دکتر بهرام سبحانی، رئیس انجمن تولیدکنندگان فولاد ایران، با یادآوری این نکته که فولادسازان داخلی، شرکای دائمی شرکت‌های معدنی تولیدکننده سنگ آهن هستند و در تمام دنیا، قیمت سنگ آهن در قراردادهای بلندمدت متفاوت از فروش محموله‌های موردی است، اظهار داشت: برای تولید فولاد کشور به میزان فعلی، قاعدتاً نباید مشکل کمبود مواد اولیه داشته باشیم؛ اما چیزی که بعضاً باعث ایجاد مشکل برای فولادسازان می‌شود، صادرات سنگ آهن است که به دلایل مختلفی ممکن است روی دهد. بخش اول گفت‌وگوی اختصاصی  دکتر سبحانی را بخوانید.

رئیس انجمن تولیدکنندگان فولاد ایران در مورد تأمین پایدار مواد اولیه مورد نیاز صنعت فولاد کشور گفت: مهم‌ترین ماده اولیه مورد نیاز فولادسازان، سنگ آهن است. ما در معادن کشور، حداقل به میزان تولید فعلی، یعنی تولید ۳۰ میلیون تن فولاد در سال جاری که برنامه‌ریزی شده است، به‌وفور سنگ آهن داریم و علی‌القاعده نباید کمبود سنگ آهن وجود داشته باشد. تولید سنگ آهن فعلی کشور، کفاف نیازهای کوره‌های بلند و قوس الکتریکی موجود را می‌دهد.

دکتر سبحانی افزود: با این وجود، چیزی که باعث ایجاد کمبود سنگ آهن می‌شود، صادرات آن است که در برخی مواقع به دلایلی روی می‌دهد. افزایش نرخ ارز ممکن است باعث شود که صادرات سنگ آهن صرفه داشته باشد. همین‌طور کنترل قیمت فولاد در بازار داخلی ممکن است باعث شود که تولیدکنندگان سنگ آهن ترجیح دهند در بازارهای صادراتی، محصولات خود را بفروشند.

رابطه قیمتی فولاد و سنگ آهن و معضل صادرات مواد خام

رئیس انجمن تولیدکنندگان فولاد ایران خاطرنشان ساخت: در ایران قیمت فولاد و سنگ آهن، به‌صورت مبلغی تثبیت شده نیست اما به‌صورت فرمولی تثبیت‌شده است و قیمت سنگ آهن، ضریبی از قیمت فولاد است. مواقعی که قیمت فولاد در بازار داخلی کنترل می‌شود، تولیدکنندگان سنگ آهن نیز از سرکوب قیمت‌ها متضرر می‌شوند و آن‌ها در چنین شرایطی ترجیح می‌دهند که بخشی از سنگ آهن تولیدی را صادر کنند. در واقع، کنترل قیمت فولاد، باعث ایجاد انگیزه برای خام‌فروشی و صادرات سنگ آهن می‌شود

دکتر سبحانی ادامه داد: با کنترل قیمت فولاد، برای صادرات سنگ آهنی که می‌تواند در کشور ایجاد اشتغال کند و به محصولات با ارزش‌افزوده بالاتر تبدیل شود، صرفه اقتصادی ایجاد می‌شود. این معضلی است که باید رفع شود تا فولادسازان در تأمین پایدار مواد اولیه مورد نیاز خود دچار مشکل نشوند.

تفاوت قیمت‌ها در فروش موردی و بلندمدت

رئیس انجمن تولیدکنندگان فولاد ایران یادآور شد: نکته مهم دیگری که در مورد قیمت سنگ آهن باید به آن اشاره کرد، این است که قیمت سنگ آهن در قراردادهای بلندمدت با فروش موردی یا تک‌محموله (Spot) متفاوت است. در همه جای دنیا هم همین‌طور است و معدن‌کاران بزرگ در ابتدای هر سال، قراردادهای درازمدت با فولادسازان بزرگ دنیا امضاء می‌کنند که در این قراردادها، قیمت سنگ آهن تابعی از قیمت فولاد است و نرخ آن نیز با فروش‌های موردی سنگ آهن متفاوت است.

دکتر سبحانی با اشاره به موضوع فوق، عنوان کرد: در ایران، فولادسازان شرکاری تجاری دائمی شرکت‌های معدنی و مشتریان ثابت آن‌ها هستند و باید پذیرفت که قیمت سنگ آهن در خریدهای مستمر و یکنواخت، متفاوت از فروش‌های موردی در بازارهای صادراتی است. قیمت سنگ آهن در قراردادهای بلندمدت را نمی‌توان با فروش محموله یک کشتی که هر چند ماه یک‌بار صادر می‌شود، مقایسه کرد و این مولفه باید مدنظر قرار گیرد تا همه چیز در رابطه بین فولادسازان و شرکت‌های معدنی، به‌صورت صادقانه بیان شود.