آن طور که رئيس اتحاديه آهن فروشان در تاييد موج تعطيلي در اين صنف مي گويد از 4 هزار و 200 واحد فعال در صنف آهن فروشان 1500 واحد از دور فعاليت خارج شده اند. اين موج خروج فعالان يک صنف از بازار يک کالاقطعا دلايلي دارد و در ادامه نيز پيامدهايي به همراه خواهد داشت.
اگرچه رکود به عنوان يکي از عوامل اصلي خروج فعالان بازار آهن از اين صنف شناسايي مي شود اما به عقيده محمد آزاد، سيستم دريافت ماليات بر ارزش افزوده و شفاف نبودن روند معاملات يکي از اصلي ترين دلايل خروج نزديک به يک سوم از آهن فروشان از اين صنف بوده است.
آزاد در رابطه با مشکلات مربوط به ماليات مي گويد: نخستين علت تعطيلي تعداد زيادي از واحدهاي آهن فروشي اجراي ناصحيح ماليات بر ارزش افزوده است. او در ادامه با اشاره به اينکه آهن فروشان از سال هاي گذشته روالي داشته اند که در سيستم فروش کمتر از فاکتور استفاده مي کرده اند، مي گويد: کالايي که وارد بازار مي شود يک بار مشمول پرداخت ماليات شده است اين در حالي است که سازمان امور مالياتي به دليل وجود نداشتن فاکتور بار ديگر ماليات
9 درصدي روي کل قيمت کالارا از آهن فروشان طلب مي کند؛ اين در حالي است که آهن فروشان به پرداخت ماليات بر اساس سود راضي هستند.
اما چرا آهن فروشان براي خلاصي از اين دردسرها اقدام به صدور فاکتور نمي کنند تا به اين ترتيب مجبور به پرداخت دوباره ماليات نشوند؟ به نظر مي رسد در صورتي که چنين اتفاقي رخ بدهد مي توان شاهد بازگشت فعالان به اين بازار بود. رئيس انجمن آهن فروشان در اين زمينه با اشاره به اينکه انجمن در حال تلاش است تا به جريان صدور فاکتورها نظمي ببخشد و اين سيستم را بر صنف آهن فروشان حاکم کند مي گويد: با اين کار ممکن است برخي از فعالان که مجبور به ترک بازار شده اند بار ديگر سرمايه خود را وارد اين بازار کنند.
او در کنار تلاش براي ايجاد شفافيت در معاملات آهن فروشان به هماهنگ نبودن روند همکاري ميان صنف آهن فروشان و سازمان بورس کالاو سازمان امور مالياتي اشاره مي کند. آن طور که آزاد مي گويد با ورود بورس کالابه جريان معاملات، افراد خاصي براي معامله محموله هاي سنگين آهن با فولادسازان وارد معامله مي شوند و کالاي خود را با پرداخت 9 درصد ماليات بر ارزش افزوده خريداري مي کنند. اما همين افراد براي فروش محموله هاي خود در بازار به دلايلي خاص از صدور فاکتور خودداري مي کنند. به اين ترتيب آهن فروشي که کالايي را خريداري کرده است و از سويي ماليات آن را نيز هنگام خريد پرداخت کرده است، هنگام مواجهه با ماموران مالياتي فاکتوري براي ارائه ندارد، بنابراين از سوي مامور سازمان ماليات براي پرداخت دوباره ماليات 9 درصدي با اجبار همراه مي شود. به اين ترتيب به نظر مي رسد روندي که آزاد به آن اشاره مي کند و شفافيتي که هنوز بر سيستم معاملات حاکم نشده است، در کنار رکود يکي از عوامل اصلي براي خروج برخي فعالان از صنف آهن فروشي است.
بازار آهن شفاف خواهد شد؟
اما در حالي که برخي کارشناسان خروج نزديک به يک سوم از فعالان صنف آهن را اتفاقي ناگزير براي اعمال نظم بر روند خريد و فروش و دريافت ماليات مي دانند، آزاد عقيده دارد هيچ بعيد نيست آن عده اي که حالامغازه هاي خود را تعطيل کرده اند در قالب افرادي ناشناس مشغول به فعاليت باشند. ممکن است اين افراد به اين موضوع فکر کنند در حالي که افرادي که هم صنف آنها نيستند، مي توانند وارد بازار آهن شده و از صدور فاکتور نيز خودداري کنند، پس آنها نيز مي توانند به شکلي مخفيانه به فعاليت خود ادامه دهند. در صورتي که چنين اتفاقي در حال رخ دادن باشد مي توان اين طور برداشت کرد که شفافيت به اين زودي ها بر بازار آهن حکمفرما نخواهد شد.
خروج سرمايه ها از بازار آهن
اما يکي از پيامدهاي خروج 1500 آهن فروش از بازار، کوچ سرمايه ها از اين بازار و حرکت آنها به سمت بانک ها يا در بهترين حالت بازارهاي ديگر است؛ در حالي که وجود فعالان بيشتر مي تواند به گردش مالي صنعت و بازار فولاد کمک کند.
خروج سرمايه ها از بازار آهن اگرچه مي تواند باعث تضعيف اين بازار شود اما از نگاه برخي کارشناسان فوايدي نيز به همراه دارد. به اين ترتيب اگرچه خروج فعالان از بازاري که براي مدت ها در آن فعال بوده اند و بيکاري آنها اتفاقي تلخ است، اما از سويي باعث مشخص شدن ريشه هاي مشکلات فعلي در معاملات و سيستم مالياتي خواهد شد.
يکي ديگر از پيامدهاي اين اتفاق مي تواند کمتر شدن تعداد واسطه ها از کارخانه تا مصرف کننده نهايي باشد و در نهايت نيز کارخانه ها را مجبور به فروش هاي جزئي تر کند.
حالابا توجه به کمرنگ شدن فعاليت ها در بازار آهن و همچنين رکودي که در معاملات وجود دارد، کارخانه هايي که پيش از اين تنها محموله هاي چند هزار تني را در بورس کالاارائه مي کردند، به فروش هاي جزئي و از در کارخانه راضي شده اند.
به اين ترتيب به نظر مي رسد بعد از دوره اي که سرمايه هاي خرد ارزش خود را از دست داده بودند، حال همين سرمايه ها هستند که براي گردش چرخ توليد اهميت پيدا کرده اند.
به گزارش استیل ایران به نقل از دنیای اقتصاد، با تمام اين تفاسير به نظر مي رسد اگر طرحي براي شفاف شدن معاملات و کساني که اين معاملات را رقم مي زنند اجرا شود، بتوان به بازگشت دوباره سرمايه ها به بازار آهن و گردش مالي در اين بازار اميدوار بود که یک چنين اتفاقي قطعا همکاري ميان سازمان هايي چون بورس کالا، سازمان امور مالياتي و اتحاديه آهن فروشان را مي طلبد در غير اين صورت کوچ دسته جمعي فعالان بازار آهن به سمت سرمايه گذاري در بانک ها يا ساير بازارها اتفاقي قطعي خواهد بود.