فولادسازان در حالي به دليل «نبود تقاضا» در بازار با چالش هاي فراواني در بخش توليد مواجه هستند که انجمن توليدکنندگان فولاد چندي قبل با انتشار نامه اي خواستار حمايت ويژه دولت از صنعت فولاد به عنوان يکي از موتورهاي محرک اقتصاد شد. اين نامه که بيش از 120 نفر از مديران کارخانه هاي توليدکننده فولاد (عضو انجمن توليد کنندگان فولاد ايران) با امضاي خود از آن حمايت کرده اند، شامل 25 راهکار براي خروج صنعت فولاد از رکود و بهبود وضعيت توليد فولاد است. اما چيزي که در ميان بندهاي اين نامه توجه را جلب مي کند اين است که 6 بند از 25 بند اين نامه به بيان مشکلات و راهکارهاي مالياتي فولادسازان پرداخته است.
اگرچه در اين نامه تاکيد شده است که «امضا کنندگان مجموعه راهکارهايي را در کنار تدابير بسته ضد رکودي دولت با هدف حمايت از صنعت فولاد کشور براي خروج از رکود پيشنهاد مي کنند» اما با نگاهي دقيق به بندهاي اين نامه مي توان دريافت که راهکارهاي ارائه شده چندان به خروج از رکود (که همان فروش به واسطه تحريک تقاضا است) اشاره نکرده است. در واقع محور اصلي اين نامه ارائه راهکار براي حل مشکلات است که درحال حاضر بر سر راه توليدکنندگان فولاد قرار گرفته است. در واقع حدود يک چهارم از 25 راهکار انجمن توليدکنندگان فولاد، به بحث هاي مالياتي اختصاص يافته است؛ موضوعي که مي تواند نشان دهنده عمق مشکلات فولادسازان با سيستم فعلي مالياتي کشور باشد.
در نامه ياد شده براي عبور از چالش هاي مالياتي با توجه به وضعيت شرکت هاي توليدکننده پيشنهادهايي مانند استمهال بدهي هاي مالياتي فولادسازان به مدت يک سال، بخشودگي مالياتي در ازاي صادرات، استمهال بدهي يک در هزار فروش و سه در هزار درآمد مشمول ماليات توليدکنندگان فولاد جهت تمديد کارت بازرگاني و مواردي از اين دست اشاره شده است.
اما با توجه به اينکه دولت به واسطه سقوط قيمت نفت و کاهش درآمدهايش راهي جز دريافت ماليات ندارد، آيا راهکارهاي پيشنهادي فولادسازان براي حل مشکلات مالياتي از سوي دولت پذيرفته مي شود و در صورت پذيرش کارساز خواهد بود؟ سوال ديگري که در پي تاکيد فولادسازان بر حل مشکلات مالياتي آنها مطرح مي شود اين است که اصولامشکل فولادسازان با پرداخت ماليات چيست و چرا عملکرد سازمان امور مالياتي به مثابه مانعي بر سر راه توليد شناخته مي شود؟
مدير بازاريابي و فروش ذوب آهن اصفهان با اشاره به اينکه در بحث هاي مالياتي مشکل اصلي اين است که قوانين موجود و نحوه اجراي آنها از يکديگر متفاوت است، مي گويد: ما الان حال شاگرداني را داريم که معلم يک بخش از کتاب را براي امتحان به آنها معرفي مي کند اما سوال ها را از بخش هاي ديگر مطرح مي کند.
نعمت الله محسني با بیان این مطلب که ترديدي در اجراي قوانين مالياتي و پرداخت ماليات از سوي توليدکنندگان وجود ندارد گفت: مشکلات فعلي از آنجا ناشي مي شود که تکليف تجار و توليدکنندگان با قوانين فعلي چندان روشن نيست و آنها نمي دانند بايد چگونه عمل کنند تا با سازمان امور مالياتي به مشکل نخورند.
او در ادامه عقيده دارد عملکرد کند سازمان در برخي موارد، مشکلاتي را بر سر راه توليدکنندگان قرار مي دهد که دليلي ندارد جز تاخير سازمان در اعلام يک خبر. محسني با ذکر يک مثال مي گويد: ممکن است يک توليد کننده سال گذشته کالايي را به شخص يا شرکتي فروخته باشد که آن شخص يا شرکت حالاممنوع المعامله شده باشد، با اين وجود امروز شرکت فروشنده به خاطر فروش يک سال قبل و در حالي که هنوز حرفي از ممنوعيت معامله نبوده است، مورد مواخذه قرار مي گيرد.
اين کارشناس صنعت فولاد يکي ديگر از مشکلات را رشد ماليات در برابر افت قيمت ها مي داند، اتفاقي که فشاري مضاعف را به توليدکنندگان فولاد وارد مي آورد. او به اين نکته اشاره مي کند که يکي ديگر از چالش هاي توليدکنندگان با سازمان امور مالياتي اين است که اين سازمان اصولاچيزي به نام زيان فروش را از سوي توليدکننده نمي پذيرد و محاسبات خود را به گونه اي انجام مي دهد که در نهايت به يک سود مشخص رسيده و ماليات را بر اساس آن وضع مي کند. از نظر محسني اين اتفاق فشار زيادي را خصوصا بر دوش توليدکنندگان کوچک تر در بخش خصوصي تحميل مي کند که ادامه داشتن اين روش مي تواند منجر به خسارات جبران ناپذير شود.
دولت از سهم خود مي گذرد؟
همان طور که اشاره شد، بخش قابل توجهي از نامه انجمن توليدکنندگان فولاد به دولت شامل پيشنهادهاي مالياتي براي کمک به توليد است. در ميان راهکارهاي پيشنهاد شده، چند مورد بيش از ساير موارد پررنگ جلوه مي کند.
يکي از اين راهکارها درنظر گرفتن فرصتي يک ساله براي پرداخت بدهي مالياتي واحدهايي است که خوداظهاري کرده اند. اين راهکار از آنجا پيشنهاد شده است که به گفته کارشناسان، فولادسازان (به خصوص فولادسازان نيمه دولتي) بخش زيادي از درآمدهاي مالياتي که از دريافت 9 درصد ماليات بر ارزش افزوده ناشي مي شود را به دليل کمبود نقدينگي به جاي تحويل به خزانه دولت در بدنه توليد هزينه کرده اند. به اين ترتيب چنين واحدهايي حالابا مشکلات فراواني براي پرداخت بدهي هاي سنگين خود مواجه هستند که تنفس يکساله از سوي سازمان امور مالياتي مي تواند کمک فراواني به آنها کند.
امضاکنندگان نامه ياد شده در حالي چنين درخواستي دارند که به عقيده نايب رئيس اتاق بازرگاني، صنايع، معادن و کشاورزي ايران، به نظر نمي رسد دولت حاضر به پذيرش اين درخواست شود.
پدرام سلطاني که با توجه به شرايط فعلي اقتصاد کشور سازمان امور مالياتي را سازماني غيرمنعطف مي داند و مي گويد: سازمان امور مالياتي به واسطه نياز دولت به نقدينگي براي وصول ماليات بسيار انقباضي عمل مي کند. به اين ترتيب نمي توان چندان به اجراي سياست هاي انبساطي مالياتي از سوي دولت خوش بين بود.
سلطاني در حالي چندان به اجراي اين بند از نامه ياد شده خوش بين نيست که محسني اجراي اين بند را کمکي اساسي به چرخه توليد مي داند.
سلطاني به تنفس يکساله بدهي ها چندان خوش بين نيست و عقيده دارد اصولاسازمان امور مالياتي خود را با شرايط امروز توليد وفق نداده است. او در اين زمينه مي گويد: سازمان امور مالياتي مبناي عملکرد خود را همچنان بر اساس وضعيت توليد در سال هاي قبل گذاشته است؛ در صورتي که شرايط فعلي توليد با پنج سال قبل بسيار متفاوت است، به اين ترتيب حالاما شاهد هستيم که در برهه اي سخت از شرايط اقتصادي توليدکنندگان به جاي تمرکز بر توليد بايد بر حل چالش هاي خود با سازمان امور مالياتي تمرکز کنند.
با اين تفاسير با توجه به شرايط اقتصادي دولت و همچنين سياست هاي فعلي سازمان امور مالياتي در وصول ماليات، به نظر مي رسد اجراي يکي از مهم ترين بندهاي مالياتي نامه فولادسازان با اما و اگرهايي همراه است.
همچنين بند ديگر نامه فولادسازان مبني بر «استمهال بدهي يک در هزار فروش و سه در هزار درآمد مشمول ماليات توليدکنندگان فولاد براي تمديد کارت بازرگاني با توجه به اثرات آن بر توقف کسب و کار واحدهاي توليدي» نيز از نگاه بهادر احراميان، عضو هيات نمايندگان اتاق بازرگاني به تصميم دولت و مجلس بستگي دارد.
احراميان در رابطه با اين بند مي گويد: صنعت فولاد گردش مالي بسيار بالايي دارد؛ اما حاشيه سود آن بسيار پايين و پرنوسان است؛ به همين دليل برخوردهاي سازمان امور مالياتي با اين صنعت تا کنون مشکلات فراواني ايجاد کرده است.
او در ادامه با اشاره به اينکه اکثر اتاق هاي بازرگاني موافق دريافت « يک در هزار فروش» از فولادسازان نيستند، مي گويد: حاشيه سود در صنعت فولاد بسيار پايين است و به همين دليل اکثر اتاق ها به دريافت اين مبلغ از سوي فولادسازان عقيده اي ندارند؛ اما براي لغو اين مورد ما به دستور دولت و مجلس نياز داريم که تا کنون نيز اقدامي صورت نگرفته است.
اما در شرايطي که کارشناسان چندان به اجراي راهکارهاي اساسي ياد شده در زمينه حل مشکلات مالياتي اميدوار نيستند، يک کارشناس صنعت فولاد با در نظر گرفتن شرايط فعلي دولت به اجراي راهکاري اعتقاد دارد که در نهايت دو طرف آن، يعني دولت و فولادسازان برنده باشند؛ زيرا واضح است که دولت با افت قيمت نفت چندان قادر به چشم پوشي از درآمدهاي مالياتي خود نخواهد بود.
به گزارش استیل ایران به نقل از دنیای اقتصاد، رضا زائرحيدري با اشاره به اين نکته مي گويد: يکي از پيشنهادهاي مالياتي انجمن اعطاي مشوق هاي صادراتي از طريق برخورداري از بخشودگي هاي مالياتي به ميزان 10 درصد ارزش محصولات فولادي صادر شده است که به نظر منطقي مي رسد (زيرا ماليات برارزش افزوده در سال آينده 10 درصد خواهد بود).
زائرحيدري ضمن ابراز امیدواری برای موافقت با راهکارهای مذبور گفت: احتمالادولت با راهکار اخير موافقت خواهد کرد؛ زيرا اصولادولت با پيشنهاد هايي موافقت مي کندکه به درآمدهاي مالياتي پيش بيني شده آسيبي وارد نکند.
به عقيده اين کارشناس وقتي پيشنهادي مبني بر کاسته شدن از درآمدهاي مالياتي مطرح مي شود، اين پيشنهاد احتمالااز سوي دولت پذيرفته نخواهد شد، بنابراين پيشنهادهاي انجمن بايد به صورت برد- برد باشد که يک طرف آن نيز دولت است. به عقيده زائر حيدري 10 درصد بخشودگي صادراتي مي تواند به افزايش توليد و در نهايت رشد درآمدهاي مالياتي دولت منجر شود.