ذوب‌آهن اصفهان درحال مذاکره با شرکت راه‌آهن برای فروش ریل‌های تولیدی خود است. در تازه‌ترین اخباری که از این شرکت رسیده سخنگوی ذوب‌آهن اصفهان از انجام تست سرد ریل‌ها تا پایان خرداد سخن گفته و معتقد است از اول تیر تولید ریل ملی در این شرکت آغاز می‌شود.
تفاهمنامه تولید ریل ملی بین وزارتخانه‌های راه و شهرسازی، صنعت، معدن و تجارت و راه‌آهن کشور به امضا رسیده و مقرر شده تا راه‌آهن، ریل مورد نیاز خود را از طریق شرکت ذوب‌آهن اصفهان تامین کند. البته ذوب‌آهنی‌ها به دلیل کمبود نقدینگی لازم، شرایط نامساعد بازار فولاد کشور و همراهی نکردن وزارت راه و شهرسازی در پیش خرید و تزریق نقدینگی به این شرکت در اجرای این پروژه تاخیر داشته‌اند. خطوط راه‌آهن یکی از عوامل توسعه‌یافتگی کشورها به شمار می‌آید و هر چه خطوط ریلی کشور گستردگی بیشتری پیدا کند به همان نسبت پیشرفته‌تر به شمار می‌آید و این زمانی بهتر و موثرتر است که ریل فولادی، پیش نیاز توسعه خطوط راه‌آهن در کشور تولید شود تا ارزش‌افزوده بیشتری حاصل شده و ارز کمتری خارج شود. حمل‌ونقل ریلی به نسبت حمل‌ونقل جاده‌ای مزیت‌های فراوانی دارد و ویژگی‌های اقتصادی، ایمنی و زیست‌محیطی در کنار شرایط خاص جغرافیایی کشور باعث شده که این شیوه حمل‌ونقل بالاترین اولویت را در برنامه‌های توسعه حمل‌ونقل کشور را داشته باشد.
در همین زمینه طرح تولید ریل ملی یکی از بزرگترین پروژه‌هایی است که با اجرایی‌شدن آن نیاز کشور به واردات به طور کامل رفع شده و ارزش‌افزوده بالایی در حلقه زنجیره ارزش‌افزوده تولید فولاد ایجاد می‌شود. بسیاری از کارشناسان معتقدند یکی از علل اصلی توسعه‌نیافتگی خط آهن در ایران، تولید نشدن ریل در کشور و نیاز به واردات این محصول فولادی در سال‌های گذشته بوده است. عباس آخوندی، وزیر راه و شهرسازی جمهوری اسلامی ایران در مراسم امضای تفاهمنامه تولید ریل ملی گفته است برای بهبود خطوط ریلی موجود کشور و افزایش کارآیی این سامانه حمل‌ونقل نیاز به بهسازی و ۲خطه و ۳خطه کردن ۳۵۰۰ کیلومتر خط‌آهن داریم و اگر ذوب‌آهن در زمان مقرر، ریل مورد نیاز راه‌آهن را براساس استانداردهای بین‌المللی تولید کند، ما نیز متعهد به خرید این محصول هستیم.
ظرفیت ۴۰۰ هزار تنی ذوب‌آهن
محمدرضا کجباف، سخنگوی شرکت ذوب آهن اظهار کرده کل نیاز ریل کشور حدود ۱۵۰ هزار تن در سال است و شرکت ذوب‌آهن اصفهان می‌تواند تمام این ریل‌ها را ارزان‌تر از قیمت وارداتی تولید کند.
کجباف به تسنیم گفته است از ۲ سال گذشته پروژه تولید ریل برای واگن‌های پرسرعت در شرکت ذوب آهن کلید خورده و ظرفیت اسمی ذوب آهن برای تولید ریل و تیرآهن بال‌پهن ۴۰۰ هزار تن است.
بنا بر اظهارات سخنگوی ذوب آهن اصفهان در سال‌های ۸۱ تا ۸۹ ذوب آهن ۳۰ هزار تن ریل تولید کرده بود اما متاسفانه به دلیل اینکه خریداری در بازار وجود نداشت این پروژه متوقف شد.
این مقام مسئول در کارخانه ذوب‌آهن عنوان کرده است پروژه جدید تولید ریل تحت استاندارد اروپایی آغاز شده و براساس هدفگذاری‌ها تا پایان خرداد تست سرد ریل‌ها انجام و از اول تیر تولید آن آغاز خواهد شد. به گفته کجباف، تولید ریل کارخانه ذوب آهن براساس نیاز داخلی و خارجی انجام خواهد شد البته کل نیاز ریل کشور به شرط تحقق تمام پروژه‌ها حدود ۱۵۰ هزار تن در سال است که ذوب آهن امکان تامین تمام آنها را دارد. وی درباره قرارداد این کارخانه با شرکت راه‌آهن نیز عنوان کرده است هم‌اکنون برای خرید ریل‌های ذوب آهن به وسیله شرکت راه‌آهن در حال مذاکره هستیم وبه محض تحقق نتیجه آن را اعلام خواهیم کرد. کجباف درباره واردات ریل از سوی شرکت راه‌آهن از کشور هند نیز خاطرنشان کرده که این نکته را می‌توانم بگویم که ریل‌های تولیدی ذوب‌آهن حتی ارزان‌تر از ریل‌های وارداتی است و با توجه به استانداردهای اروپا دارای استانداردهای لازم برای مصارف داخلی است. مدیر روابط عمومی شرکت ذوب‌آهن اصفهان نیز چندی پیش اظهار کرد: پروژه تولید ریل ملی به میزان ۵/۹۷ درصد پیشرفت داشته است. کجباف ادامه داد: پروژه ریلی شرکت ذوب آهن اصفهان دومنظوره است یعنی هم پروژه ریل و هم پروژه تولید تیرآهن بال پهن را در دست اجرا داریم که تولید این تیرآهن به دلیل ایجاد ایمنی و مقاومت بالا بسیار بااهمیت است که البته این موضوع نیز چندماه پس از پروژه ریل ملی به بهره‌برداری خواهد رسید.
۴۰ درصدسهم داخل
معاون برنامه‌ریزی و توسعه شرکت ذوب‌آهن اصفهان نیز درباره پروژه ریل ملی اظهار کرده: هم‌اکنون با حضور کارشناسان خارجی تمام آزمایش‌های لازم روی خط انجام شده و امیدواریم تولید اولیه ریل در خرداد انجام و ریل‌های تولیدی به بازار عرضه شود. منصور یزدی‌زاده درباره میزان توانمندی و بهره‌برداری از امکانات داخلی در این پروژه نیز گفته است با توجه به شرایط تحریم ظالمانه در سال‌های اخیر همکاران ما با جدیت و تلاش خود توانسته‌اند در این پروژه ۴۰درصد ساخت داخل داشته باشند. به گفته معاون برنامه‌ریزی و توسعه شرکت ذوب‌آهن اصفهان، نوع محصولات ما براساس نیاز کشور و بر اساس استانداردهای جهانی و اروپا شامل ریل «UIC۶۰» برای مصرف در خطوط سراسری راه‌آهن و ریل «UIC۵۴» برای استفاده در خطوط مترو طراحی شده است. یزدی‌زاده بودجه طرح یادشده را ۲هزار میلیارد ریال اعلام کرده و گفته است تاکنون هزار و۸۰۰میلیارد ریال از این بودجه جذب شده و امیدواریم که غیراز مبالغ تعیین شده برای حسن انجام کار پیمانکاران داخلی و خارجی که نزد ذوب‌آهن نگه داشته شده مبلغ نهایی پروژه همین هزار و۸۰۰ میلیارد ریال باشد.
توقف واردات به شرط
روابط عمومی راه‌آهن جمهوری اسلامی ایران به‌تازگی به‌دنبال ارسال نامه‌ای به خبرگزاری تسنیم اعلام کرده در صورت تولید و تحویل ریل ایرانی در راستای حمایت هر چه بیشتر از تولیدات داخلی از واردات ریل جلوگیری خواهد شد. در این نامه آمده با توجه به مستندات موجود، تفاهمنامه‌ای میان شرکت راه‌آهن، دانشگاه علم و صنعت و کارخانه ذوب‌آهن اصفهان برای تولید ریل داخلی در اردیبهشت سال ۹۲ منعقد شد و براساس آن شرکت ذوب‌آهن اصفهان متعهد شد تا سقف ۲۵۰هزار تن ریل را تولید و در پاییز سال ۱۳۹۴ در اختیار راه‌آهن قرار دهد اما این تعهد تا این لحظه که در سومین ماه از سال ۱۳۹۵ قرار داریم، محقق نشده و براساس اخبار منتشر شده مدیرعامل شرکت ذوب‌آهن از اجرایی شدن آن در خرداد امسال خبر می‌دهد. مدیرعامل راه‌آهن جمهوری اسلامی ایران در نشست خبری خود در ۹۵/۰۲/۰۵ بر این نکته تاکید کرد که شرکت راه‌آهن در صورت تولید و تحویل این محصولات و در راستای حمایت هر چه بیشتر از تولیدات داخلی از واردات ریل سفارش داده شده جلوگیری خواهد کرد. همچنین معاون فنی و زیربنایی راه‌آهن در تاریخ ۹۵/۰۲/۱۰ اعلام کرد: به‌دنبال اعلام ذوب‌آهن مبنی بر امکان تحویل ریل از خرداد امسال و به منظور حمایت از ساخت داخل، راه‌آهن با عقد قرارداد خرید ۴۰هزار تن ریل U۳۳ به ارزش تنی ۶۰۰ یورو موافقت کرده و بر اساس توافق انجام شده این میزان ریل از خرداد امسال از سوی شرکت ذوب‌آهن تحویل راه‌آهن خواهد شد.
با این وجود هر چند مسئولان شرکت ذوب‌آهن بر این ادعا هستند که این پروژه با ۹۷/۵درصد پیشرفت به زودی تحویل راه‌آهن خواهد شد اما لازم است یادآوری شود که با توجه به نو بودن این فناوری در ایران، محصولات تولید شده باید به وسیله کارشناسان و متخصصان فنی قبل از هرگونه استفاده مورد آزمایش قرار گرفته و با استانداردهای موجود مطابقت داده شده و بعد نسبت به تولید انبوه آن اقدام شودکه تاکنون این مراحل طی نشده است.
ورود مجلس به موضوع
نماینده مجلس دهم با اشاره به واردات ریل بی‌کیفیت بر ضرورت ورود وزارت راه و شهرسازی به‌عنوان متولی اجرای زیرساخت‌های حمل‌ونقل کشور به این موضوع تاکید کرده و گفته است کمیسیون عمران مجلس دهم به واردات ریل هندی ورود پیدا میکند. محمدرضا رضایی گفته با توجه به اینکه قیمت‌تمام شده جابه‌جایی بار و مسافر در حمل‌ونقل ریلی پایین است، این وسیله نقلیه نسبت به حمل‌ونقل جاده‌ای و هوایی ترجیح داده می‌شود. وی با یادآوری اینکه برای دستیابی به اهداف چشم‌انداز ۱۴۰۴ در بخش ریلی باید سالانه ۱۰۰۰ کیلومتر خط‌آهن در کشور ساخته شود، تصریح کرده با آنکه در شبکه ریلی کارهای زیادی انجام شده اما شبکه ریلی کاملی در کشور نداریم و به‌طور تقریبی از ۲۰درصد ظرفیت استفاده می‌شود. نماینده مردم جهرم در مجلس شورای اسلامی با انتقاد از واردات ریل با کیفیت پایین بیان کرده امیدواریم این موضوع در وزارت راه و شهرسازی به‌عنوان متولی اجرای زیرساخت‌های حمل‌ونقل کشور، مورد توجه قرار گیرد تا از توان داخلی در زمینه تامین ریل استفاده شود. رضایی لازمه استفاده از تولیدات داخلی را کیفیت بالا دانسته و ادامه داده است وزارتخانه‌هایی مانند صنعت، معدن و تجارت نیز باید در بحث ملکف کردن واحدهای تولیدی به تولید کالای با کیفیت اقدامات لازم را انجام دهد و همزمان موضوع فرهنگ‌سازی استفاده از محصولات ایرانی نیز از سوی دولت مورد توجه قرار گیرد.
منبع:گسترش صمت