بر اساس آمار گمرک، 938 میلیون دلار، معادل 47.5 درصد از صادرات معدنی - فلزی کشور در بهار امسال در اختیار فولاد است که نسبت به بهار 94 با 58 درصد رشد مواجه شده است
آمار 3 ماهه ابتدای امسال گمرک کشور در حالی منتشر شد که برخی آمارها در حوزه تجارت محصولات مرتبط با صنایع اصفهان، با بهبود مواجه شده اند. بر این اساس، در حوزه صنایع معدنی و فلزی، آمار گمرک نشان می دهد که تجارت خارجی این محصولات در کشور معادل 2.8 میلیارد دلار بوده که 12 درصد رشد نسبت به مدت مشابه سال قبل را نشان می دهد.
*پیشتازی فولاد در ارزآوری
آمار صادرات زنجیره معدن و صنایع معدنی در این فصل، معادل 1.97 میلیارد دلار اعلام شده که نسبت به بهار سال قبل 48 درصد رشد برای آن ثبت شده و سهم فولاد در این رشد بیش از سایر محصولات بوده است. به گونه ای که 938 میلیون دلار، معادل 47.5 درصد از صادرات معدنی-فلزی کشور در اختیار فولاد است و پس از آن، مس با 323 میلیون دلار قرار دارد. نکته مثبت در آمار صادرات این زنجیره، بهبود رویکرد خام فروشی دولت در سال های قبل و حرکت به سمت خلق ارزش افزوده خصوصاً فولاد است.
میزان صادرات فولاد و محصولات مرتبط با آن در این دوره نسبت به بهار 94 با 58 درصد رشد مواجه شده که حاصل رفع تحریم ها و عملکرد مناسب شرکت های فولادی در بازاریابی محصولات است.
چندی پیش امیرحسین نادری نیز در گفت وگو با خبرنگار فارس در اصفهان، میزان عملکرد صادراتی فولاد مبارکه در سال 94 را 600 میلیون دلار عنوان کرده بود که به طور تقریبی یعنی، 150 میلیون دلار برای هر فصل که معادل 25 درصد صادرات کل کشور اما با توجه به صحبت های اخیر مدیران این شرکت، میزان صادرات محصولات این شرکت در طی بهار جدید با شیب بیشتری نسبت به صادرات فولاد کل کشور افزایش یافته و سهم 25 درصدی مذکور به اعداد بالاتر رسیده است.
*فولاد در دروازه اروپا
کشورهای مهم هدف ایران در صادرات فولاد در بهار 95 به ترتیب عبارت اند از چین، عراق، امارات، ترکیه، ایتالیا، عمان و اسپانیا که حضور دو کشور اروپایی ایتالیا و اسپانیا، پس از سال ها در بهار سال جاری رخ داده و نشان از برقراری ارتباط میان فولادسازان بزرگ کشور به خصوص فولاد مبارکه با این کشورها دارد و آن را می توان از پیامدهای عقد تفاهم نامه های این شرکت با طرف های اروپایی در طی چند ماه اخیر عنوان کرد.
صادرات فولاد ایران به اروپا در سال های قبل از تحریم به طرز گسترده ای صورت داشت و بعضاً ورق خودروسازان آلمانی نیز از محصولات صنایع اصفهان تأمین می شد اما تحریم های ظالمانه و قطع ارتباطات، این روند را با وقفه روبه رو کرد و از بهار امسال مجدداً تحرکاتی برای احیای آن صورت گرفته است.
اصلاحاتی که لازم اما کافی نبود
با این حال در حوزه واردات همچنان تهدید فولادهای چینی پابرجاست و باوجود اصلاح نظام تعرفه ای، 580 میلیون دلار معادل 71 درصد از واردات محصولات معدنی و فلزی در اختیار فولاد است. در این میان، نکته مثبت این گزارش، کاهش 18 درصدی واردات فولاد در این دوره است که دلیل عمده آن اصلاح تعرفه فولادی و رشد آن تا 20 درصد است.
از دید کارشناسان، علت واردات بالای فولاد را در دو بخش باید ارزیابی کرد، بخش اول به دلیل مشکلات ساختاری در زنجیره تولید فولاد در کشور است که منجر به ناتوانی تأمین شمش و گندله موردنیاز بنگاه ها از سوی صنایع بالادستی شود و بخش دوم نیز به سیاست های حمایتی چین از صادرکنندگان آن کشور و ارائه بسته تشویق 18 درصدی به آن ها مربوط می شود که منجر به بازارشکنی گسترده چینی ها در جهان و ایجاد مشکل برای تولیدکنندگان بزرگ فولاد ازجمله ایران، ایتالیا و آمریکا شود. در همین رابطه چندی پیش آمریکا برای نجات صنایع فولاد خود تعرفه 250 درصدی بر فولاد چینی وضع کرد.
*فولاد محور اقتصاد مقاومتی
بهبود آمار صادرات فولاد در فصل اول سال «اقتصاد مقاومتی، اقدام و عمل» نشانه مناسبی از لزوم توجه به صنایع مزیت دار برای تحقق اقتصاد مقاومتی است. دولت در سیاست گذاری خود در بخش فولاد اگرچه موفقیت هایی کسب کرده اما هنوز نقصان های زیادی را رفع نکرده و در مورد عملکرد به هنگام نیز بعضاً عملکردی با تأخیر از خود ثبت کرده است. در حال حاضر چالش مهم صنعت فولاد، فارغ از بحث واردات، ریسک نرخ ارز دونرخی، نبود برنامه جامع و عدم مرکزیت ایمیدرو در سیاست گذاری ها است که امید است دولت در یک سال باقی مانده از زمان خود به آن رسیدگی کرده و پیاده سازی اقتصاد مقاومتی را به مدد توسعه صنعت فولاد، تسهیل کند.