در رویدادهای تجاری، نمایشگاه‌ها به‌عنوان ویترین توانایی‌ها و محصولات یک کشور به شمار می‌روند؛ چراکه موجب توسعه بازرگانی کشورها می‌شود و از دیدگاه صادرات صنعتی و خدمات، مناسب ترین فرصت را برای تولیدکنندگان فراهم می‌سازند تا کالاهای خود را در معرض دید بازدیدکنندگان و خریداران قرار دهند و برای کالاهای خود بازاریابی کرده و در نتیجه بازار فروش خود را توسعه دهند. از سوی دیگر، در جریان یا پس از برگزاری نمایشگاه‌ها، غالبا قراردادهای مهم تجاری و قراردادهای همکاری اقتصادی به امضا می‌رسد که در مقیاس وسیعی بر همکاری‌های بازرگانی و اقتصادی کشورها، تاثیر مثبت بر جای می‌گذارد.
حال در پسابرجام با تسهیل روابط تجاری بین ایران و کشورهایی که به دلیل تحریم از دایره روابط با ایران بازمانده بودند، شاهد اقداماتی چند در سطح روابط بین‌الملل هستیم. برپایی نمایشگاههای بین‌المللی نیز در کشورهای مختلف از جمله کشورهای اروپایی در همین راستا است که بر اساس آن قرار شده اولین نمایشگاه بین‌المللی ایران در ایتالیا در آذرماه سال جاری برگزار شود. از سوی دیگر، بر اساس جدیدترین آمار شرکت سهامی نمایشگاههای بین‌المللی ایران، در پنج ماه منتهی به مرداد سال جاری نسبت به مدت مشابه سال گذشته، شاهد رشد 9 درصدی مشارکت‌کنندگان در نمایشگاههای برگزار شده در ایران هستیم.
رشد صددرصدی حضور خارجی‌ها
در همین راستا، معاون امور نمایشگاهی شرکت سهامی نمایشگاههای بین‌المللی ایران با اشاره به اینکه نمایشگاه یک فعالیت ویژه اقتصادی است و از آنجا که صنعت نمایشگاهی در کشور نیاز به ساماندهی و سیاست‌گذاری دارد، به «دنیای اقتصاد» می‌گوید: باید بخش خصوصی و دولت با هم در اجرای نمایشگاه‌ها فعالیت کنند. محمد جواد قنبری، در مورد روند برگزاری نمایشگاه‌ها در قبل و بعد از برجام اظهار کرد: اگرچه قبل از برجام با وجود تحریم‌ها، برگزاری نمایشگاه‌ها همچنان فعال بوده و حضور فعال شرکت‌های خارجی و داخلی را داشتیم، اما پس از اجرای برجام افزایش 100درصدی حضور شرکت‌های خارجی را در کشور شاهد بودیم.
به گفته وی، کشورهای اروپایی و آسیای‌شرقی حضور پررنگ‌تری به نسبت سایر کشورها در نمایشگاههای ایران داشتند. وی در عین حال به این موضوع نیز اشاره کرد که به دلیل پاره‌ای از محدودیت‌ها به ویژه از نظر فضا، امکان حضور همه شرکت‌های خارجی در کشور وجود ندارد، از این رو اولویت با شرکت‌های داخلی است. قنبری این را هم گفت: چنانچه شرکت‌های خارجی قصدشان از حضور در نمایشگاههای ایران، تنها ورود کالاهای مصرفی به کشور باشد، به آنها اجازه حضور نخواهیم داد. بنابراین شرکت‌هایی اجازه حضور خواهند داشت که حضورشان منجر به ورود تکنولوژی یا فناوری‌های جدید به کشور شود.
به گفته وی، در پسابرجام، کشورهای اروپایی حضور ویژه‌ای در نمایشگاههای داخلی، داشتند. به‌طوری که در دوران تحریم‌ها شاهد حضور چشم بادامی‌ها بودیم، اما در حال حاضر شاهد حضور چشم آبی‌ها یا همان اروپایی‌ها هستیم. قنبری در پاسخ به این پرسش که آیا امتیازات خاصی به شرکت‌های خارجی برای حضور در نمایشگاههای داخلی اختصاص می‌یابد یا خیر، گفت: تطبق تعرفه‌های رسمی امتیازاتی را اعطا کرده‌ایم. همچنین صحبت‌هایی در مورد ارائه تسهیلات گمرکی برای ورود کالاها توسط شرکت‌های خارجی انجام شده است که امیدواریم در این زمینه همکاری‌های لازم انجام شود، اما اینکه بخواهیم تعرفه‌های خود را کاهش دهیم، خیر چنین چیزی نبوده است.
رشد برگزاری نمایشگاه‌ها در سال 94
از سوی دیگر، مدیر کل دفتر امور ترویج تجارت سازمان توسعه تجارت نیز، رشد برگزاری نمایشگاه‌ها را در سال 94 نسبت به سال 93 بیش از 100 درصد اعلام میکند و به «ایسنا» می‌گوید: در تمامی رویدادهای ترویجی، شامل تعداد شرکت‌ها، هیات‌ها و اعضای شرکت‌کننده با بیش از 100 درصد رشد مواجه بودیم. در سال گذشته حدود 800 نمایشگاه تخصصی یا بین‌المللی در سراسر ایران برپاشد که میزبان تجار و شرکت‌های ایرانی و خارجی بود. مجید شاه حسینی با بیان اینکه هنگام برگزاری نمایشگاه‌ها هیات‌های تجاری وارد کشور می‌شوند، گفت: حدود 42 هیات تجاری فقط در تهران همزمان با نمایشگاه‌ها از 16 کشور هدف و با جمعیتی حدود 400 نفری به تهران آمدند و از توانمندی‌های تولیدی و تجاری بازدید و با تجار ایرانی دیدار کردند. به گفته وی، تعداد کل اعضای هیات‌هایی که از سراسر ایران در سال گذشته بازدید کردند، حدود 800 نفر بود که همزمان با رویدادهای نمایشگاهی به ایران آمدند. وی در ادامه با اشاره به جزئیات آمار نمایشگاههای خارجی سال گذشته اظهار کرد: 38 نمایشگاه اختصاصی و تخصصی بین‌المللی بوده که حدود هفت مورد آنها اختصاصی ایران و 33 مورد آن تخصصی و در قالب پاویون‌های نمایشگاهی بوده است.
حضور چشمگیر شرکت‌کنندگان خارجی
گزارش پیش رو همچنین نشان می‌دهد، میزان شرکت‌کنندگان داخلی در 5 ماه منتهی به مرداد سال جاری 3 هزار و 785 نفر عنوان شده که در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته که 4 هزار و 924 نفر مشارکت کردند، 23درصد کاهش را نشان می‌دهد. همچنین میزان مشارکت‌کنندگان خارجی در 5 ماه منتهی به مرداد ماه سال جاری 3 هزار و 7 نفر گزارش شده که در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته که یک‌هزار و 330 نفر بوده، نشان از رشد 126درصدی دارد.
طبق آمار گزارش شده از سوی شرکت سهامی نمایشگاههای بین‌المللی ایران، مجموع مشارکت‌کنندگان در 5 ماه منتهی به مرداد ماه سال جاری 6 هزار و 792 نفر گزارش شده که در مقایسه با مدت مشابه سال 94 که 6 هزار و 254 نفر شرکت کرده بودند، نشان از رشد 9 درصدی دارد. محمد سعادتی‌پور، مشاور مدیرعامل شرکت سهامی نمایشگاههای بین‌المللی ایران، بیشتر شرکت‌کنندگان در نمایشگاههای داخلی را از کشورهای عمان، عراق، روسیه و آلمان عنوان کرد.
تقویم نمایشگاهی سال 95
بر اساس این گزارش، 10 نمایشگاه بین‌المللی طی سال جاری در سه بخش اختصاصی، تخصصی و بازرگانی برگزار خواهد شد. دسته اول نمایشگاه اختصاصی است که مجموع توانمندی‌های یک کشور در کشور دیگر را مدنظر قرار می‌دهد. دسته دوم نمایشگاههای بین‌المللی تخصصی است که در یک یا چند حوزه مربوط به بخش‌های مختلف شکل می‌گیرد که به‌طور مثال می‌توان به بخش مواد غذایی و مصالح ساختمانی اشاره کرد و دسته سوم نیز نمایشگاه بین‌المللی بازرگانی است که شامل جنبه‌های عمومی است. براساس تقویم شرکت سهامی نمایشگاههای بین‌المللی ایران در سال ۱۳۹۵، 10 عنوان نمایشگاهی پیش‌بینی شده که از این تعداد 4 عنوان نمایشگاهی مربوط به نمایشگاههای اختصاصی ایران، یک نمایشگاه بین‌المللی بازرگانی در عراق و 5 عنوان نیز مربوط به نمایشگاههای بین‌المللی تخصصی است که شامل نمایشگاه مواد غذایی پاریس، نمایشگاه تسالونیکی یونان، زیرساخت‌های عمان، مواد نوشیدنی در روسیه و نمایشگاه ساختمان و ساخت ایتالیا خواهد بود.
همچنین ایران در سال 95 در کشورهای عمان، ایتالیا، عراق و کنیا نمایشگاه تخصصی برگزار خواهد کرد. مطابق تقویم شرکت سهامی نمایشگاههای بین‌المللی ایران، نمایشگاه اختصاصی ایران در رم ایتالیا در تاریخ 2تا 6 آذرماه، نمایشگاه اختصاصی ایران در نایروبی کنیا از تاریخ 15 تا 18 بهمن ماه، نمایشگاه اختصاصی ایران در مسقط عمان از تاریخ 4 تا 8 بهمن ماه و همچنین نمایشگاه اختصاصی ایران در شهر بغداد عراق از تاریخ 27 تا 30 بهمن، برگزار خواهد شد. البته بر اساس جدول نمایشگاهی، ایران در سال 94، اقدام به برگزاری دومین نمایشگاه اختصاصی در بغداد عراق کرده بود.
به گزارش استیل ایران به نقل از دنیای اقتصاد، همچنین بر اساس تقویم نمایشگاهی کشور، طی ماه‌های آتی، شاهد برگزاری ده‌ها نمایشگاه در حوزه‌های مختلف خواهیم بود که می‌توان به «چهارمين نمايشگاه تخصصی پوشاك ایران»، «بيست و دومين نمایشگاه بین‌المللی ماشینآلات، مواد اولیه، منسوجات خانگی، ماشین‌های گلدوزی و محصولات نساجی، «پانزدهمين نمایشگاه بین‌المللی ماشینآلات و مواد اولیه بیسکویت»، «شیرینی و شکلات ایران، شانزدهمین نمایشگاه بین‌المللی صنعت تهران»، «يازدهمين نمایشگاه بین‌المللی قطعات خودرو، لوازم و مجموعه‌های خودرو»، «نمایشگاه اختصاصی ارمنستان»، «نمایشگاه اختصاصی ایتالیا»، «هفتمين نمایشگاه بین‌المللی تخصصی خودرو» و ... اشاره کرد.