پیش‌تر جمهوری اسلامی ایران به‌عنوان چهاردهمین فولادساز جهان معرفی شده بود، اما در نیمه نخست سال میلادی جاری، ایران با رشد ۲/۵ درصدی تولید فولاد خود نسبت به مدت مشابه در سال ۲۰۱۵ میلادی پس از پشت‌سر گذاشتن مکزیک در رتبه ۱۲ جهان جای گرفت.
با توجه به رکود حاکم اما تولید و صادرات چرخه فولاد همچنان می‌چرخد. هرچند این صنعت بیش از پیش نیازمند تامین گردش مالی است. البته از سوی دیگر ادغام واحدهای کوچک و بزرگ فولادسازی به‌ویژه در منطقه خلیج‌فارس می‌تواند گام بزرگی برای دستیابی به اهداف صادراتی صنعت فولاد کشور به‌شمار رود، چراکه نزدیکی به دریا و آب‌های آزاد می‌تواند امتیاز ویژه‌ای برای کارخانه‌های فولادی کشور محسوب شود.
تامین مالی در اولویت
آمارهای منتشرشده وزارت صنعت، معدن و تجارت نشان می‌دهد، سال گذشته مجموع فولاد خام صادر شده کشور به ۱/۴ میلیون تن رسید و امسال دستیابی به رقم ۶ میلیون تن هدف‌گذاری شده است. این افزایش ظرفیت باوجود مشکلاتی چون رکود پیش‌بینی شده است. البته در صورتی که ادغام فولادسازها روی دهد می‌توان رقابت‌پذیری بیشتری را در بازار جهانی برای این صنعت پیش‌بینی کرد.
عضو انجمن تولیدکنندگان فولاد ایران معتقد است: شرایط رکودی فعلی مانع تداوم فعالیت می‌شود، بنابراین دولت به‌عنوان اولویت نخست خود، باید تامین سرمایه در گردش را برای واحدهای تولیدی در دستور کار قرار دهد. به گزارش ایرنا، بهمن قاسمی گفت: ظرفیت پیش‌بینی‌شده واحد فولادی در مدیریتش ۲میلیون تن است و اکنون با توجه به وضعیت اقتصادی کشور و افت فعالیت‌های عمرانی با ظرفیت تولید ۱۰ تا ۱۵ درصدی به فعالیت خود ادامه می‌دهد.
وی در ادامه یادآور شد: اوضاع اقتصادی کشور موجب همراهی سازمان امور مالیاتی با تولیدکنندگان شده و احتمال می‌رود مشکل این واحد تولیدی با سازمان یادشده برطرف شود. قاسمی اضافه کرد: شرایط کنونی در بعد داخلی و خارجی برای فعالیت فولادسازی موجب شد در فکر ادغام یا مشارکت این واحد باشیم، اما با وجود استقبال از واگذاری ۵۱ درصدی سهام این واحد تولیدی، تاکنون استقبال لازم نشده است. عضو انجمن تولیدکنندگان فولاد ایران تصریح کرد: مشکل جدی نقدینگی مانع تداوم فعالیت این واحد می‌شود، در عین حال اکنون بدهی سررسید گذشته نیز نداریم.
قاسمی در ادامه خاطرنشان کرد: بانک مرکزی اعلام کرده در سال گذشته ۴ تریلیون و ۱۷۰ بیلیارد ریال (۴۱۷ هزار میلیارد تومان) تسهیلات در اختیار تولید قرار داده و امسال این رقم به ۵ تریلیون و ۵۰۰ بیلیارد ریال خواهد رسید (۵۵۰ هزار میلیارد تومان)، اما گزارش مشروحی در این زمینه برای اطلاع عموم تاکنون منتشر نشده است. به گفته وی، مزیت صادرات تولیدات فولادی موجب شده رویکرد واحدهای فولادساز کشورمان به سمت بازارهای برون‌مرزی باشد، این امر یک امتیاز برای کارخانه‌های تولیدکننده داخلی است، اما نباید صنعت داخل را قربانی تامین نیاز شرکت‌های خارجی کرد. براساس سند چشم‌انداز ۱۴۰۴ ظرفیت تولید فولاد کشور باید به ۵۵ میلیون تن برسد که لازمه تحقق این مهم فراهم‌سازی ظرفیت ۷۲ میلیون تنی کنسانتره سنگ‌آهن، ۸۵ میلیون تنی گندله و ۵۴ میلیون تنی آهن اسفنجی است. قاسمی خاطرنشان کرد: نرخ سود تسهیلات که از سوی بانک مرکزی برای اجرا به سیستم بانکی ابلاغ می‌شود، با نرخ عملکرد آنها متفاوت است و بانک‌ها به شیوه‌ای عمل می‌کنند که تا ۳۰ درصد نرخ سود مورد محاسبه قرار می‌گیرد.
مزیت و موانع ادغام فولادی‌ها
تشکیل کنسرسیوم فولادسازی در منطقه ویژه خلیج‌فارس به‌دلیل تسهیل حمل‌ونقل، بهره‌وری بیشتری را برای واحدهای تولیدکننده فولاد کشورمان به همراه خواهد داشت. از سوی دیگر تجمیع واحدهای فولاد در کنار یکدیگر به معنای در کنار هم قرار گرفتن توانمندی‌های این واحدها خواهد بود که مسیر دستیابی به تولید ۱۰ میلیون تن فولاد در حاشیه خلیج‌فارس را هموار خواهد کرد. درحقیقت ایمیدرو و فولادی‌ها نگرش خود را به سمت ادغام واحدهای فولادسازی کشور و تشکیل کنسرسیوم در مناطق مزیت‌دار تغییر داده‌اند که این امر منجر به کاهش هزینه‌ها و افزایش رقابت‌پذیری خواهد شد. در این‌باره محمدرضا بنی‌اسدی مدیرعامل گروه صنایع فولادی صبح پارسیان اظهار کرد: در بحث ادغام چند موضوع و به عنوان «مزیت» مطرح است، به عبارت دیگر، زمانی که ادغام به گونه‌ای باشد که بتوان از خدمات یکدیگر استفاده کنند، می‌تواند با مزیت‌های خوبی همراه باشد.
یکی از این مزیت‌ها می‌تواند در ارائه خدمات‌دهی باشد که این موضع می‌تواند با هزینه کمتری برای واحد همراه باشد. بنی‌اسد در ادامه خاطرنشان کرد: نکته دیگر در رابطه با موضوع حمل‌ونقل است به‌ویژه در منطقه ویژه خلیج‌فارس این موضوع می‌تواند بسیار مثمرثمر واقع شود و سبب کاهش هزینه‌های حمل‌ونقل در این منطقه باشد، چراکه با یک حمل‌ونقل بهتر و سریع‌تر می‌توان کارها را به سرانجام رساند. برای مثال زمانی که گندله برای فولادسازی هرمزگان بار شود، این امکان وجود دارد تا ظرفیت خالی سایر واحدهای فولادسازی در همان منطقه را نیز پر کند. وی با اشاره به سایر مزیت‌های ادغام فولادسازها عنوان کرد: مزیت دیگر درباره تیم‌های فنی و تخصصی در این واحدهاست که می‌توانند در قالب یک تیم متخصص به یکدیگر کمک کنند.
مدیرعامل گروه صنایع فولادی صبح پارسیان در ادامه به زیرساخت‌ها و افزایش بهره‌وری در این زمینه نیز اشاره کرد و گفت: البته موضوع زیرساخت‌ها نیز در این‌باره مهم تلقی می‌شود. به‌ویژه در منطقه ویژه خلیج‌فارس این موضوع مصداق پیدا میکند، زیرا زمانی که با کمبود انرژی چون برق و آب در فولادسازی روبه‌رو هستیم، ادغام می‌تواند در صرفه‌جویی انرژی موثر باشد. حتی با توجه به کمبود آب، فولادسازی در منطقه ویژه می‌تواند بسیار موثر باشد که این هم می‌تواند یک مزیت در افزایش بهره‌وری به‌شمار رود. از این‌رو ادغام هم در بخش‌های خدماتی و هم در بخش‌های تخصصی و هم در زیرساختارها می‌تواند تاثیر مثبت به جا بگذارد. بنی‌اسد در ادامه با اشاره به موانعی که برای ادغام فولادی‌ها وجود دارد، خاطرنشان کرد: البته در کنار این مزیت‌هایی که برای ادغام فولادی‌ها وجود دارد، مهم‌ترین مسئلهای که آنها را با مشکل مواجه میکند، موضوع سهامداری و مالکیت آنهاست.
وی تاکید کرد: باید مرجعیتی در این زمینه وجود داشته باشد که این موضوع را ساماندهی کند. از این‌رو باید در این زمینه ارگان یا تیم تشکیل شود تا بتواند موضع مالکیت را حل و فصل کند، اما چون در این زمینه جزیره‌ای عمل می‌شود چندان نمی‌توان کاری درباره این مالکیت‌ها پیش برد. بنابراین برای ادغام فولادسازها باید بیش از پیش بر حل مشکل مالکیت‌ها تاکید شود، چراکه زمانی که هلدینگ فولادسازها ایجاد شود، طبیعی است که تمام این واحدها را سروسامان خواهد داد.
منبع:گسترش صمت