چادرملو به‌عنوان یکی از بزرگترین معادن سنگ‌آهن کشور سعی دارد در زمینه توسعه فناوری با دیگر کشورها همکاری داشته باشد.
همچنین محمود نوریان، مدیرعامل شرکت معدنی و صنعتی چادرملو با تاکید بر نقش معادن و ذخایر معدنی در تولید ثروت در کشور گفت: ثروت آن چیزی نیست که اکنون داریم بلکه آن چیزی است که در آینده به‌دست خواهیم آورد، این درست است که ایران از منابع و ذخایر غنی معدنی برخوردار است ولی تا زمانی که از این ظرفیت به نحو مطلوب و مناسب بهره‌برداری نکنیم ارزشی نیافریده‌ایم و در نتیجه ثروتی حاصل نکرده‌ایم. در ادامه گفت‌وگویی را به مناسبت برگزاری دوازدهمین نمایشگاه ایران کان‌مین ۲۰۱۶ با وی می‌خوانید:
وضعیت امروز کشور در بهره‌برداری از ذخایر معدنی چگونه است؟
کشور ما از نظر ذخایر معدنی جزو ۱۲ کشور برتر دنیاست که تاکنون به دلیل اتکا به نفت چندان به ارزش این ذخایر پی نبرده است. ظرفیت معادن ایران برای ثروت‌آفرینی به حدی است که درصورت برنامه‌ریزی صحیح و سرمایه‌گذاری مناسب می‌تواند موجب رونق اقتصادی و توسعه پایدار شده و بهترین گزینه به منظور تحقق اقتصاد مقاومتی در کوتاه‌ترین زمان است.
براساس مطالعات انجام شده تاکنون حدود ۴میلیارد و ۶۰۰میلیون تن ذخیره زمین‌شناسی تنها در حوزه سنگ‌آهن در ایران شناسایی شده که ۲میلیارد و ۵۰۰میلیون تن آن ذخیره قطعی است. این در حالی است که ذخایر قطعی سنگ‌آهن در جهان نیزحدود ۱۷۰میلیارد تن برآورد شده و ایران با داشتن ۲ میلیارد و ۵۰۰میلیون تن ذخیره قطعی سنگ‌آهن، ۱/۴درصد ذخیره جهان را در اختیار دارد. اما میزان بهره‌برداری از این ذخایر نسبت به دیگر کشورها بسیار اندک است. چالش‌های موجود در بخش معدن کشور که سدی بزرگ در برابر خلق ثروت از این بخش اقتصادی است کاهش سرمایه‌گذاری در این بخش را به همراه داشته و موجب غیرفعال شدن برخی از معادن فعال کشور نیز شده است. به شهادت آمارها، سهم بخش معدن از تولید ناخالص داخلی تاکنون یک درصد بوده که می‌توان با اجرای برخی روش‌های مدیریتی و همراهی دستگاه‌های دولتی این سهم را به حداقل ۳درصد رساند.
حوزه سنگ‌آهن چه نقشی در سناریو اقتصاد مقاومتی ایفا میکند؟
سنگ‌آهن یکی از فراوان‌ترین عناصر فلزی موجود در زمین است و به‌عنوان ماده اولیه اصلی تولید فولاد، بیشترین سهم هزینه را در قیمت تمام‌شده فولاد دارد. براساس آمارهای موجود در چیـن حـدود ۳۹درصد، کشـورهای اروپایی ۳۱درصد و در ایران حدود ۲۵درصد قیمت تمام‌شده تولید فولاد را، هزینه تامین سنگ‌آهن تشکیل می‌دهد پس نخستین گام در خلق ثروت در این بخش، اتخاذ تدابیری برای کاهش هزینه تولید در معادن سنگ‌آهن است که بخشی از آن محقق شده و بر این باوریم که می‌توان بیش از این نیز هزینه‌های تولید را کاهش داد. پس یکی از مزیت‌های مهم اقتصادی برای مجتمع‌های فولادسازی کشور، استفاده از سنگ‌آهن داخلی است، زیرا نقش عمده‌ای در کاهش قیمت تمام‌شده و همچنین صرفه‌جویی ارزی در تولید فولاد را دارد. این موضوع همان ثروت‌آفرینی و ایجاد ارزش‌افزوده در این محصول است.
شرکت معدنی و صنعتی چادرملو چه نقشی در ثروت‌آفرینی دارد؟
امسال توانستیم سرمایه شرکت را ۱۰۵ درصد افزایش دهیم و از ۱۷هزار و ۱۰۰میلیارد ریال فعلی به ۳۵هزار میلیارد ریال برسانیم که البته در دو مرحله اتفاق می‌افتد، نخست از مبلغ ۱۷هزار و ۱۰۰میلیارد ریال به ۲۸هزار و ۲۱۵میلیارد ریال در امسال و در مرحله دوم، از ۲۸هزار و ۲۱۵میلیارد ریال به ۳۵هزار میلیارد ریال، حداکثر در مدت دو سال می‌رسد. ما معتقدیم یکی از ارکان توسعه پایدار در صنعت و ثروت‌آفرینی، تکمیل زنجیره تولید در صنعت فولاد است، بنابراین براساس برنامه‌ریزی به‌عمل آمده در نظر داریم ساخت کارخانه احیای مستقیم و فولاد ثامن چادرملو با ظرفیت تولید سالانه یک‌میلیون تن فولاد و قابل ارتقا تا یک‌میلیون و ۳۰۰هزار تن و همچنین تولید یک‌میلیون و ۵۰۰هزار تن آهن‌اسفنجی در کارخانه احیا را که در مجتمع گندله‌سازی اردکان در حال ساخت است به سرانجام برسانیم و پیش‌بینی می‌کنیم کارخانه فولاد ثامن در نیمه دوم امسال مورد بهره‌برداری قرار بگیرد. همچنین طرح افزایش ظرفیت کارخانه گندله‌سازی مجتمع اردکان از ۳میلیون و ۴۰۰هزار تن فعلی به ۴میلیون تن نیز یکی دیگر از برنامه‌های توسعه بخش چادرملو است که برای تامین گندله مورد نیاز واحد احیا و فولاد ثامن، ارفع و غدیر ایرانیان در نظر گرفته شده است. از سوی دیگر علاوه بر اجرای این طرح‌ها، بابت جبران مخارج سرمایه‌گذاری‌های انجام شده در شرکت‌های سرمایه‌پذیر خود ازجمله، شرکت تامین و انتقال آب خلیج‌فارس، شرکت آهن و فولاد ارفع، شرکت آهن و فولاد غدیر ایرانیان، شرکت صنایع آهن و فولاد سرمد ابرکوه، شرکت توسعه آهن و فولاد گل‌گهر، شرکت کاوند نهان زمین، شرکت نوین الکترود اردکان، شرکت احداث صنایع و معادن سرزمین پارس «پامیدکو» و شرکت تامین سرمایه امید، مبلغ ۶هزار و ۱۵۵ میلیارد ریال برآورد سرمایه‌گذاری کرده‌ایم.
دستیابی به اطلاعات و فناوری‌های جدید تا چه اندازه در توسعه موثر است؟
امروزه اطلاعات نه‌تنها به‌عنوان یک دارایی با اهمیت بسیار بالاتر نسبت به گذشته برای رشد مطرح است، بلکه در مواردی حتی برای بقای صنعت نیز الزامی است. ما با شناخت عوامل رشد و توسعه صنعت جهانی باید خودمان را برای رقابت و بقا، به فناوری و دستاوردهای جدید مجهز کنیم، دیگر زمانی نیست که تنها به آنچه در اختیار داریم، قناعت کنیم بلکه شناخت و بهره‌گیری از نوآوری‌های روز دنیا از ملزومات و لازمه توسعه است، این امر محقق نمی‌شود جز با افزایش آگاهی و سرمایه‌گذاری مناسب.
دیگر نمی‌توان ثروت جدید را آن گونه که درباره معدن و کارخانه بوده، در محدوده مرزها نگه داشت. سرعت تغییرات از تصور ما هم بیشتر است و ما راهی جز دستیابی به اطلاعات، فناوری و بروزرسانی نداریم. امروز لازم است متفاوت از آنچه تاکنون برای معادن و صنایع معدنی برنامه‌ریزی شده درباره تجهیز، توسعه و مدیریت منابع غنی معدنی کشورمان، برنامه‌ریزی دقیق‌تر و اصولی‌تری داشته باشیم. این درحالی است که با وجود هدف‌گذاری‌های انجام شده در برنامه ششم توسعه اقتصادی و ایجاد افق‌های تازه اقتصادی به واسطه اجرایی شدن برجام و توجه چشمگیر هیات‌های سرمایه‌گذاری خارجی به این صنعت بسیار پرجاذبه؛ هنوز می‌بینیم مشکلاتی در این صنعت وجود دارد که مانعی قابل توجه در توسعه و رسیدن معادن به جایگاه اصلی خود در اقتصاد کشورمان شده است.
چون ثروت‌آفرینی و سوددهی در تولید باید با کاهش هزینه‌ها، افزایش کیفیت و بهره‌گیری از نیروی‌انسانی متخصص، بکارگیری روش‌های نوین و بروز و البته ایجاد فضای مناسب کسب‌وکار انجام شود.
بخش خصوصی چگونه می‌تواند در ثروت‌آفرینی حضور داشته باشد؟
یکی از عوامل بسیار مهم در خلق ثروت در جامعه، خصوصی‌سازی است که متاسفانه در کشور ما خصوصی‌سازی معادن صحیح انجام نشده و دولت حاضر نیست معادن را به بخش خصوصی واگذار کند تا با استفاده از تجربه و تخصص موجود در بخش خصوصی بتوان شرایط بحرانی برخی معادن را برطرف کرد. بنابراین چون به معنای واقعی این امر محقق نشده اکنون شرایط معادن متفاوت از آنچه امروز تجربه می‌کنیم. بخش خصوصی با توجه به منافع خاص و اقتصادی خود و با در نظر گرفتن منافع ملی در جهت رشد خود گام برمی‌دارد. به‌عنوان مثال در همین مجتمع صنعتی و معدنی هر چند به صادرات خیلی اتکا نداریم و ترجیح می‌دهیم تولیدات خود را به صنایع فولادی داخل کشور بفروشیم اما به‌دلیل نیاز به منابع مالی برای تامین برخی تجهیزات و ماشین‌آلات جدید، تا سال گذشته حدود یک‌میلیون تن سنگ‌آهن دانه‌بندی شده برای صادرات تولید می‌کنیم، بنابراین نباید جلوی صادرات را گرفت چه اشکالی دارد مازاد تولیدات هر محصولی صادر و ارز حاصل از آن صرف توسعه کشور
شود.
به چه شکلی می‌توان سرمایه‌ها را به سوی معادن و صنایع معدنی جذب کرد؟
به نظر من معادن مشکلی در جذب سرمایه ندارند بلکه دولت هرچند وقت یکبار با صدور بخشنامه یا دستورالعملی سعی در تاکید بر مالکیت خود در معادن دارد بنابراین مسئولان با قوانین مختلفی که تدوین‌می‌کنند مدام این پیام را به سرمایه‌گذاران داخلی و خارجی می‌دهند که سرمایه‌گذاری در معادن جزو سرمایه‌گذاری‌های پرریسک است؛ مانند تغییر نرخ محاسبه قیمت گندله و آهن‌اسفنجی از ۲۳ به ۲۰درصد قیمت فولاد خوزستان که مشکلات عمده‌ای را برای معادن ایجاد کرد یا تغییر قیمت حامل‌های انرژی و بهره‌مالکانه به‌عنوان مثال به یکباره درباره بهره‌مالکانه معدن چادرملو تکلیف شد که باید در دوسال ۲هزار میلیارد تومان پرداخت کنند.
جایگاه معدن و صنایع معدنی در اشتغال و توزیع ثروت چطور ارزیابی می‌کنید؟
مهم‌ترین نکته در صنایع معدنی و بخش‌های تکمیلی آن بحث ایجاد اشتغال در مناطق محروم است چون عموم معادن در بخش‌های دورافتاده و خارج از محیط شهری قرار دارند اما نکته دیگر که نباید فراموش کرد این است که در این صنعت اشتغالزایی غیرمستقیم بیشتر از اشتغالزایی مستقیم است. به‌عنوان مثال در شرکت معدنی و صنعتی چادرملو با اجرایی شدن تمام طرح‌های موجود در مجموع ۷هزار فرصت شغلی مستقیم و ۳۵هزار فرصت شغلی غیرمستقیم ایجاد خواهد شد که در مجموع ۴۲هزار فرصت شغلی برای کشور ایجاد می‌شود.
صادرات و سرمایه‌گذاری خارجی در چادرملو به چه صورت بوده‌است؟
در زمینه توسعه فناوری به‌دنبال همکاری با کشورهای دیگر هستیم. البته هدف نخست ما بومی‌سازی دانش فنی و فناوری است، نباید فراموش کرد که کشور ما به‌دلیل وضع تحریم‌ها سال‌ها از فناوری‌های روز دنیا عقب مانده است، بنابراین ما فقط تمایل به بهره‌گیری از فناوری داریم و نیازی هم به سرمایه‌گذاری شرکت‌های خارجی در مجموعه‌های خودمان نمی‌بینیم، ولی با شرکت‌هایی که قبلا با ما همکاری داشتند و به علت تحریم‌ها روابط‌مان ضعیف شده بود، در حال مذاکره هستیم تا برای رفع نیازهای خود، بدون اتکا به واسطه‌ها تصمیم‌گیری کنیم تا ان‌شاالله بتوانیم در زمانی کوتاه با تکمیل کردن زنجیره تولید، محصولات نهایی خود را صادر کنیم. از سوی دیگر موضوع بومی‌سازی قطعات و تجهیزات مورد نیاز در معادن و صنایع معدنی را نیز یکی از شاخص‌های بسیار مهم در امر توزیع ثروت و سرمایه‌گذاری بلندمدت است. شرکت چادرملو هر سال توانسته با همکاری صنعتگران خلاق در داخل کشور بسیاری از قطعات مورد نیاز خود را بومی‌سازی کند. تاکنون بیش از ۹۲۰۰ قطعه در این شرکت بومی‌سازی شده و همه تلاش ما این بوده و خواهد بود تا علاوه بر بومی‌سازی قطعات، به علوم روز و فناوری‌های نوین جهانی در بخش‌های معدن و صنایع فولاد نیز دسترسی پیدا کنیم و در همین زمینه توانسته‌ایم ۶۰ تا ۷۰ درصد از پروژه‌های خود را با توانمندی‌های داخلی راه‌اندازی کنیم و علاوه برمیلیون‌ها دلارصرفه‌جویی ارزی به اشتغال مولد نیز کمک شایانی کنیم.