هفتمین همایش بین‌المللی صنعت فولاد و معدن ایران با نگاهی به بازار، روز گذشته به همت «دنیای اقتصاد» در مرکز همایش‌های صدا و سیما برگزار شد و فعالان و مسوولان فولادی کشور در این همایش دیدگاه‌های خود را در مورد شرایط کلی صنعت فولاد، چالش‌ها، راهبردهای آتی، صنعت فولاد در جهان و افق 1404 برای این صنعت اعلام کردند
نایب‌رئیس هیئت‌مدیره انجمن تولیدکنندگان فولاد ایران دراین همایش مهم‌ترین چالش‌های موجود در حوزه فولاد را در شرایط کنونی مورد تجزیه و تحلیل قرار داد و دو عامل نرخ‌های سود و مالیات را مورد انتقاد قرار داد.
به گفته حمید طاهری‌زاده، پس از روند نزولی فولاد در تمام دنیا و همچنین تولید داخلی کشور از سوی شرکت‌های دولتی و نیمه‌خصوصی در آن زمان و تحریم‌های ارزی که در کشور وجود داشت، روند نزولی فولاد سرمایه‌های بخش خصوصی را بر آن داشت که به طرف تولید در داخل کشور بیایند.
به گفته وی روند تولید داخل و واردات کشور در سال 2010 تا 2011 (معادل سال 1390) چیزی حدود 13 میلیون و 500 هزار تن بوده که با رشدی معادل 20 تا 25 درصد به 16 میلیون و 500 هزار تن تا 16 میلیون و 800 هزار تن رسیده و از طرف دیگر واردات فولاد کشور در آن زمان چیزی حدود 5 میلیون تن بوده که رفته‌رفته با روند کاهشی واردات در کشور مواجه شده است.در سال 94 تقریبا واردات فولاد در کشور به صفر رسیده و جای آن را تولید داخل گرفته است.
طاهری‌زاده با اشاره به اینکه شرکت‌های نیمه‌دولتی و بعدها شرکت‌های خصوصی هم در این چرخه وارد شدند که سهم آنها 14 میلیون تن تولید بوده و بعد از آن، این میزان به 16 میلیون و 200 هزار تن تا سال 95 رسیده است. بخش خصوصی در آن زمان تنها 4 میلیون و 800 هزار تن تولید داشته ولی امروز این میزان به 13 میلیون تن رسیده است که این موضوع رشد بخش خصوصی و رسیدن این بخش به بخش دولتی را نشان می‌دهد.
نایب رئیس هیات‌مدیره انجمن تولیدکنندگان فولاد ایران در ادامه به دو مشکل اساسی بخش خصوصی برای رسیدن به تولید 55 میلیون تنی فولاد در افق 1404 اشاره کرد و گفت: یک مشکل مشکلات بنیادین است که ممکن است امروز نتوانیم آن را حل کنیم اما مشکلاتی مثل آب و برق و گاز و حملونقل نیز وجود دارد که به نظر می‌رسد منابع مربوط به آنها در کشور ما رو به رشد و توسعه است و پیش‌بینی‌ها حکایت از آن دارد که در سال 1404 از میزان برق و گاز نسبی برخوردار باشیم.
وی ادامه داد: اما نکته مهم و اساسی در این میان، حملونقل در کشور است. در ارتباط با حملونقل باید گفت زیرساخت‌های لازم را نداریم و برای جابه‌جایی حجمی حدود 200 میلیون تن و همچنین برای رسیدن به تولید 55 میلیون تن زیرساخت‌هایی را نیاز داریم که سرمایه‌گذاری خارجی‌ها را طلب میکند تا به بخش داخلی کمک کند.
به گفته طاهری‌زاده از طرفی بخش خصوصی یا حتی بخش نیمه‌دولتی یا خصوصی‌شده امروز باید در نظر داشته باشند که بیشتر، طرح‌های فولادی را به طرف مناطقی که آب و بنادر دارند حرکت دهند تا با نگاه صادراتی که همان هدف‌گذاری 55 میلیون تن است، بروند.
طاهری‌زاده در ادامه صحبت‌های خود به مقایسه بهره‌ها و سودهای بانکی در کشور پرداخت و گفت: بهتر است در این زمینه به کشورهایی که فولادساز هستند اشاره کنیم تا بتوانیم این موضوع را درک کنیم که چگونه این کشورها توانسته‌اند به این حجم بالای تولید دست پیدا کنند.
به عقیده وی کشورهایی مثل اوکراین، ترکیه، روسیه، کره جنوبی و کشورهای اروپایی از جمله کشورهایی هستند که بهره‌های بانکی بسیار پایینی دارند. این در حالی است که بهره بانکی در کشور برای تولید صنعت فولاد 18 درصد است که این میزان 18 درصد خالص هم نیست و گاه افزایش پیدا میکند. در حقیقت بهره و سودهای بانکی باعث به خطر افتادن تولید و دستیابی به سند چشم‌انداز شده است. اگر نگاهی به کارخانه‌های داخل کشور بیندازیم، می‌بینیم که قسمت واقعی ترازشان (اعم از خرید و فروششان) سودده است ولی متاسفانه زمانی که به بحث‌های مالی می‌رسند، میزان بالای سودها و بهره‌های بانکی باعث شده که تمام کارخانه‌ها و مخصوصا آنهایی که وام‌های زیادی دریافت کرده‌اند به ورطه زیان سوق داده شوند. طاهری‌زاده ادامه داد: این درحالی است که اگر با بانک مرکزی صحبت کنید، مطرح می‌شود که اگر بهره‌ها و سودهای بانکی را کاهش دهیم از سوی دیگر ارز و سفته‌بازی و پول‌ها و سرمایه‌هایی که در سپرده‌های بانکی هستند، به طرف بازارهایی مثل دلار سوق پیدا می‌کنند.
وی در ادامه با انتقاد از اینکه اجازه واقعی‌سازی به نرخ ارز داده نشده افزود: برای محصولات صادراتی حتما نرخ ارز باید واقعی‌سازی شود. در این زمینه در کشورهای اروپایی در دو سال گذشته نرخ یورو حدود 20 درصد کاهش پیدا کرده است.
از سوی دیگر چین هم با کاهش 6 درصدی نرخ ارز داخلی مواجه شده است. این در حالی است که متاسفانه در کشور از ترس اینکه مبادا این نرخ ارز واقعی شود و تورمی را در پی داشته باشد، مرتبا فنر ارز را نگه داشته‌ایم. بخش خصوصی از این فرآیند متضرر خواهد شد. اما بخش دولتی با خروج از رکودهای مختلف می‌تواند روی بحث تولید مدیریت داشته باشد.
طاهری‌زاده ادامه داد: باید به این نکته توجه کرد که اگر تامین نقدینگی در داخل کشور برای رسیدن به حجم تولید 55 میلیون تن فولاد کافی نیست، بهتر است از بانک‌های خارجی کمک بگیریم. چنان که در سه، چهار سال گذشته سیستم‌های یوزانس و فاینانس در این رابطه برای خرید ماشین‌آلات و مواد اولیه فعال بود و امکان واردات مواد اولیه و ماشین‌آلات از طریق بانک‌های خارجی با بهره‌های بسیار کم وجود داشت. در این میان بهتر است به بخش خصوصی اجازه دهند که بتواند از این سیستم‌ها استفاده کند.
نایب‌رئیس هیات‌مدیره انجمن تولیدکنندگان فولاد ایران با اشاره به اینکه بحث دیگر نگاه مالیاتی اداره دارایی به بخش خصوصی صنعت فولاد است، گفت: در نیمه دوم سال 87 اداره دارایی به هر دلیلی تصمیم گرفت ارزش افزوده را رفته‌رفته از صنعت فولاد اخذ کند ولی اگر زنجیره بالادستی صنعت فولاد را نگاه کنیم می‌توانستند خودشان را آماده کنند تا بتوانند مالیات‌ها را پرداخت کنند. ولی صنایع پایین‌دستی این امکانات را نداشته و هنوز هم ندارند.
به گفته وی متاسفانه هنوز اداره دارایی باور ندارد که صنایع پایین دستی فولاد نمی‌تواند مانند صنایع بالادستی فولاد خود را به‌روز‌رسانی کنند و متاسفانه از تمام چرخه صنعت فولاد در حال حاضر اداره دارایی سیستمی را ندارد که نگرش[اعمال] سیستم‌های غیرحضوری را داشته باشند.