فضاهای خالی در زنجیره فولاد

مهندس محمد ابکا، مدیرعامل فولاد تکنیک دیگر سخنران این همایش در ابتدای صحبت‌های خود به تولید فولاد در جهان اشاره کرد و گفت: در سال 2015 رقمی برابر با 1620 میلیون تن فولاد در جهان تولید شده که به نسبت سال قبل از آن 3درصد کاهش را نشان می‌دهد. این در حالی است که در سال 2016 همین رقم به 1628 میلیون تن افزایش یافت که از رشد نیم درصدی حکایت دارد.وی درخصوص مصرف فولاد در سال‌های اخیر نیز گفت: در سال 2014 شاهد مصرف 1545 میلیون تن انواع فولاد در جهان بودیم که این رقم در سال 2015 به 1500 میلیون تن کاهش یافت و در سال 2016 نیز تقاضای 1501 میلیون تنی به ثبت رسید که تغییر مهمی را نشان نمی‌دهد.وی در ادامه صحبت‌های خود به متوسط قیمت فولاد خام اشاره و عنوان کرد در سال 2014 بهای هر تن فولاد خام در بازارهای جهانی 479 دلار بوده که در سال 2015 به 330 دلار کاهش یافته که از افت 31 درصدی حکایت دارد.همچنین در سال 2016 این رقم به 329 دلار کاهش یافت که 3/ 0 درصد افت را نشان می‌دهد.وی درخصوص سنگ‌آهن نیز افزود: در سال 2014 بهای هر تن سنگ‌آهن در بازارهای جهانی به‌طور متوسط 103 دلار در هر تن بوده که در سال 2015 به 56 دلار کاهش یافت.هرچند که در سال 2016 تا 58 دلار افزایش را ثبت کرد که رقم قابل ملاحظه‌ای نیست.

ابکا در ادامه صحبت‌های خود به شرایط بازار فولاد چین اشاره کرد و گفت: در سال‌های اخیر شاهد کاهش مصرف فولاد در چین بوده‌ایم؛ هرچند که سال 2016 مجددا مصرف فولاد در بازار داخلی چین افزایش یافته اما این مطلب درخصوص کل جهان از کاهش مصرف فولاد حکایت دارد.وی درخصوص دلایل رشد مصرف فولاد چین عنوان کرد: در سال‌های اخیر شاهد کاهش تولید ناخالص داخلی چین بودیم ولی در سال 2016 بازار کسب‌وکار و صنعت چین با رشدی نامحسوس همراه شد.دلیل این رشد را باید در تسهیلاتی دانست که دولت به اقتصاد چین تزریق کرده است.رقم رسمی حجم تسهیلات را می‌توان 1550 میلیارد دلار در سال 2016 برآورد کرد هرچند برخی گمانه‌زنی‌ها از رقمی نزدیک به 1800 میلیارد دلار در سال 2016 خبر می‌دهد.وی درخصوص پیش‌بینی بازار سنگ‌آهن از لحاظ قیمتی نیز عنوان کرد: موسسات و نهادهای مختلفی قیمت سنگ‌آهن را در سال‌های آینده برآورد کرده‌اند، اما نتیجه محاسبات و برآوردهای سه سازمان معتبر و برتر در این خصوص نشان می‌دهد که در سال 2020 بهای هر تن سنگ‌آهن رقمی بین 50 تا 70 دلار خواهد بود. وی درخصوص وضعیت صنعت فولاد در داخل کشور عنوان کرد: هم‌اکنون بخش فلزات اساسی 19 درصد کل صنعت ایران را در بر می‌گیرد اما سهم فولاد در صنایع فلزی به‌تنهایی به 75 درصد بالغ می‌شود که نشان‌دهنده جایگاه مهم صنعت فولاد در صنایع کشور است.وی درخصوص زنجیره فولاد در سال 95 عنوان کرد از رقمی نزدیک به 30 میلیون تن ظرفیت تولید فولاد خام در کشور در سال جاری رقمی نزدیک به 16 میلیون تن تولید به ثبت خواهد رسید.این در حالی است که درخصوص گندله از 30 میلیون تن ظرفیت 26 میلیون تن تولید خواهد شد همچنین درخصوص کنسانتره از 44 میلیون تن 30 میلیون تن تولید می‌شود.وی در ادامه افزود: هم‌اکنون ظرفیت تولید 36 میلیون تن محصول نهایی در کشور نصب شده است که برای سال 95 احتمال تولید 16 میلیون تن محصول نهایی فولادی وجود داشته و به احتمال قوی محقق خواهد شد.

وی در ادامه به آمارهایی درخصوص 10 ماه اول سال‌جاری در مقایسه با 10 ماه اول سال گذشته اشاره و عنوان کرد: تولید آهن اسفنجی از 12میلیون تن به 5/ 13 میلیون تن افزایش داشته، تولید فولاد خام از 14 میلیون تن به 5/ 15 و تولید محصولات نهایی فولادی رقمی نزدیک به 13 میلیون تن ثابت بوده است.وی در ادامه افزود: از رقمی نزدیک به 29 میلیون تن ظرفیت‌سازی انجام شده در تولید فولاد خام هم‌اکنون فقط در گندله 7 میلیون تن نقص وجود دارد که با ورود این رقم می‌توان کارآیی بهتری در زنجیره فولاد خام در اختیار داشت.وی در ادامه عنوان کرد: در جلساتی که با اهالی صنعت فولاد و وزارت صنعت، معدن و تجارت در حال برگزاری است بخشی از مجوزهای اعطا شده به واحدهای تولید گندله، کنسانتره و حتی آهن اسفنجی لغو شده و برخی از آنها که قابلیت اجرایی دارد تقویت شده و مورد توجه قرار گرفته است.

وی درخصوص تولید فولاد خام عنوان کرد: هم‌اکنون 30 میلیون تن ظرفیت‌سازی انجام شده و 22 میلیون تن در دست احداث وجود دارد. بنابراین تنها رقمی نزدیک به 3 میلیون تن تا رسیدن به سند چشم‌انداز 55 میلیون تنی فضای خالی وجود دارد. درخصوص آهن اسفنجی این رقم بین 9 تا 10 میلیون تن است، گندله‌سازی 5 تا 7 میلیون تن و برای کنسانتره نیز این رقم بین 16 تا 17 میلیون تن هنوز ظرفیت خالی وجود دارد به عبارت دیگر می‌توان این‌گونه استناد کرد که برای رسیدن به 55 میلیون تن فولاد خام به 9 میلیون تن آهن اسفنجی، 5 میلیون تن گندله و 16 میلیون تن کنسانتره نیاز داریم.محمد ابکا در ادامه صحبت‌های خود باز هم اشاره‌ای به افق سال 1404 کرد و گفت: با چند متد مختلف تقاضای داخلی فولاد را در افق چشم‌انداز در نظر گرفتیم که نتیجه آن تقاضایی نزدیک به 34 میلیون تن برای مصرف داخلی است. این در حالی است که در سال 95، به میزان 63/ 5 میلیون تن صادرات فولاد از ایران ثبت شده و 16 میلیون تن کنسانتره و سنگ‌آهن نیز صادر شده است.

وی درخصوص بزرگ‌ترین چالش پیش‌روی افزایش ظرفیت تولید فولاد خام نیز عنوان کرد: ایجاد ظرفیت‌سازی برای تقاضای داخلی می‌تواند یکی از مهم‌ترین چالش‌های پیش‌روی افزایش ظرفیت تولید به‌شمار‌‌ آید بنابراین توجه به بازارهای صادراتی غیرقابل اجتناب خواهد بود.وی درخصوص سنگ‌آهن نیز عنوان کرد باتوجه به بررسی‌های انجام شده هم‌اکنون 1/ 3 میلیارد تن ذخیره قطعی سنگ‌آهن در ایران وجود دارد که با فرض تقاضای پیش‌رو تا سال 1404 تنها برای 10 سال بعد از افق 1404 کفایت می‌کند. بنابراین ایمیدرو تلاش‌های بسیاری را بر اکتشاف ذخایر معدنی جدید مبذول داشته است. درخصوص حمل‌ونقل نیز هم‌اکنون 13 هزار کیلومتر راه‌آهن وجود دارد ولی در سند چشم‌انداز به 25 هزار کیلومتر راه‌آهن نیاز داریم. این در حالی است که تنها 3هزار کیلومتر راه‌آهن فقط برای فولاد نیاز است.وی در پایان صحبت‌های خود به بهره‌وری نیروی کار به نسبت دستمزد اشاره کرد و گفت: از 4 واحد برتر فولادی کشور تنها یک واحد از رتبه‌ بالاتر از نرخ جهانی برخوردار بوده، اما هر چهار واحد از نظر تعداد نفرات به نسبت حجم تولید کمتر از نرخ‌های اسمی قرار دارد.