مدیرعامل شرکت مهندسی معادن و فلزات (MME) گفت: امیدواریم کار راه اندازی فولاد شادگان تا پایان سال جاری نهایی شده و این شرکت از ابتدای سال آینده به تولید محصول برسد.
مرتضی آقاجانی در حاشیه هفتمین همایش چشم‌انداز صنعت فولاد و معدن ایران افزود: پیشرفت پروژه فولاد میانه کمی عقب از فولاد شادگان بوده البته مزیت این پروژه آن است که از تجربیات بدست آمده در فولاد شادگان در اجرای این پروژه استفاده خواهیم کرد و در نتیجه مشکلات در پروژه فولاد میانه به مراتب کمتر از فولاد شادگان خواهد بود.
وی عنوان کرد: راه‌اندازی پروژه‌های فولادی اجرا شده با روند پِرِد (PERED) باعث خواهد شد این روش جدید ایرانی صاحب رفرنس شده و در نتیجه ما بهتر خواهیم توانست برای آن بازاریابی کنیم.
با مرتضی آقاجانی مدیرعامل شرکت مهندسی معادن و فلزات (MME) گفت‌وگویی انجام داده ایم که به شرح زیر است:
هفتمین همایش چشم‌انداز صنعت فولاد و معدن ایران را چطور دیدید؟
به نظر من این همایش طی چند سال گذشته جایگاه خود را پیدا کرده است. طی دو سال قبل به نظر من موضوعات همایش معطوف به مسائل داخلی بود اما امسال جنبه بین‌المللی همایش بیشتر شد. تقریبا تمام مقامات عالیرتبه حوزه معدن و فولاد کشور در این همایش حضور داشتند. در مجموع به نظر من این همایش یکی از همایش اساسی حوزه فولاد و معدن ایران است.
پیشرفت پروژه‌های در دست اجرای MME چطور است؟
پروژه‌های ما با حمایت‌های ایمیدرو و کارفرمایان به خوبی در حال اجرا است. در پروژه فولاد شادگان به علت حضور شرکت فولاد خوزستان پیشرفت از سایر پروژه‌ها بیشتر است. پروژه فولاد میانه نیز توسط ایمیدرو مدیریت می‌شود. در پروژه فولاد شادگان کار نصب تمام شده است و بخشی از تجهیزات هم راه‌اندازی شده اندت و بخش دیگری از راه‌اندازی نیز تا قبل از عید انجام خواهد شد. تجهیزات این پروژه یک به یک در حال راه‌اندازی هستند. امیدواریم کار راه‌اندازی تجهیزات این پروژه تا قبل از پایان امسال به پایان رسیده و از ابتدای سال آینده شاهد تولید محصول در فولاد شادگان باشیم. پیشرفت کار در فولاد میانه کمی عقب‌تر از فولاد شادگان است. البته با توجه به حضور فولاد خوزستان در پروژه فولاد شادگان طبیعی است که سرعت اجرای این پروژه نسبت به پروژه فولاد میانه بالاتر باشد. اگرچه با توجه به شباهت دو پروژه به هم قطعا مشکلات پروژه فولاد میانه کمتر از فولاد شادگان خواهد بود چرا این مشکلات زودتر در پروژه شادگان برطرف خواهند شد.
درباره پروژه‌های جدید MME توضیح دهید.
همانطور که می‌دانید تکنولوژی پِرِد (PERED) توسط MME پایه‌گذاری شده و پتنت آن هم متعلق به ماست. چهار پروژه با این تکنولوژی اجرا شده‌اند. قطعا این پروژه‌ها که به مرور راه اندازی شوند، رفرنس خوبی برای این تکنولوژی جدید خواهند بود و باعث می‌شود بازارهای جدیدی برای این تکنولوژی ایجاد شود. امیدواریم با رفرنس دار شدن پِرِد شاهد باز شدن بازارهای جدیدی به روی MME باشیم.
این تکنولوژی چه مزایایی نسبت به سایر تکنولوژی‌ها دارد؟
این تکنولوژی به دلیل ساده‌تر بودن، تجهیزات ساده تری هم در آن استفاده شده و در نتیجه پروژه از نظر وزنی سبکتر می‌شود و بطور طبیعی هزینه‌های ساخت با استفاده از این تکنولوژی نسبت به سایر تکنولوژی‌ها بین 20 تا 25 درصد کمتر می‌شود. ضمن اینکه به دلیل اشراف کامل بر فرایندها، نقاط ضعف سایر فرایندهای دیگر مورد توجه شده و در این تکنولوژی چنین نقاط ضعفی وجود ندارند. کاهش میزان مصرف آب و انرژی و راندمان بالاتر هم از دیگر مزایای این تکنولوژی هستند. ایجاد این تکنولوژی از ابتدا بر پایه بررسی جامع سایر فناوری‌ها بوده است و نقاط ضعف آنها نیز پوشش داده شده است. از نظر قیمت هم این تکنولوژی نسبت به سایر تکنولوژی‌ها وضعیت بهتری دارد.
شرکت MME چه پروژه‌های دیگری را در دست اجرا دارد؟
در پروژه فولاد نی‌ریز فقط در بخش مهندسی و تامین تجهیزات استراتژیک حضور داشته و تامین سایر تجهیزات بر عهده فولاد تکنیک است. پیشرفت این پروژه خوب است و نسبت به میانه وضعیت بهتری دارد. انتظار ما این است که این پروژه در اوایل سال 1396 استارت بخورد. در مورد بخشی که ما در پروژه حضور داریم هماهنگی لازم برای راه‌اندازی انجام شده و تست سرد را بعد از عید انجام می‌دهیم. انتظار ما این است که این پروژه در نیمه نخست 1396 به تولید برسد. پروژه فولاد بافت هم در دست اجرا است که البته این پروژه در جریان واگذاری‌ها دچار مشکل شد. پیشرفت این پروژه بیش از 60 درصد است. این پروژه را هم می‌توان سریع جمع‌وجور کرد. بیشتر مشکلات این پروژه برنامه‌ریزی و تامین مالی است. بهرحال تامین مالی این پروژه‌ها به پشتوانه ال‌سی‌های اولیه بانک ایران و اروپا بوده است. به ویژه تامین خارجی همه پروژه‌ها ارزی بوده است. در نتیجه وقتی همه ال‌سی‌ها ملغی شدند، تامین منابع مالی این پروژه‌ها هم به مشکل خورد. در مورد سایر پروژه‌ها تلاش شد پروژه به اهل صنعت واگذار شوند که این اتفاق هم افتاد اما در مورد پروژه بافت تاخیر صورت گرفت و به همین دلیل پیشرفت آن از سایر پروژه‌ها کمتر است. خوشبختانه شرکت ماهان به عنوان مالک جدید وارد این پروژه شده است. ما هم به شروع به ارسال تجهیزات آماده کردیم. قرار است از طریق فاینانس چین هزینه تجهیزات ارسالی تامین شود. بخش عمده تجهیزات تامین شده و بخش نصب را در دست انجام داریم و بخشی هم کمبود تجهیزات وجود دارد که نیازمند تامین منابع مالی است. در صورت تامین منابع مالی این پروژه نیز می‌تواند در اوایل سال 1396 به راه‌اندازی و تولید برسد. تا این جای کار وارد مدار تولید شدن دو پروژه فولاد میانه و شادگان در ابتدای سال آینده قطعی است.
برای گرفتن پروژه‌های جدیدی چه اقداماتی انجام شده است؟
پروژه دیگر ما فولاد سفیددشت است. بخش احیای این پروژه که افتتاح شد و بخش فولادسازی آن هم استارت خورده است. ما به عنوان طراح و تامین کننده تجهیزات در این پروژه حضور داریم. با دستور فولاد مبارکه و شارژ مالی که انجام شد، استارت این پروژه برای تامین تجهیزات زده شده و هم‌اکنون بخشی از تجهیزات نیز در بندرعباس هستند. سفارشات این پروژه فعال شده است. قول 18 ماهه برای کل تامین، نصب و راه‌اندازی این پروژه به ما داده شده است. مجموعه کنسرسیوم MME به همراه فولاد پایا در این پروژه سنگین حضور داریم که طی دو سال آینده درگیر اجرای آن خواهیم بود. ظرفیت پروژه نیز 800 هزار تن قابل ارتقا به یک میلیون تن است.
بعد از برجام ارتباطات با شرکت‌های اروپایی چطور بوده است؟
ارتباطات که بسیار راحت‌تر شده است. در بحث‌های مالی هنوز قیدوبندهایی وجود دارد. البته قبلا حتی پاسخ ما را هم نمی‌داندند اما الان صددرصد پاسخ ما را می‌دهند و موانع موجود هم سخت نیستند و امیدوار به حذف کامل آنها هستیم. بطورکلی امور نسبت به گذشته بسیار تسهیل شده است. بهتر شدن امور نیازمند طی یک سیکل و گذشت زمان است. مشکل اصلی در حوزه فاینانس است که اگر گشایش شود، خیلی مسائل حل می‌شوند. البته اخیرا در این زمینه متاسفانه افت و خیزهایی شد.
با آمدن ترامپ؟
در تحولات جدید رخ داده، روند سریع حل مسائل و فشارهای وارده به اجرای کامل برجام کمی کمرنگ شده است. اما ما در مجموع خوشبین هستیم. احساس می‌کنم در اروپا به دلایل مختلف نگاه بسیار مثبتی نسبت به ایران وجود دارد. نمونه آن هم همایش اخیر است که شرکت‌هایی مانند دانیلی، اس‌ام‌اس و سارایه در آن حضور داشتند. این نشان می‌دهد که اروپایی‌ها برای همکاری با ایران عزم لازم را دارند. قطعا اگر ترامپ نمی‌آمد روند حل مشکلات سریعتر هم می‌شد. الان این روند دچار سکته شده اما اروپا مشخصا برای کار با ایران برنامه دارد. در عین حال ما در زمینه بازاریابی در خارج و داخل ایران فعالیت زیادی داریم. کارهای مطالعاتی پروژه بوکسیت گینه، پروژه فولاد پاکستان و پروژه پِرِد چین در حال اتمام هستند. چند قرارداد مشاوره و مهندسی از جمله با فولاد مبارکه، فولاد خوزستان و فولاد اکسین نیز داریم. اما بحث ما تکنولوژی ایجادی است. برای کار ایجادی هم باید روی بازار بین‌المللی متمرکز شویم. در مورد پِرِد باید رفرنس داشته باشیم. بدون رفرنس حضور در پروژه‌های بین‌المللی بسیار سخت است. به همین علت اجرای چهار پروژه با استفاده از این تکنولوژی یک تصمیم استراتژیک برای بومی‌سازی این تکنولوژی بود.
مطالباتی هم بابت اجرای پروژه‌ها دارید؟
زمانی که این پروژه‌ها شروع شده بودند، یک سری تامین‌هایی را MME انجام داده بود و بعد برای دریافت پول متاسفانه این ال‌سی‌ها متوقف شدند و نتوانسته بودند ارز در خارج از کشور را به حساب‌های MME برای خریدهای بعدی واریز کنند. برای اینکه این پروژه‌ها متوقف نشوند، قرار شد پرداخت‌ها به صورت ریالی انجام شود. وقتی می‌خواستند پرداخت را به صورت ریالی انجام دهند، اجازه داده نشد ریال بازار آزاد نرخ مرجع مبنا بگیرد. با این نرخ که نمی‌شود با فروشنده خارجی مذاکره کرد. بعد خواستند ریالی پرداخت کنند که به آن مالیات تعلق گرفت. در نتیجه تمام اتفاقات در حال حاضر که حساب می‌کنیم، عدد بزرگی در حد بیش از 15 میلیون یورو کسوراتی است که در حساب‌های مختلف بابت تجهیزات داده شده و این رقم را مطالبه داریم. بهرحال پروژه‌ها نیز قرار بوده 3 ساله اجرا شوند که 8 ساله شده‌اند. همین زمان طولانی هزینه اجرای این پروژه‌ها را سنگین کرده و پرداخت‌ها هم به میزان مناسب صورت نگرفته است. همه هم می‌دانند چنین اشتباهاتی به وجود آمده اما مقررات به کسی اجازه انجام کار درست و اصلاح را نمی‌دهد. ممکن است در این بین لطمات سنگینی به MME وارد شده که منجر به ورشکستگی این شرکت شود. البته شرکت‌های دیگر نیز کم و بیش درگیر مسائل مشابه هستند.