متاسفانه امروزه به‌دلیل نبود نگاه متفکرانه به تولید و صنعت همچنین عدم توجه به ارزش افزوده تولیدات موجود از معادن با مشکلاتی از جمله خام فروشی مواد اولیه معدنی مواجه شده‌ایم و هر ساله نسبت به سال گذشته مواد اولیه معدنی از جمله سنگ‌آهن که به‌عنوان فراوان‌ترین و پرکاربردترین ماده اولیه در تولید فولاد است و نقش مهمی در اقتصاد و پیشرفت هر کشور دارد، به صورت خام در حال خروج از کشور است که اگر واحدهای معدني سودآور مورد توجه قرار نگیرند، این معادن در جهت جلوگیری از ورشکستگی خود به خام فروشی مواد اولیه روی می‌آورند.
سنگ‌آهن ماده اولیه تولید فولاد است و 98درصد سنگ‌آهن استخراج شده در سطح جهان براي تولید فولاد به‌کار می‌رود که در جهت استفاده برای توسعه زیرساخت‌ها، راه‌سازی، حمل‌ونقل، ماشین‌آلات و... از آن استفاده می‌شود. امروزه سنگ‌آهن با ارزش وجودی خود در کشور، پس از نفت، مهمترین کالاي استراتژیك محسوب می‌شود و به‌دلیل وجود مزایای نسبی در کشور، همانند منابع سنگ‌آهن، زغال سنگ و منابع انرژی نظیر گاز، تولید فولاد از ارزش افزوده بالایی برخوردار است که با محور قرار دادن فروش مواد اولیه خام، پتانسیل ارزش افزوده حاصل از تبدیل مواد خام به کالاهای واسطه‌ای و نهایی در اقتصاد کشور از دست خواهد رفت. پس دقت و تمرکز به واحدهای معدنی برای جلوگیری از خام فروشی سنگ‌آهن در جهت تولیدات داخلی فولاد دارای ارزش افزوده بسزایی است. با بررسي‌هاي كارشناسی و اكتشافات انجام شده، ايران از نظر ذخاير قطعي سنگ‌آهن در رتبه 11 جهاني قرار دارد، ذخایر قطعی سنگ‌آهن در جهان حدود 170 میلیارد تن برآورد شده که سهم کشور ایران از این میزان، دو و نیم میلیارد تن است. در این میان، اگر سنگ‌آهن را به جاى اينكه خام بفروشيم به محصولات نهايى تبديل كنيم، می‌توانيم به جايگاه بالایی در دنيا دست پيدا كنیم. همچنین خام فروشی مواد معدنی که از دل خاک این کشور خارج می‌شود، همچون بلیه‌ای برای تولید ملی و اکسیر جان‌دهنده‌ای برای مصرف‌کننده خارجی تبدیل شده است. براساس گزارش انجمن جهانی فولاد از مجموع ۱۶۲۱ میلیون تن فولاد تولیدی جهان، ایران با تولید ۱/ 16 میلیون تن در سال ۲۰۱۵ رتبه ۱۴ را در بین کشورهای تولیدکننده فولاد به خود اختصاص داده است که سهم کشورهای پیشرفته در تولید فولاد طی دهه گذشته کاهنده بوده و به کشورهای خاورمیانه، آسیا و کشورهای اروپا واگذار شده است. از آنجا که در میان 20 کشور بزرگ تولیدکننده فولاد تنها آمریکا، روسیه، مکزیک و ایران دارای 3 عنصر اصلی تولید فولاد یعنی سنگ‌آهن، انرژی و آب هستند و با توجه به آنکه در میان کشورهای بزرگ اسلامی تنها فولاد ایران دارای هر سه عنصر تولید فولاد است، می‌توان با جلوگیری از خام فروشی سنگ‌آهن در جهت تولید فولاد به جایگاهی بالا در جهان برای کسب ارزش افزوده دست یافت. از آنجا که ماده اولیه و مورد نیاز برای تولید فولاد، سنگ‌آهن است که در نهایت در چرخه تولید فولاد به‌صورت انواع مختلفی از محصولات فلزی درآمده و به مصرف می‌رسد، به این ترتیب سیاست دولت پیشبرد سیاست توقف خام‌فروشی در حوزه صنعت و معدن است تا شکوفایی اقتصاد ملی را با جلوگیری از خام فروشی مواد اولیه معدنی محقق سازد.
معاون امور معادن و صنایع معدنی وزارت صنعت، معدن و تجارت در همین رابطه اعلام کرده علاوه‌بر وضع عوارض به‌عنوان یک سیاست بازدارنده بر صادرات سنگ‌آهن همچنین با تشویق‌های مختلف برای فرآوری این محصول و افزایش ارزش افزوده آن بر حل مشکل زنجیره فولاد از خام فروشی نیز جلوگیری خواهیم کرد؛ به این ترتیب در شرایط ناهموار اقتصادی باید توجه کرد که سهم هر ایرانی از مواد خام معدنی باید محفوظ بماند و پس از آنکه مصرف‌کننده داخلی در جهت آبادانی کشور از مواد معدنی بهره برد، این بهره‌برداری باید در نهایت به رونق اقتصادی کشور و اعتلای زندگی مردم منجر شود، نه آنکه باعث بیکاری، فقر و فساد شود و نباید به‌صورت خام به کشورهای دیگر این ماده معدنی (سنگ‌آهن) صادر شود.
سینا شجاعی