ایران چهاردهمین فولادساز جهان به‌شمار می‌رود که در سال گذشته با ظرفیت حدود ۳۰میلیون تنی، میزان تولید فولاد خام را به ۵/۱۸میلیون تن رساند که در طول فعالیت فولادسازی کشور چنین آماری بی‌سابقه است.
همچنین سال گذشته بالاترین میزان صادرات فولاد کشور با رقم نزدیک به ۶ میلیون تن ثبت شد که رکورد شاخصی در دوره صادرات این فلز راهبردی است. براساس برنامه‌های درنظر گرفته‌شده برنامه صادرات فولاد برای امسال حدود ۸ میلیون تن در نظر گرفته شده که در مدت ۲ ماه نخست امسال در صادرات فولاد با رشد ۴۵درصدی روبه‌رو شده است.
رشد ۴۵درصدی صادرات فولاد
آمار انجمن تولیدکنندگان فولاد ایران حاکی است مجموع صادرات فولاد خام کشور در دوره ۲ ماهه نخست امسال به یک میلیون و ۸۴ هزار تن رسید که نسبت به مدت مشابه در سال ۱۳۹۵ رشد ۴۵درصدی را ثبت کرد. به گزارش ایرنا، برپایه جداول آماری این انجمن، میزان صادرات فولاد خام در ۲ ماه نخست سال گذشته به ۷۴۸ هزار تن رسید. برپایه این آمار، از مجموع صادرات فولاد خام رقم بیلت - بلوم ۴۵۷ هزار تن بود و در مقایسه با عملکرد ۲ ماهه سال گذشته که ۵۱۶هزار تن بود، افت ۱۱درصدی داشت. همچنین صدور اسلب هم از مجموع صادرات فولاد خام در این مدت برابر با ۶۲۷ هزار تن بود که در مقایسه با ۲۳۲هزار تن ۲ ماهه سال ۹۵ رشد ۱۷۰درصدی داشت.علاوه براین میزان صادرات تولیدات فولادی در دوره این گزارش به ۱۸۰هزار تن رسید و نسبت به ۲ ماهه نخست سال ۱۳۹۵ که ۵۰۹ هزار تن بود، کاهش ۶۵درصدی ثبت کرد. این جداول آماری نشان می‌دهد بیشترین رقم صادرات در مدت مورد بررسی مربوط به صدور میلگرد کلاف با رقم ۳۴ هزار تن بود که نسبت به رقم ۹ هزار تن در ۲ ماهه نخست سال گذشته رشد ۲۷۸درصدی یافت. میلگرد شاخه‌ای هم در ۲ ماهه نخست امسال ۸۳ هزار تن صادرات داشت که نسبت به مدت مشابه در سال گذشته که ۵۰ هزار تن ثبت شده بود، ۶۶درصد رشد نشان می‌دهد. ورق گرم بالای ۳ میلیمتر و زیر ۳ میلیمتر هم در دوره مورد بررسی به ترتیب ۱۵ و ۲هزار تن صادر شد و در مقایسه با ارقام ۳۵۷ و ۴۵هزار تن سال قبل، هریک کاهش ۹۶درصدی داشت. همچنین صادرات سایر اقلام تولیدات فولادی در ۲ ماه نخست امسال ۱۲هزار تن ثبت شد که نسبت به ۲ ماهه ۱۳۹۵ با رقم ۸هزار تن، رشد ۵۰درصدی نشان می‌دهد. علاوه براین، بررسی موردنظر نشان می‌دهد واردات ۲ ماهه فولاد خام به ۶ هزار تن رسید که نسبت به دوره مشابه در سال گذشته که ۳۰ هزار تن بود، ۸۱درصد افت داشت. برابر این آمار در ۲ ماهه امسال کل تولیدات فولادی وارداتی به ۳۵۱هزار تن رسید که در مقایسه با دوره مشابه در سال گذشته که ۴۹۶ هزار تن بود، افت ۲۹درصدی داشت.
مازاد را صادر می‌کنیم
واحدهای تولید داخلی اولویت خود را بر تامین نیاز داخلی و پس از آن بر صادرات قرار داده‌اند. دراین‌باره فرزاد ارزانی، مدیرعامل فولاد هرمزگان اظهار کرد: ظرفیت تولید در سال برای هر واحد تعریف می‌شود و هر کارخانه بر مبنای ظرفیت تولید خود مشغول به‌کار است. البته تمام تولیدکنندگان بزرگ در کشور در وهله نخست بر مصرف داخلی و تامین نیاز صنایع پایین‌دستی تاکید دارند که در صورت تامین این نیاز اقدام به صادرات می‌کنند، چراکه مهم‌ترین اصل تامین نیاز داخلی است. هر اندازه در داخل تقاضا وجود داشته باشد، ما از این امر استقبال و آن را تامین خواهیم کرد. ارزانی در ادامه توضیح داد: با توجه به تقاضای پایین داخلی، مازاد تولید را نیز صادر می‌کنیم. وی در پاسخ به این پرسش که آیا تقاضای داخلی از ابتدای سال افزایش پیدا کرده است، گفت: تقاضای داخلی با تغییر چندانی از ابتدای امسال روبه‌رو نبوده است، اما از یک‌سو تقاضا در سطح دنیا افزایش یافته و از سوی دیگر نرخ محصولاتی چون شمش و میلگرد نیز افزایش پیدا کرده است. این تغییرات به‌دلیل کاهش محصولات چین در سطح جهانی است. کشور چین به‌دلیل مسائل محیط‌زیستی و کوره‌های القایی تولید فولاد خود را متوقف کرده و نیاز خود را از بیرون تامین میکند. بنابراین این موضوع بر بازار صادرات فولاد ما نیز تاثیرگذار بود و سبب افزایش آن شده است. از این‌رو قیمت‌ها نیز تا حدی مناسب شده‌اند. مدیرعامل فولاد هرمزگان در پاسخ به این پرسش که این روند افزایش قیمتی و صادراتی تا چه اندازه ادامه‌دار خواهد بود، عنوان کرد: درحال‌حاضر قیمت‌های جهانی با روند افزایشی روبه‌رو هستند، اما به‌نظر می‌رسد این روند نیز بالاخره در نقطه‌ای تثبیت خواهد شد. البته درحال‌حاضر بازار دچار نوسان‌هایی هم است. بنابراین برای رسیدن به تثبیت قیمتی نیازمند گذشتن از این نوسان‌ها هستیم. هرچند به‌نظر می‌رسد در افق بلندمدت نسبت به نرخ موجود افزایشی بیش از این را نمی‌توان انتظار داشت.
کاهش تولید چین
برخی کارشناسان معتقدند افزایش صادرات ایران در زمینه فولاد به‌دلیل کاهش تولید کشوری مانند چین است. دراین‌باره محمدرضا بنی‌اسدی مدیرعامل گروه صنایع فولاد صبح پارسیان در گفت‌وگو با صمت عنوان کرد: البته با توجه به آمارهای اعلام‌شده رسمی رشد صادرات فولاد نسبت به سال گذشته افزایش قابل‌توجهی داشته است. بنی‌اسدی درباره مهم‌ترین دلایل این افزایش صادرات عنوان کرد: یکی از مهم‌ترین دلایل این افزایش صادرات به کاهش تولید چین برمی‌گردد. این کشور براساس سیاستی که در پیش گرفته، حدود ۱۰۰ میلیون تن کاهش تولید فولاد در سال ۲۰۱۷ میلادی را مبنای دستورکار خود قرار داده است. چین به‌دلیل مسائل محیط‌زیست واحدهای کوچک فولادسازی را از رده خارج میکند. با توجه به این شرایط انبارهای چین در حال تخلیه شدن هستند و قیمت‌های جهانی نیز با افزایش روبه‌رو شده‌اند. وی در ادامه توضیح داد: میزان ظرفیت داخلی ما نسبت به سال گذشته چندان تغییر نکرده و تقاضای داخلی نیز به همان نسبت قبل است، از این‌رو مهم‌ترین عامل کاهش تولیدات جهانی به بازار جهانی و کاهش تولیدات چین بازمی‌گردد. البته صادرات به عراق در زمینه میلگرد نیز از ابتدای امسال تا حدی افزایش یافته و این عامل هم به نوبه خود می‌تواند تاثیرگذار باشد. مدیرعامل گروه صنایع فولاد صبح پارسیان در ادامه با پیش‌بینی اوضاع بازار شمش تا پایان سال عنوان کرد: به‌طور قطع بازار مناسبی برای شمش تا پایان سال خواهیم داشت. به‌علاوه اینکه نرخ شمش به‌دلیل کمبود عرضه روند افزایشی پیدا کرده است. بنابراین ممکن است حجم صادراتی در کشور همان حجم صادراتی گذشته بوده باشد، اما با گران شدن نرخ شمش سود بیشتری را نصیب صادرکنندگان کرده و از نظر ارزی آمار صادرات را افزایش داده است. بنی‌اسدی در ادامه افزود: البته در نیمه دوم سال ۲۰۱۷ میلادی پیش‌بینی‌ها بر این اساس است که تا حدی قیمت‌ها عقب‌نشینی خواهد کرد و بازار حالت تعادلی به خود خواهد گرفت. وی همچنین یادآور شد: البته با توجه به این شرایط افزایش نرخ شمش، بازار به سمت عرضه نکردن و احتکار پیش رفته است. یک تحلیل بر این مبناست که برخی منتظر معرفی کابینه دولت دوازدهم هستند با این احتمال که ممکن است اتفاق جدیدی در زمینه مسکن روی دهد و این بازار تکانی به خود بدهد. به همین دلیل تعدادی از تاجران درحال انبار محصولات فولادی هستند.