حتی ۵ سال پیش هم نمیشد به این فکر کرد که یکی از بزرگترین شرکتهای معدنی، دیگر زغال سنگ استخراج نمیکند اما این اتفاق امروز به یک واقعیت تبدیل شده است.
ریوتینتو دومین شرکت بزرگ معدنی در جهان آهسته و پیوسته از زغال سنگ فاصله میگیرد و داراییهای خود را بر دیگر انواع کامودیتی متمرکز میکند.
این شرکت اکنون به دنبال خریدارانی است که معادن زغال سنگ باقیمانده را در استرالیا بخرند. فروش این معادن به معنای خروج کامل این غول معدنی از عرصه سوختهای فسیلی است.
این اقدام ریوتینتو در تضاد شدید با آنچه از رقیبان آن سر میزند، است.
شرکت سوئیسی گلنکور دیگر غول معدنی جهان همچنان مالک بزرگترین محمولههای دریایی زغال سنگ در جهان است.
این شرکت در امسال، حجم بیشتری از این کامودیتی عرضه کرد و همچنین مبلغ ۱/۱ میلیارد دلار صرف دستیابی به داراییهایی کرد که ریوتینتو در استرالیا میفروشد.
زغال سنگ تاکنون ۴۰ درصد از برق جهان را تولید میکرد و یکی از اصلیترین کامودیتیهایی بود که در فهرست تولید غولهای معدنی از جمله بیاچپیبیلتون، بزرگترین شرکت معدنی جهان قرار میگرفت. هر چند آنگلوامریکن نیز طرحهایی که در زمینه فروش زغال سنگ داشته، عقب کشیده است.
زغال سنگ همچنان موضع دوگانهای در جهان دارد؛ از یک سو ترامپ در ایالات متحده وعده احیای آن را میدهد و شرکتهای چینی در کشورهای مختلف جهان در واحدهای فرآوری زغال سنگ سرمایهگذاری میکنند، از سویی دیگر این کانی که آلایندهترین سوخت جهانی به شمار میآید، عامل تحریک مدافعان محیطزیست و تغییرات آب و هوایی است و آنها به دنبال رشد شمار سرمایهگذارانی هستند که در ضدیت با زغال سنگ قرار
دارند.
از جمله این سرمایهگذاران ضدزغالسنگی میتوان از «صندوق ثروت ملی نروژ» نام برد. این سازمان در شرکتهایی که ۳۰ درصد یا مقدار بیشتری از درآمد خود را از فروش زغال سنگ بهدست میآورند، سرمایهگذاری نمیکند. کلیسای انگلیس این رقم را ۱۰ درصد تعیین کرده است.
شرکت انگلیسی ریوتینتو از دو سال پیش و در سال ۲۰۱۵ میلادی که واحد انرژی خود را در این کشور منحل کرد، داراییهای وابسته به استخراج زغال سنگ را به استرالیا انتقال داد.
ریو همچنین در ابتدای امسال میلادی یکی از شرکتهای خود را در استرالیا با عنوان «کُلاَنداِلاید اینداستریز» به یک شرکت چینی استخراجکننده زغال سنگ به نام «یانژو» فروخت.
بخشی از سهام شرکت یادشده در استرالیا را نیز شرکت گلنکور خریداری کرد.
علاوه بر اینها پیشتر ریوتینتو اقدام به فروش پروژههای خود در موزامبیک کرد.
بهرام فرزاد، کارشناس زغالسنگ در تشریح بیشتر این اقدام ریوتینتو توضیح میدهد: زغال سنگ، امروز کالایی پردردسر به شمار میآید؛ هم به دلیل گرم شدن زمین و عواقب محیط زیستی آن و هم به دلیل تلفات جانی که استخراج این کانی در سراسر جهان در پی دارد.
در نتیجه این اتفاقات، فشار افکار عمومی را روی دولتها در زمینه رویارویی با زغال سنگ بالا میبرد و از تمایل دولتها و در کل سرمایهداران جهان بر صرف سرمایههای خود بر پروژههای زغالی میکاهد.
وی افزود: اما از نظر من آنچه ریوتینتو را متمایل به حذف تدریجی زغال سنگ از مجموعه تولیدات خود کرده، منافع اقتصادی این شرکت است.
ریو تمایل دارد سرمایه خود را صرف انواع دیگر کامودیتی کند که درآمد بیشتری برای این شرکت بیافریند و استخراج زغال سنگ را به دیگر شرکتهای معدنی به ویژه شرکتهای چینی واگذارکند. چینیها هم با توجه به توان اقتصادیشان از اینکه زغال سنگ مصرفی خود را که در تولید فولاد به آن نیاز دارند، خودشان تولید کنند و از شرکت دیگری که میتواند ریوتینتو باشند نخرند، استقبال میکنند.
در نظر داشته باشید که چین همچنان بزرگترین تولیدکننده فولاد جهان است و برای تولید این فلز به زغال کک نیاز دارد.
فرزاد در ادامه گفت: این در حالی است که ریوتینتو علت اصلی توقف تولید زغالسنگ را آلودگیهای زیستمحیطی و آبوهوایی برآمده از آن اعلام میکند و در تلاش است از حجم دیاکسید کربن موجود در جو بکاهد اما از نظر من این روی ظاهری سکه است و روی واقعی آن این است که این غول انگلیسی دیگر استخراج زغال سنگ را آن چنان که انتظار میرود از نظر اقتصادی مقرون به صرفه نمیداند و ممکن است سرمایهگذاری بر استخراج مس یا عناصر نادر را در دستور کار قرار دهد.