یکی از فاکتورهای تاثیرگذار روی قیمت محصولاتی که در بازارهای بین المللی عرضه می شود هزینه حمل است. افزایش هزینه حمل باعث می‌شود تا قیمت تمام شده محصولات در بازار مصرف افزایش یابد و تقاضا برای ان تنزل یابد. به نظر می‌رسد در ماه‌های اخیر این مشکل برای صنعت فولاد هم ایجاد شده است.
به گزارش متال بولتن در دو ماه گذشته هزینه حمل بار از بنادر کشورهای روسیه و قزاقستان به ایران رشد کرده است و به همین دلیل میزان واردات ورقه های فولادی به این کشور کاهش یافته است. در این دو ماه هزینه حمل هر تن فولاد از بندر آستاراخان روسیه به ایران ۳ تا ۵ دلار به ازای هر تن افزایش یافت و به مرز ۲۰ دلار به ازای هر تن رسید در حالیکه هزینه حمل هر تن فولاد از بندر آکاتوی کشور قزاقستان بعد از تجربه افزایش ۳ دلاری به ازای هر تن از مرز ۱۷ دلار امریکا گذشت. اما سوال این است که دلیل افزایش هزینه حمل از این دو بندر چیست و این مساله تا چه زمانی ادامه خواهد داشت؟
دلیل افزایش هزینه حمل چیست؟
در مورد دلیل این مساله، مطالب زیادی بیان شده است. مهمترین مساله آغاز فصل پاییز و زمان صادرات دانه های خوراکی به خصوص گندم از کشور روسیه به دیگر کشورها است. در این زمان تقاضا برای کشتی‌های باری بسیار زیاد است و همین رشد تقاضا باعث افزایش هزینه حمل می شود. اما مساله دیگر کمبود شمار کشتی های باری در روسیه و قزاقستان است. این کمبود به تدریج بازار را به سمت افزایش هزینه ها هدایت می کند.
در مورد اینکه تا چه زمانی هزینه حمل کالا از روسیه و قزاقستان به ایران بالا می ماند هم می‌توان به مطالعات تاریخی استناد کرد. بررسی ها نشان می‌دهد افزایش هزینه حمل بیشتر در فصل پاییز و زمستان اتفاق می افتد. زمانیکه به دلیل وضعی آب و هوایی برای تامین نیاز داخلی باید به واردات روی آورد و از این بازار بهره گرفت. شاید بیشترین تاثیر افزایش هزینه حمل و نقل در بازار محصولات کشاورزی و خوراکی قابل مشاهده باشد ولی صنعت فولاد ایران هم با این شوک روبرو شده است.
تاثیر این مساله روی بازار ایران چیست؟
کاهش حجم واردات ایران به دلیل افزایش هزینه حمل و کمبود کشتی های باری باعث می شود تا فولاد کمتری به بازار ایران وارد شود. ولی این مساله در شرایط فعلی در اقتصاد ایران تاثیر معنا داری نخواهد داشت. زیرا بازار ایران در حال رکود است و این رکود در بخش‌های صنعتی و مصرف کننده فولاد کاملا مشهود در شرایط رکود اقتصادی تقاضا برای فولاد کمتر است و کاهش واردات نمی تواند آسیبی به اقتصاد وارد کند. از طرف دیگر ایران در سال‌های اخیر سرمایه گذاری زیادی در افزایش توان تولید فولاد انجام داده است و نتیجه این سرمایه گذاری هم بیشتر شدن حجم تولید این کشور بود. در شرایطی که تولید رشد کرده است کاهش واردات نمی تواند زمینه ساز افزایش قیمت یا کمبود تقاضا شود. سوم اینکه در فصل زمستان معمولا فعالیت‌های ساختمانی کمتری در کشور انجام می شود و تقاضا برای فولاد کمتر است.