ستاد تنظیم بازاردستورالعمل معاملات بورس کالا برای محصولات مسی، آلومینیومی و فولاد، مصوبه کارگروه تخصصی را برای اجرا به تمامی وزارتخانه‌های مرتبط، دستگاه‌های اجرایی و نظارتی، تولیدکنندگان و روسای انجمن‌ها و اصناف کشور و بورس ابلاغ کرد.
بر اساس این مصوبه، کلیه تولیدکنندگان محصولات مسی و آلومینیومی جهت فروش در داخل ملزم هستند، محصولات خود را با رعایت کف عرضه ابلاغی در بورس کالا در هر مرحله به صورت هفتگی و مستمر با سقف رقابت آزاد عرضه کنند.
همچنین در زمینه فولاد و بر اساس تصمیمات کمیته تخصصی فولاد سقف رقابت در معاملات بورس کالا برای فولاد ۱۰ درصد تعیین شد و قیمت پایه میلگرد و ورق گرم حداکثر ۱۱ درصد بالاتر از قیمت پایه بیلت و اسلب خواهد بود.
همچنین قیمت پایه ورق سرد، لوله و پروفیل هم به ترتیب ۱۴ و ۱۰ درصد بالاتر از قیمت ورق گرم خواهد بود.
کف عرضه دو محصول آلومینیومی و مسی با بررسی و پیشنهاد معاونت امور معادن و صنایع معدنی به تصویب کمیته تخصصی تنظیم بازار خواهد رسید. در راستای ایجاد ساز و کار مناسب برای رعایت کف عرضه و ضمانت اجرایی آن، در صورت احراز عدم رعایت کف عرضه با اعلام دستگاه‌های نظارتی و بورس کالا، معاونت امور معادن و صنایع معدنی مکلف است نسبت به توقف و جلوگیری از صادرات تولیدکنندگان محصولات مسی و پیگیری ایفای تعهدات اقدام نماید.
همچنین خروج هرگونه محصولات مسی بدون مجوز معاونت مذکور در حکم قاچاق بوده و گمرک جمهوری اسلامی ایران و نیروی انتظامی باید نسبت به کنترل و برخورد قانونی با تخلفات قاچاق خروجی این کالا‌ها اقدام نمایند.
بر اساس مصوبه فوق معاونت امور معادن و صنایع معدنی مجاز خواهد بود در صورت ایفای تعهدات شرکت‌های موضوع تبصره (۱) ماده (۲)، به مدت حداقل دو ماه به صورت پیاپی، نسبت به برقراری مجدد اجازه صادرات، با اعلام کتبی دستگاه موضوع تبصره مذکور، اقدام نماید، بدیهی است در صورت تکرار مجدد عدم رعایت کف عرضه، جلوگیری از صادرات حداقل به مدت ۶ ماه برقرار خواهد گردید.
لازم به ذکر است، شرکت‌های تولیدکننده می‌توانند نسبت به عرضه محصولات خاص در قالب قرارداد‌های بلند مدت (یک ساله) با شرکت‌های واجد شرایط و با هماهنگی بورس کالا، در قالب ضوابطی که با پیشنهاد معاونت امور معادن و صنایع معدنی ظرف مدت ۲۰ روز پس از ابلاغ این دستورالعمل ارائه و به تصویب کمیته تخصصی تنظیم بازار می‌رسد، اقدام نمایند.
بر این اساس فهرست شرکت‌های مذکور و گزارش تولید و فروش این اقلام به صورت ۱۵ روز یکبار به دبیرخانه کارگروه تنظیم بازار و سازمان حمایت مصرف‌کنندگان و تولیدکنندگان ارائه و از طریق بورس اطلاع‌رسانی خواهد گردید.
همچنین، قرارداد‌های بلندمدت به صورت عرضه خاص در روز‌های غیر از عرضه عمومی انجام خواهد پذیرفت و بورس مکلف است ضمن اعمال حداکثر تخفیف کارگزاری، کارمزد بورس را نیز معادل یک دهم کارمزد معاملات عمومی اعمال نماید و همزمان پیگیری تصویب در هیات مدیره سازمان بورس و اوراق بهادار از سوی شرکت بورس کالای ایران صورت پذیرد.
این مصوبه در خصوص ضوابط عرضه محصول در بورس کالا نیز تولیدکنندگان را موظف کرده است معادل کف عرضه تعیین‌شده نسبت به عرضه محصول در تالار اصلی بورس اقدام نمایند.
همچنین بر این اساس شرکت بورس کالای ایران مکلف است، اطلاعات ریز معاملات خریداران محصولات مسی در بورس کالا را به صورت هفتگی برای معاونت امور معادن و صنایع معدنی، سازمان حمایت مصرف‌کنندگان و تولیدکنندگان و به مراجع ذی‌ربط، حسب درخواست و تایید دبیرخانه کارگروه تنظیم بازار، ارسال و دسترسی سامانه‌ای را برای دستگاه‌های نظارتی این مصوبه، ایجاد کند.
بر اساس ابلاغیه وزارت صنعت، معدن و تجارت بورس کالا و سازمان حمایت مصرف‌کنندگان و تولیدکنندگان بر فرآیند عرضه در بورس، کنترل رعایت مقادیر کف عرضه ابلاغی و نحوه مصرف محصولات مسی در چرخه تولید کالا نظارت کامل خواهند داشت و دستگاه‌های نظارتی باید، نسبت به شناسایی و معرفی واحد‌های متخلف و غیرفعال، جهت مسدود نمودن کد بورسی آنها، به معاونت‌های تخصصی و سامانه بهین یاب، اقدام کنند.
همچنین بر اساس مصوبه کارگروه تنظیم بازار سقف رقابت در معاملات بورس کالا، برای محصولات مسی و آلومینیومی باز است، قیمت پایه محصولاتی که تاکنون در بورس کالای ایران پذیرش نشده اند و در آینده و با رعایت مقررات مربوطه پذیرش خواهند شد، با توجه به آخرین قیمت کشف شده محصول بالادستی و سایر پارامتر‌های موثر از جمله هزینه حمل و نقل، هزینه تولید، سود و … توسط معاونت امور معادن و صنایع معدنی پیشنهاد و پس از تصویب کارگروه تنظیم بازار اعلام خواهد شد.
همچنین دریافت هرگونه وجه به جز موارد قانونی مصوب از سوی دستگاه‌های نظارتی مورد پیگیری قانونی قرار گیرد.
نکته مورد تاکید در مصوبه مذکور این است که تامین نیاز داخل و مدیریت آرامش بازار داخلی در اولویت اول است.
بر این اساس تولیدکنندگانی که محصول آنها در بورس پذیرفته نشده است، موظفند ظرف مدت یک ماه از تاریخ ابلاغ این دستورالعمل نسبت به پذیرش محصول خود در بورس کالا با رعایت مقررات مربوطه اقدام نمایند. بورس کالا مکلف می‌باشد نسبت به تسهیل شرایط حضور و پذیرش این واحد‌ها به صورت حداکثری اقدام لازم را معمول نمایند.
همچنین هر نوع عرضه محصولات مسی و آلومینیومی در کشور (اعم از سرزمین اصلی و مناطق آزاد و ویژه اقتصادی) که خارج از بورس کالا انجام شود، عرضه خارج از شبکه مجاز تلقی می‌شود و مستند به قانون تعزیرات حکومتی، تخلف محسوب شده و مطابق با قوانین و مقررات مربوطه، با آن برخورد می‌گردد، در همین راستا شرکت بورس کالای ایران تخلفات عدم رعایت کف عرضه محصولات مسی در بورس کالا را (بر اساس مفاد تبصره ۱ و ۵ ماده ۳) به دبیرخانه کارگروه تنظیم بازار منعکس تا پس از بررسی و تایید کارگروه برای رسیدگی به سازمان تعزیرات حکومتی ارسال گردد.
به موجب مصوبه کارگروه تنظیم بازار تشخیص سهمیه خرید در بورس برای صنایع پایین دستی محصولات مسی و آلومینیومی، با استفاده از اطلاعات سامانه بهین یاب و سابقه خرید سنوات گذشته (با پیشنهاد معاونت‌های تخصصی وزارت صنعت، معدن و تجارت و تصویب کمیته تخصصی تنظیم بازار) خواهد بود.
دستگاه‌های نظارتی و بورس کالا موظف، با پایش مداوم بازار
در صورت افزایش قیمت حاشیه بازار علی‌رغم رعایت کف مقادیر عرضه از سوی تولیدکنندگان، دستگاه‌های نظارتی و بورس کالا موظفند، با پایش مداوم بازار، میزان نیاز واقعی را برای تعدیل نرخ حاشیه بازار، احصاء و جهت بازنگری در مقادیر کف عرضه و اتخاذ تصمیم لازم به معاونت امور معادن و صنایع معدنی و دبیرخانه کارگروه تنظیم بازار جهت تصمیم گیری و اعمال ضوابط گزارش نماید.
در ادامه ابلاغیه اخیر وزارت صمت به دستگاه‌های مرتبط تاکید شده است که کلیه تولیدکنندگان محصولات مسی و آلومینیومی با همکاری انجمن‌های مربوط مکلفند، اطلاعات ماهانه تولید، موجودی انبار، صادرات و برنامه تعمیرات واحد‌های تولیدکننده را به معاونت امور معادن و صنایع معدنی وزارت صمت و سازمان حمایت مصرف‌کنندگان و تولیدکنندگان، به صورت منظم اعلام کنند.
بر این اساس حقوق دولتی معادن عمده تولیدکننده مس کشور متناسب با افزایش قیمت محصولات مسی در بورس با مکانیزم‌های قانونی موجود توسط شورای عالی معادن افزایش خواهد یافت.
سقف رقابت در معاملات بورس کالا برای فولاد، حداکثر ۱۰ درصد
همچنین به دنبال ابلاغیه اخیر وزارت صنعت، معدن و تجارت بر اساس دستورالعمل تنظیم بازار محصولات فولادی و با توجه به تصمیمات کمیته تخصصی فولاد که به منظور مدیریت آرامش بازار محصولات فولادی و اجرای هرچه بهتر و سریع‌تر دستورالعمل مذکور بوده است، سقف رقابت در معاملات بورس کالا برای فولاد، حداکثر ۱۰ درصد تعیین شد و قیمت پایه میلگرد و ورق گرم حداکثر ۱۱ درصد بالاتر از قیمت پایه بیلت و اسلب خواهد بود، قیمت پایه ورق سرد، لوله و پروفیل هم به ترتیب ۱۴ و ۱۰ درصد بالاتر از قیمت ورق گرم خواهد بود.
همچنین قیمت جهانی بیلت و اسلب بر اساس متوسط قیمت FOB گزارش شده در منطقه CIS و دریای سیاه مجله متال بولتن (هفته قبل از عرضه) تعیین و حداکثر ۲۰ دلار به عنوان هزینه حمل به آن اضافه می‌شود.
بر این اساس کلیه خریداران بیلت، اسلب و ورق از بورس مکلفند، ۷۵ درصد وزنی محصول تولیدی واحد خود را ظرف ۳ هفته بعد از تحویل کالای خریداری شده از بورس با صدور اطلاعیه و با قیمت پایه اعلامی در بورس عرضه کنند (خریداران آهن اسفنجی موظفند، معادل ۶۰ درصد وزنی کالای خریداری شده محصول تولیدی واحد خود را به همان روش در بورس عرضه کنند) و فروش مابقی محصولات تولیدی نیز پس از کسر پرت به صورت مچینگ در بورس انجام می‌پذیرد.
خریدارانی که محصول بعدی آنها در بورس عرضه نمی‌شود و یا به قصد فروش به حلقه بعدی (مصرف کنندگان و توزیع کنندگان خرد در سراسر کشور) کالا را از بورس خریداری می‌نمایند، مشمول ضوابط قیمت گذاری کالای تولید داخل هیأت تعیین و تثبیت قیمت‌ها و ضرایب سود مصوب هیأت عالی نظارت، براساس نرخ مواد اولیه خریداری شده در بورس هستند.
سازمان حمایت مصرف کنندگان و تولید کنندگان مکلّف است، بر مبنای معاملات بورس، سقف قیمت مصرف کننده سراسر کشور درمورد انواع پروفیل فولادی، تیرآهن، نبشی، میلگرد، ناودانی و ورق‌های فولادی در ضخامت‌های مختلف اعم از خام، گالوانیزه و رنگ شده را تعیین و در پایان هر دو هفته به روزرسانی نموده و به روش‌های مناسب به اطلاع عموم برساند.
کلیه فروشندگان ملزم به رعایت قیمت‌های تعیین شده خواهند بود و تخلف از آن از مصادیق گران فروشی و قابل رسیدگی در سازمان تعزیرات حکومتی است.
همچنین مقرر شد در راستای تأمین نیاز مصرف‌کنندگان واقعی مقاطع فولادی طویل، لوله و پروفیل و جلوگیری از سفته بازی، احتکار، گران فروشی و … علاوه بر تعیین سقف قیمت مصرف کننده، کار گروهی با مسئولیت سازمان حمایت و متشکل از سازمان صنعت، معدن و تجارت استان تهران، دفترصنایع معدنی، اتاق اصناف (اتحادیه‌های موضوعی) و دفتر برنامه ریزی تأمین، توزیع و تنظیم بازارتشکیل و نسبت به احصاء فرآیند اجرایی تحقق هدف فوق و استفاده از ظرفیت سازمان‌های صنعت، معدن و تجارت استانی، بخش خصوصی (سازمان نظام مهندسی ساختمان، اتحادیه توزیعی و …) اقدام نماید.
گفتنی است دستورالعمل تنظیم بازار محصولات مسی، محصولات آلومینیومی و تصمیمات کمیته تخصصی فولاد که کارگروه تنظیم بازار کشور تصویب کرده است از سوی وزارت صنعت، معدن و تجارت به دستگاه‌های اجرایی و نظارتی مرتبط و روسای سازمان صمت استانی ابلاغ شده است و از تاریخ اجرا نیز لازم الاجراست.
