فدرال رزرو در نهایت تصمیم گرفت سیاست «تسهیل مقداری» را تا حدودی تعدیل کند. اقدامی که مطابق انتظار، با واکنش منفی بازار طلا همراه شد. سران بانک مرکزی آمریکا در آخرین نشست خود در سال 2013 در آخرین ساعات روز چهارشنبه، تصمیم گرفتند که حجم بستههای محرک پولی را از 85 میلیارد دلار به 75 میلیارد دلار در ماه کاهش دهند.
این تصمیم به یکی از بیسابقهترین کاهشهاي قیمتی در بازار جهانی طلا منجر شد و قیمت طلا را برای نخستین بار در دو سال و نیم گذشته، به کمتر از سطح قیمتی 1200 دلار در هر اونس رساند.
هر چند در ساعات پایانی دیروز، قیمت اونس جهانی مجددا در مرز 1200دلار دچار نوسان شد. با آغاز بحران مالی جهانی در سال 2008، فدرال رزرو سیاستهای انبساطی پولی برای ایجاد رونق در اقتصاد آمریکا در پیش گرفته بود؛ روندی که به تضعیف نسبی ارزش دلار و افزایش سرمایهگذاری و رشد قیمتها در بازار طلا منجر شد.
اقدام اخیر فدرال رزرو برای کاهش بستههای انبساطی پولی، به دنبال آن صورت گرفت که در چند هفته اخیر، آمارهای مثبتی از وضعیت اقتصادی آمریکا منتشر شد. تضعیف قیمت اونس طلا در بازار جهانی، باعث شد نرخ سکه و طلا نیز در بازار داخلی قدری پایین آید.
ورود طلای جهانی به کانال 1100 دلاری
نتایج هشتمین و آخرین نشست فدرال رزرو در سال 2013 در آخرین ساعات روز چهارشنبه منتشر شد. سران بانک مرکزی آمریکا در این نشست تصمیم گرفتند که میزان بستههای ماهانه محرک پولی را از 85 میلیار دلار به 75 میلیارد دلار کاهش دهند. قیمت هر اونس طلای جهانی که عمده افزایش سالهای اخیر خود را مدیون این محرک پولی بود، در نتیجه کاهش مقدار بستههای انبساطی، به اندازه قابلتوجهی کاهش یافت. فلز زرد رنگ در مقابل سطح مقاومتی 1200 دلاری قدری ایستادگی کرد، ولی در نهایت از این سطح نیز پایینتر آمد.
افت قیمت طلا تضعیف شدید یورو در مقابل دلار را موجب شد. قیمت یورو در بازار داخلی نیز به مقدار قابلتوجهی کاهش یافت و بانک مرکزی ایران در اعلام نرخ ارزهای خود با این کاهش قیمت همراهی کرد. دلار آمریکا بهرغم تغییرات مهمی که روی داد، به روند کاهشی و تدریجی خود در بازار داخل ادامه داد و حتی تقویت شدید دلار در بازار جهانی نتوانست قیمت آن را در بازار داخلی تحتتاثیر قرار دهد.
درنهایت تضعیف طلا در بازار جهانی باعث شد تا نرخ انواع سکه و طلای 18 عیار در بازار داخلی قدری پایین آید. افت قیمت سکه با شدت کمتری نسبت به کاهش قیمت اونس صورت گرفت، ولی تغییر قیمت طلای 18 عیار تقریبا با تغییر نرخ اونس متناسب بود. البته در ساعات كاري پاياني ديروز، قيمت طلا مجددا دچار نوسان شد و به محدوده 1200دلار بازگشت. در لحظه مخابره اين خبر(ساعت 20 به وقت تهران) قيمت هر اونس طلا 1204 دلار بود.
ورود اونس به کانال 1100 دلاری
قیمت هر اونس طلای جهانی با اعلام نتایج نشست بانک مرکزی آمریکا افت شدیدی را تجربه کرد و به کانال 1100 دلاری وارد شد. آخرین نشست فدرال رزرو در سال 2013 در روزهای سهشنبه و چهارشنبه هفته گذشته برگزار شد. سرمایهگذاران بازار طلا از مدتها پیش نگران نتایج این نشست بودند.
کارشناسان اقتصادی پیشبینی کرده بودند که کاهش یا قطع محرک پولی 85میلیارد دلاری آمریکا برای طلا پیامدهای ناخوشایندی خواهد داشت. بالاخره هشتمین و آخرین نشست فدرال رزرو در ساعت 2 عصر چهارشنبه به وقت نیویورک که با حدود ساعت 10 شب تهران مصادف بود، برگزار شد.
سران بانک مرکزی ایالاتمتحده در نتیجه جلسه دو روزه خود تصمیم گرفتند که از بستههای محرک پولی ماهانه خود به میزان 10 میلیارد دلار بکاهند. پس از وقوع بحران مالی سال 2008 که با رکود قابلتوجهی در اقتصادهای صنعتی همراه بود، فدرال رزرو اقدامات متعددی برای رونق بخشیدن به اقتصاد این کشور انجام داد که سیاست «تسهیل مقداری» آخرین مورد آن بود.
پیش از سیاست تسهیل مقداری، بانک مرکزی آمریکا ابتدا نرخهای بهره را به عنوان یک سیاست انبساطی کاهش داد، اما بهدلیل اینکه رونق مورد نظر این با کاهش نرخهای بهره حاصل نشد، با سیاست «غیرمعمول» تسهیل مقداری، تصمیم به تحریک اقتصاد این کشور گرفت. این سیاست با خرید اوراق قرضه و تزریق نقدینگی همراه بود.
با تزریق نقدینگی، تا حدودی از اعتبار دلار در بازارها کاسته شد و همزمان با این رخداد، بازارهای طلا به مامنهای مطمئنتری برای سرمایهگذاران تبدیل شد. روندی که به افزایش اقبال به طلا و رشد قیمتهای فلز گرانبها در سه سال گذشته دامن زد. با این حال، آمارهای اقتصادی چند ماه اخیر نشاندهنده بازگشت رونق نسبی به اقتصاد آمریکا بود و به همین دلیل برخی پیشبینی میکردند با بازگشت تعادل، این سیاست انبساطی نیز کاهش پیدا کرده و به تدریج قطع شود.
افت بیش از 40 دلاری طلا
طلا که بخش عمده افزایش قیمت سالهای اخیر خود را به اجرای محرک پولی فدرال رزرو مدیون بود و بهدلیل نگرانی از قطع یا کاهش این سیاست، از ابتدای امسال بیش از یک چهارم از ارزش خود را از دست داده بود، به نتایج نشست اخیر فدرال رزرو واکنش منفی شدیدی نشان داد.
قیمت طلا از شب چهارشنبه تا عصر روز جمعه بیش از 40 دلار کاهش یافت. فلز زرد رنگ با متحمل شدن افت قیمتی شدید، به کانال 1100 دلاری وارد شد و عمده سطوح مقاومتی پایینی مدنظر کارشناسان اقتصادی را پشت سر گذاشت. اگر پیشبینی این کارشناسان اقتصادی درست از آب درآید، باید منتظر افت بیشتر قیمت طلا در هفتههای آتی بود.
اما نتایج جلسه فدرال رزرو ابعاد دیگری نیز داشت که شاید به سود طلا باشد. بانک مرکزی آمریکا تصمیم گرفت که در حال حاضر نرخ تورم را زیر 2 درصد ثابت نگه دارد. بهعلاوه سران فدرال رزرو اعلام کردند، تا زمانی که نرخ تورم زیر 2 درصد است، تصمیمی برای افزایش نرخ بهره ندارند.
برخی از کارشناسان اقتصادی معتقدند که این رویکردها به نفع طلا و بسیاری دیگر از کالاها تمام خواهد شد. این کارشناسان افزایش قیمت طلا را که دیروز رخ داد، گواهی برای ادعای خود میدانند.
یکی از کارشناسان اقتصادی در این خصوص گفت: «پایین بودن نرخ تورم آمریکا و عدم تغییر نرخ بهره از سوی فدرال رزرو موجب افزایش قیمت طلا در سال 2014 خواهد شد. حداقل تاثیر این سیاست آن خواهد بود که قیمت طلا زیر1200 دلار باقی نخواهد ماند و البته بعید به نظر میرسد که قیمت طلا به 1350 دلار نیز برسد.»
به هر رو عدهای از کارشناسان اقتصادی معتقدند که محرک پولی برای قیمت طلا خاصیت تعیینکنندگی ندارد و بازار این فلز زرد رنگ تابع عوامل متعددی است. از دلایلی که برای اثبات این مدعا آورده میشود، این است که طلا در ابتدای امر در مقابل سطح 1200 دلاری مقاومت خوبی از خود نشان داد و بهطور ناگهانی از این سطح نزول نکرد.
به هر روی اجرای سیاستهای انبساط پولی آمریکا طی سالهای 2008 تا 2011 میلادی موجب افزایش 70 درصدی قیمت طلا شده است و تعدیل این رویکردهای اقتصادی احتمالا فشارهایی را به بازار طلا وارد خواهد کرد.
تاثیرات نشست فدرال رزرو بر بازار
تصمیمات سران بانک مرکزی آمریکا تنها بازار طلای جهانی را تحتتاثیر قرار نداد. انعکاس نتایج نشست اخیر فدرال رزرو بهطور مستقیم یا غیرمستقیم بر نرخهای برابری ارزهای مهم جهان، بازار ارز داخلی، نرخ سکه و طلای 18 عیار و نرخ ارزهای بانک مرکزی ایران قابلمشاهده بود.
یورو همراه با افت قیمت طلا به شدت در مقابل دلار آمریکا تضعیف شد. نرخ برابری یورو نسبت به دلار از بعد از اعلام نتایج نشست فدرال رزرو 14 هزارم کاهش یافت. تغییر نرخ برابری این دو ارز با ابعادی تا این حد وسیع در بازه زمانی 2 روزه در ماههای اخیر بیسابقه بود.
البته برخی از کارشناسان اقتصادی معتقدند این تغییرات بزرگ به خاطر ضربه ناگهانی است که به بازار وارد شده است و با گذشت زمان بازار به خود آمده و این تغییرات را تعدیل میکند. در مقابل این گروه دسته دیگری نیز وجود دارد که معتقدند قسمت اعظم این تغییرات باز نخواهد گشت.تضعیف یورو در بازار ارز داخل نیز انعکاس داشت.
در آخرین روز هفته گذشته نرخ یورو بر تابلوهای بازار تهران 25 تومان کاهش یافت.اقدام بانک مرکزی در مقابل تغییرات بروز کرده در بازار جهانی و بازار آزاد نیز جالب توجه بود. بانک مرکزی قیمت یورو خود را در حدود 25 تومان کاهش داد.
همراهی بانک مرکزی با تغییرات نرخ یورو ممکن است حاکی از این باشد که این نهاد اعتقادی به بازگشتپذیری تغییرات رخ داده ندارد. با وجود اتفاقات مهمی که در بازار جهانی و بازار داخلی رخ داد، دلار آمریکا در بازار تهران همچنان با ثبات بهکار خود ادامه میدهد.
قیمت دلار در روز پنجشنبه بهرغم تقویت آن در مقابل یورو در بازارهای جهانی به مقدار اندکی در بازار داخل پایین آمد. بانک مرکزی برای تعدیل تغییرات، قیمت دلار خود را در حدود 2 تومان افزایش داد. بهعلاوه بانک مرکزی قیمت پوند انگلیس خود را نیز به مقدار قابلتوجهی افزایش داد تا با افزایش ارزش پوند در بازارهای جهانی به نوعي همراهی کند.
تضعیف طلا در بازارهای جهانی پایین آمدن نرخ انواع سکه و طلای 18 عیار در بازار داخلی را موجب شد. بازار سکه در انعکاس کاهش قیمت اونس تغییرات رخ داده را قدری تعدیل کرد، ولی تغییرات نرخ طلای 18 عیار به نسبت شدیدتر و متناسب با تغییرات نرخ اونس بود.