کارنامه دولت یازدهم در حوزه خصوصی‌سازی

"توجه ویژه به اجرای اصل 44 قانون اساسی"؛ "واگذاری صحیح سهام شرکتهای دولتی"؛ "حمایت از بخش خصوصی واقعی" و "آزادسازی سهام عدالت" از جمله شعارهایی است که از لابه‌لای برنامه‌های اعلامی نامزدهای یازدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری در سال گذشته از زبان کاندیداها شنیده می شد و در این میان حسن روحانی نیز تاکید زیادی بر حضور فعال بخش خصوصی در کشور داشت.
بر این اساس بررسی کارنامه دولت یازدهم در حوزه خصوصی سازی نشان می دهد عرضه و فروش سهام و دارایی به عموم متقاضیان شامل اختصاص منابع واگذاری به درآمد عمومی و بابت رد دیون با انتخاب رئیس جدید سازمان خصوصی سازی از طرف وزیر اقتصاد دولت یازدهم از شهریورماه سال گذشته تا 23 خردادماه امسال، 149 هزار و 234 میلیارد ریال اعلام شده است که این میزان از سال 80 تا پایان شهریور ماه سال گذشته 542 هزار و 612 میلیارد ریال است.
همچنین واگذاری سهام و دارایی به شیوه انتقال مستقیم به ذینفعان به روش های انتقال سهام یا بنگاه به اشخاص حقیقی و حقوقی طلبکار از دولت و انتقال بابت سهام عدالت در دولت یازدهم 311 هزار و 220 میلیارد ریال را شامل می شود که این میزان از سال 80 تا پایان شهریور 92، حدود 962 هزار و 463 میلیارد ریال بوده است.
بر اساس این گزارش؛ سازمان خصوصی سازی یکی از دلایل افزایش ارزش واگذاری ها به شیوه اختصاص مستقیم سهام به طلبکاران در سال 92 را قطعی کردن بیش از 126 هزار و 719 میلیارد ریال از قراردادهای غیرقطعی منعقده در سال های گذشته بابت رد دیون دولت اعلام کرده است که با هدف خروج شرکت ها و طلبکاران از بلاتکلیفی مربوط به نحوه اداره شرکت صورت گرفته است.
بعلاوه این که با توجه به قانون بودجه سال 93 و سیاست های دولت یازدهم در سال جاری هیچگونه قرارداد قطعی و جمعی جدیدی بابت رددیون دولت به طلبکاران منعقد نخواهد شد.
این گزارش می افزاید: از ابتدا تا 23 خرداد امسال نیز 24 هزار و 844 میلیارد ریال سهم دولتی توسط سازمان خصوصی سازی واگذار شده که از این میزان، 75 میلیارد ریال در بورس، 20 هزار و 820 میلیارد ریال در فرابورس و 3 هزار و 949 میلیارد ریال از طریق مزایده به فروش رسیده است.
همچنین از 24 هزار و 844 میلیارد ریال سهم دولتی واگذار شده در این مدت، 24 هزار و 661 میلیارد ریال به صورت بلوکی، 75 میلیارد ریال به صورت تدریجی و 109 میلیارد ریال به صورت ترجیحی واگذار شده است.
افزون بر این؛ از این میزان واگذاری از ابتدا تا پایان 23 خرداد امسال، 20 هزار و 953 میلیارد ریال مربوط به شرکتهای گروه یک ماده دو قانون اصل 44 و 3 هزار و 891 میلیارد ریال مربوط به شرکتهای گروه دو ماده 2 این قانون بوده است.
همچنین بنا بر اعلام سازمان خصوصی سازی این میزان واگذاری در سال 93 بابت عرضه و فروش سهام و دارایی به عموم متقاضیان بوده است و بدلیل منع قانونی در سال 93، هیچ سهمی بابت رددیون دولت به دستگاههای طلبکار پرداخت نخواهد شد.
افزون بر این؛ آمار واگذاری سهام توسط سازمان خصوصی سازی در طول سالهای 84 تا پایان هفته منتهی 23 خردادماه سال 93 هم نشان می دهد که در این مدت 125 هزار و 353 میلیارد تومان سهام شرکت های دولتی واگذار شده است که 66 هزار میلیارد تومان آن که بیش از 53 درصد از واگذاری را شامل می شود به عموم متقاضیان بوده است.
همچنین 28 هزار میلیارد تومان از واگذاری های سهام و دارایی ها به شیوه انتقال مستقیم به افراد حقیقی و حقوقی طلبکار از دولت و 29 هزار میلیارد تومان هم بابت انتقال مستقیم بابت سهام عدالت بوده است که هر یک به ترتیب 23 و 23 درصد از کل سهام واگذار شده در طول سالهای 84 تا پایان هفته 23 خردادماه سال 93 را به خود اختصاص می دهد.
در عین حال از 125 هزار میلیارد تومان سهام فروش رفته در این مدت، 54 درصد از طریق بورس، 10 درصد از طریق فرابورس، 34.9 درصد به صورت مزایده و تنها 0.1 درصد به صورت مذاکره واگذار شد. حجم واگذاری سهام در این مدت نیز نشان می دهد که 94.8 درصد به صورت بلوکی، 4.2 درصد به صورت تدریجی و 1.1 درصد به صورت ترجیحی فروخته شد.
اما آمار واگذاری سهام به تفکیک طبقه بندی قانون سیاست های اصل 44 در سال های 84 تا پایان 23 خردادماه جاری نیز حاکی است که ارزش کل واگذاری های شرکت های گروه یک ماده 2 این قانون 33.6 درصد و گروه دو 66.4 درصد می باشد.
بر پایه این گزارش؛ سازمان خصوصی سازی در اردیبهشت امسال اعلام کرد 186 شرکت قابل واگذاری در قالب 27 شرکت بسیار بزرگ، 76 شرکت بزرگ، 31 شرکت متوسط و 31 شرکت دیگر به همراه سهام خرد دولت در 9 شرکت بورسی و 12 شرکت(بورسی و غیربورسی) را در فهرست واگذاریهای امسال که سال پایانی خصوصی سازی در کشور می باشد، گنجانده است.
همچنین در میان فهرست شرکتهای بزرگ قابل واگذاری در سال 93 نام شرکتهایی چون نیروگاه‌های خلیج فارس، سبز منجیل، لوشان، شاهرود و فولاد آذربایجان، به همراه طرح فولاد میانه و شرکتهای توزیع نیروی برق استانها و شهرستانها، شرکتهای غله و خدمات بازرگانی مناطق 14 گانه، قطارهای مسافربری رجاء، لوله گستر اسفراین، ماشین سازی تبریز و باشگاههای استقلال و پرسپولیس دیده می شود.
بر اساس این گزارش؛ بنابر اعلام سازمان خصوصی سازی شرکتهای بسیار بزرگ، شرکتهایی هستند که ارزش سهام دولت در آنها بیش از 10 هزار میلیارد ریال و شرکتهای بزرگ نیز شرکتهایی هستند که ارزش سهام دولت در آنها بیش از هزار میلیارد ریال برآورد می شود که از جمله شرکتهای بسیار بزرگ برای واگذاری در سال جاری می توان به پالایشگاههای نفت بندرعباس، لاوان و کرمانشاه و نیز شرکتهای ملی حفاری، هواپیمایی جمهوری اسلامی ایران، پتروشیمی دماوند، هلدینگ گاز ایران، مهاب قدس، صبا و نیروگاه‌های شهید رجایی، سهند، زاهدان، مفتح، خلیج فارس و آذربایجان اشاره کرد.