تعرفه واردات پورشه و لودر برابر است!

ایران نیز با وجود در اختیار داشتن ذخایر عظیم معدنی، به دلیل کمبود تجهیزات و فناوری‌های روز دنیا در چند سال اخیر نتوانسته آنگونه که باید از این نعمت خدادادی بهره مند شود. محدودیت در واردات ماشین آلات و تجهیزات معدنی باعث کمرنگ شدن فعالیت معادن و متوقف شدن پروژه‌های عمرانی کشور شده است. در این رابطه به سراغ عبدالرضا صالحی، عضو انجمن تولیدکنندگان و واردکنندگان ماشین آلات معدنی رفتیم تا وضعیت کنونی تجهیزات موجود در کشور را بررسی کنیم.

میزان نیاز معادن و صنایع معدنی به تجهیزات و ماشین آلات در سال چقدر است؟

در سال‌های گذشته به دلیل رکود اقتصادی حاکم و کم شدن فعالیت برخی از معادن آمار دقیقی از نیاز معادن به تجهیزات در خانه معدن و امور معدنی وجود ندارد. همچنین نبود سرمایه خرید ماشین آلات توقف فعالیت تعداد زیادی از معادن را رقم زده است این در حالیست که در کنار این عوامل نبود اطلاع و آگاهی از تجهیزات مدرن معدنی باعث شده تا هنوز هم در برخی از معادن شاهد به کارگیری روش‌های سنتی تولید باشیم که این موضوع موجبات از بین رفتن بخشی از محصولات معدنی و افزایش هزینه تمام شده را فراهم می‌کند.

کیفیت تجهیزاتی که در معادن کشور مورد استفاده قرار می‌گیرند چگونه است؟

هم‌اکنون قیمت بالا و افزایش هزینه‌های تولیدباعث شده ۶۰ تا ۷۰ درصد از فعالان معدنی به سمت ماشین آلات دست دوم روی آورند. به گونه‌ای که استفاده از تجهیزات مستهلک درمعادن و صنایع کشور به یک چالش بزرگ تبدیل شده است. چراکه اقلام وارداتی به کشور بدون نظر کارشناسان بوده و به علت نداشتن بازدهی مناسب پاسخگوی نیاز معادن و صنایع معدنی نیستند.

فعالیت صنایع معدنی با توجه به کمبود ماشین آلات در کشور چگونه است؟

در سالهای گذشته به دلیل اعمال تحریم‌های بین‌المللی و محدودیت واردات ماشین آلات فعالیت صنایع معدنی با کاهش روبه‌رو بوده است. اما در یکی دو سال اخیر با به اتمام رساندن پروژه‌های نیمه تمام و همچنین انجام عملیات‌های جدید عمرانی شاهد روند رو به رشد در این عرصه هستیم.

میزان واردات ماشین آلات معدنی چقدر است؟

عوامل عمده‌ای در میزان واردات ماشین آلات صنعتی نقش دارند که از مهم‌ترین آنها می‌توان به بخش نامه و تعرفه‌های واردات نام برد. این درحالیست که تفاوتی میان قوانین و تعرفه‌های وضع شده برای ماشین آلات سرمایه‌ای و صنعتی وجود نداشته و همین امر باعث کاهش تمایل برای ورود ماشین آلات شده است. به عنوان مثال میزان تعرفه‌ای یک اتومبیل پورشه با یک ماشین صنعتی یکسان بوده و همین امر تمایل معدنی‌ها را برای خرید کمرنگ کرده است. همچنین در خصوص میزان تولید آلودگی و دودزا بودن قوانین سختی برای ورود این نوع ماشین آلات وجود دارد این در حالیست که ماشین آلات صنعتی به دلیل نوع کاربردی که دارند میزان آلایندگی آنها نسبت به سایر ماشین آلات متفاوت بوده و از آنجایی که فاصله نزدیک‌ترین محدوده معدنی با محدوده شهری ۵۰۰ کیلومتر است در آلودگی هوا تاثیرگذار نخواهد بود.همچنین از دیگر عوامل کاهش ماشین‌آلات نبود صرفه اقتصادی است چراکه فعالیت در این عرصه سرمایه‌گذاری بزرگ را طلب می‌کند و از آنجایی که سوخت ماشین آلات و حمل و نقل مواد معدنی هزینه بر بوده، با مطرح شدن موضوع جدید اخذ عوارض مالیاتی انگیزه و تمایل معدنی‌ها را برای ادامه فعالیت کاهش داده است.

نقش ماشین آلات چینی در معادن کشور چقدر است؟

در چند سال اخیر و با تشدید شدن تحریم‌ها ورادات ماشین‌آلات اروپایی و برندهای معتبر جهان به کشور متوقف شد.اما در این میان چینی‌ها از فضای ایجاد شده به نفع خود استفاده کرده و ماشین آلات خود را با قیمت‌هایی بآلاتر به متقاضیان عرضه کرده‌اند. این در حالیست که محصولات چینی نه تنها از لحاظ کیفیت قابلیت استفاده در معادن را نداشته بلکه به دلیل مشکلات تعمیر و نگهداری هزینه‌های بالایی را به معادن تحمیل کرده‌اند.

چند درصد تجهیزات و ماشین آلات معدنی مورد نیاز معادن در داخل کشور تولید می‌شود؟

ایران برای رشد و توسعه در عرصه صنعت نیاز به سرمایه‌گذاری عظیمی در بخش معادن و صنایع معدنی دارد که مهم‌ترین آنها می‌توان به اکتشاف، استخراج و بهره‌برداری اشاره کرد. این در حالیست که برای تسریع در روند اکتشاف و بهره‌برداری وجود تجهیزات و ماشین آلات معدنی یکی از ارکان‌های اصلی به شمار می‌آید اما به دلیل نداشتن فناوری و تکنولوژی‌های مورد نیاز امکان تولید و ساخت ماشین آلات در کشور وجود نداشته و تنها شرکت هپکو با وارد کردن قطعات چینی اقدام به مونتاژ آنها کرده یا در تولید برخی از تجهیزات اولیه مانند غلتک نقش دارد. سهم تولیدات داخلی در این حوزه اندک بوده هرچند لازم هم نیست که کشور ما در تمام زمینه‌های تولید و صنعتی خود کفا باشد. همانگونه که در بسیاری از کشورهای توسعه یافته نیز شاهد هستیم که نیاز برخی از صنایع صرفا از طریق واردات تامین می‌شود.

میزان صادرات کشور در این زمینه چقدر است؟

صادرات تجهیزات و قطعات ماشین آلات صنعتی با توجه به اینکه امکان تولید آنها در کشور بسیار پایین است، اما در سال‌های گذشته توانسته است در زمینه ساخت تراکتور و غلتک که تنها توسط یک شرکت داخلی است به موفقیت‌هایی دست پیدا کرده و این اقلام را به کشورهای همسایه از جمله افغانستان و عراق صادر کند. البته باید توجه داشت که در زمینه حجم نقدینگی و میزان واردات ماشین آلات در چند سال گذشته رقم دقیقی در اختیار نیست.