در دنیای صنعتی امروز، فولاد به عنوان فلز مادر شناخته شده و نقش بسزایی در توسعه و پیشرفت صنایع مختلف از خودروسازی گرفته تا صنایع معدنی ایفا میکند.
به گزارش استیل ایران به نقل از فولاد نیوز، در حال حاضر چین به عنوان بزرگترین کشور تولیدکننده این محصول معدنی در دنیا مطرح است و سالانه رقمی بالغ بر ۷۷۹ میلیون تن فولاد در این کشور تولید می‌شود. ایران نیز با وجود ذخایر معدنی بسیار در جایگاه واقعی خود در تولید این ماده قرار ندارد و در رتبه ۱۵ تولیدکنندگان فولادی جهان قرار گرفته است.
یکی از مواد اصلی در تولید فولاد، آهن اسفنجی و آهن قراضه است. آهن اسفنجی به عنوان ماده اولیه در ساخت آهن و فولاد مورد استفاده قرار می‌گیرد. روش‌های تولید این فلز از سنگ‌آهن که شامل گندله و کلوخه است به ۳ روش احیای مستقیم، استفاده از گاز طبیعی و زغال حرارتی کک شو انجام می‌گیرد. در حال حاضر ایران با ۱۴ میلیون و ۶۰۰ هزار تن آهن اسفنجی ۲۲/۲ درصد از تولید آهن اسفجی دنیا را به خود اختصاص داده و به عنوان دومین تولیدکننده این ماده بعد از هند قرار دارد. به اعتقاد کارشناسان صنعت فولاد، وجود منابع گاز طبیعی و ذخایر سنگ‌آهن فراوان ظرفیت لازم برای تبدیل شدن ایران به بزرگترین تولیدکننده این ماده را دارد، این در حالی است که هم‌اکنون آهن اسفنجی تولیدشده در کشور صرف تامین خوراک صنایع فولادی کشور شده و امکان صادرات آن نیز وجود ندارد.
در این رابطه رسول خلیفه سلطان دبیر انجمن فولاد، دستیابی به رتبه اول تولید آهن اسفنجی را دور از دسترس ندانسته و به صمت می‌گوید: با توجه به اینکه بیشترین سنگ‌آهن کشور از نوع مگنتیت بوده و با بهره بردن از منابع گازی فراوانی که در کشور وجود دارد می‌توان تولید آهن اسفنجی را به میزان قابل ملاحظه‌ای افزایش داده و علاوه بر تامین نیاز داخلی با صادرات این محصول به بالا بردن ارزش‌افزوده نیز منجر شود.
وی در پاسخ به اینکه میزان زغال کک‌شو در ایران کم بوده و امکان تولید آهن اسفنجی با این ماده وجود ندارد، گفت: وجود منابع گاز طبیعی این امکان را برای تولید آهن اسفنجی فراهم کرده است.
خلیفه سلطان به نیاز صنعت فولاد به آهن قراضه و آهن اسفنجی اشاره کرد و گفت: با توجه به اینکه میزان تولید آهن قراضه بسیار پایین بوده و تنها سالانه ۲/۵ میلیون تن از این فلز در کشور تولید می‌شود که پاسخگوی نیاز نبوده و لازم است تا نسبت به تهیه و تولید آهن اسفنجی تلاش کرد، چراکه ظرفیت لازم برای تولید این ماده در کشور وجود داشته و در حال حاضر شرایط مساعدی برای فرآوری سنگ‌آهن و تبدیل آن به آهن قراضه وجود دارد.
دبیر انجمن فولاد در ادامه به ظرفیت بالای صنعت فولاد اشاره کرد و گفت: کارخانجات فولادی سالانه رقمی بالغ بر ۲۰ میلیون تن فولاد تولید می‌کنند، این در حالی است که میزان مصرف آهن اسفنجی در بخش ریخته‌گری و ذوب ۱۲میلیون تن برآورد شده و در واقع تولید آهن اسفنجی تنها پاسخگوی نیاز داخلی بوده و ایران را از واردات این محصول معدنی بی‌نیاز ساخته است.
به گزارش گسترش صنعت، وی به بالا بودن شاخص تولید فولاد ایران نسبت به شاخص جهانی اشاره کرد و گفت: در حال حاضر صنایع فولادی ایران با رشد ۷ درصدی تولید این فلز همراه بوده است، در حالی‌که شاخص رشد جهانی تولید ۳ درصد اعلام شده و این امر از رشد و توسعه صنعت فولاد ایران خبر می‌دهد.
خلیفه سلطان به نقش معادن در تولید آهن اسفنجی اشاره کرد و گفت: استخراج و بهره برداری از معادن سنگ‌آهن و تولید گندله یکی از پایه‌های اصلی در تولید آهن اسفنجی بوده و به رشد صنعت فولاد کمک بزرگی خواهد کرد.
صرفه اقتصادی آهن اسفنجی در تولید فولاد
محمدحسن جولازاده، کارشناس فولاد، تولید آهن اسفنجی و تبدیل شدن به بزرگترین تولیدکننده این محصول را در آینده نزدیک ممکن دانست و به صمت گفت: ایران تا رسیدن به رتبه اول تولیدکننده آهن اسفنجی دنیا فاصله زیادی نداشته و تا چند سال آینده به آن دست خواهد یافت.
وی همچنین تولید این فلز را برای صنعت فولاد همراه با صرفه اقتصادی دانسته و افزود: از آنجایی‌که ایران از منابع عظیم گاز طبیعی بهره می‌برد امکان تولید و احیای آهن اسفنجی وجود داشته و صرفه اقتصادی به همراه خواهد داشت. اما این امر رعایت اصول و شرایط خاصی را می‌طلبد به این ترتیب با شارژ گرم آهن اسفنجی موجب کاهش هزینه تولید و صرفه‌جویی در انرژی مصرفی خواهد شد. این در حالی است که هم‌اکنون در ایران آهن با شارژ سرد مورد استفاده قرار می‌گیرد که این امر باعث افزایش در میزان مصرف گاز یا زغال‌سنگ کک‌شو خواهد شد.