اتفاقات رخ داده در نیمه اول سال جاری در صنعت فولاد را می توان از یک منظر مثبت و از یکمنظر منفی ارزیابی کرد. اقدامات دولت در جهت آزادسازی صادرات محصولات فولادی تاپایان سال 93 و همچنین اختصاص ارز مبادلاتی برای واردات مواد اولیه مانند قراضه وگندله و عدم اختصاص این ارز برای محصولات فولادی از رویدادهای مهم و مثبتی بود که تولیدکنندگان فولاد کشور را امیدوار ساخت.
ازسوی دیگر تداوم رکود در بازارفولاد و حتی شدیدتر شدن آن به خصوص در بخشهای ذوب ونورد و همچنین عدم پرداخت یارانه تولید، جنبه منفی 6 ماه گذشته صنعت فولاد را نمایانمیسازد که به دلیل اهمیت بالا، بسیاری از اقدامات مثبت انجام شده را نیز تحت تأثیر قرار داده است.
رکودساخت و سازهای مسکونی در کنار کاهش پروژههای عمرانی دولت، تقاضا برای مقاطع طویل فولادی را کاهش داده و مازاد عرضه را در این بخش رقم زده است. از آنجاکه در بخش نورد، حدود 93 درصد قیمت فروش محصولات به خرید شمش اختصاص مییابد، این بخش نیازمندحجم بالایی از سرمایه در گردش است و رکود معاملات به نوردکاران آسیب زیادی واردساخته و این مسئله به بخشهای دیگر از جمله ذوب نیز سرایت کرده است. یارانه تولید نیز علیرغم وعده دولت هنوز پرداخت نگردیده و این در حالی است که تولیدکنندگان متحمل افزایش هزینههای ناشی از اجرای فاز دوم هدفمندی شدهاند.
مهندس سید رسول خلیفه سلطانی در گفتگو با خبرنگار استیل ایران عنوان کرد:
اگربخواهیم مهمترین وقایع نیمه اول سال 93 در حوزه فولاد را مورد بررسی قرار دهیم،موارد ذیل برجسته خواهند شد.
· آزادسازی صادرات فولاد تا پایان سال 93
تدبیر وزیر محترم صنعت، معدن و تجارت وسایر مسئولین ذیربط در تمدید مهلت آزادی صادرات فولاد گامی مهم برای مقابله بارکود حال حاضر بازار داخلی فولاد کشور بود. انجمن تولیدکنندگان فولاد نیز با توجه به اتمام مهلت آزادی صادرات محصولات فولادی در خردادماه، از ماههای آغازین سال 93پیگیریهای متعددی در این زمینه انجام داد که خوشبختانه با موافقت مسئولین وزارت صنعت، معدن و تجارت این امر منتج به نتیجه شد و زمینه فعالیت تولیدکنندگان وفعالان بازار فولاد در امر صادرات و کسب بازارهای صادراتی فراهم گردید.
· اختصاص ارز مبادلاتی به قراضه و گندله به جای شمش و محصولات فولادی
با توجه به رشد تولید فولاد خام ومحصولات فولادی در چند سال اخیر و تناسب آن با تقاضای داخلی و همچنین کمبود قراضه و گندله در کشور، انجمن تولیدکنندگان فولاد پیشنهاد اختصاص ارز مبادلاتی به مواداولیه از جمله قراضه و گندله به جای شمش و محصولات فولادی (به استثنای محصولات فولادی که عرضه و تقاضای داخلی آن متناسب نیست) را به وزارت صنعت، معدن و تجارتارائه داد که خوشبختانه با موافقت وزارتخانه مذکور، این مسئله مورد تصویب قرارگرفت و اجرایی گردید. البته هنوز در خصوص ورقهای فولادی مشکلات اجرایی وجود داردکه با تعامل بین این انجمن و وزارت صنعت، معدن و تجارت در حال رفع آنها هستیم.
· افزایش مهلت اعتبار کارتهای بازرگانی به 5 سال برایواحدهای تولیدی
بر اساس قانون برنامه پنجم توسعه،دارندگان کارت بازرگانی برای تمدید آن به طور هر ساله میبایست ملغ یک در هزارفروش را به حساب اتاق بازرگانی واریز کنند. در شرایط رکودی فعلی و به جهت حمایت ازتولید ملی با تصویب هیئت محترم وزیران اعتبار کارتهای بازرگانی برای واحدهای تولیدی به 5 سال افزایش یافت که این مصوبه یکی از رویدادهای امیدبخش نیمه اول سال93 بود اما متاسفانه در اجرای آن ابهامـاتی به وجود آمده که میبایست با ورود دولت به موضوع و شفاف سازی آن مرتفع گردد. لازم به توضیح است در صنعت فولاد به دلیل گردش مالی بالا، رقم یک در هزار فروش بسیار زیاد میباشد و تولیدکنندگان فولادنسبت به این موضوع اعتراضات جدی دارند.
· تعیین نسبتهای قیمتی زنجیره فولاد
با توجه به عدم توزان ظرفیت و سودآوریدر حلقههای مختلف زنجیره فولاد و مشکلات متعدد ناشی از آن، خوشبختانه با پیشنهاداین انجمن و پیگیری و درایت مسئولین محترم وزارت صنعت، معدن و تجارت به ویژه جناب آقای دکتر سرقینی، نسبتهای قیمتی کنسانتره، گندله و آهن اسفنجی بر مبنای قیمت شمش فولاد خوزستان تعیین و ابلاغ شد هر چند در برخی موارد، این مصوبه به طور کاملاجرایی نشده است.
به هر حال همانطورکه قبلاً بیان شد،رشد اقتصادی کشور هنوز در صنعت فولاد ملموس نشده است که لازم است دولت برای بهعینیت رسیدن آن در نیمه دوم سال جاری تلاش و برنامه ریزی نماید. انجمن تولیدکنندگانفولاد هم در این راستا به کمک دولت آمده و ضمن استقبال از لایحه خروج از رکود دولت،بسته خروج صنعت فولاد از رکود را پیشنهاد داده است. لذا مهمترین انتظارتولیدکنندگان فولاد از دولت در نیمه دوم سال جاری علاوه بر خروج از رکود، مواردذیل میباشد:
· تدوین نقشه راه و مسیر توسعه صنعت فولاد
در این امرمهم علاوه بر توجه به کسری 38 میلیون تنی گندله و 17 میلیون تنی کنسانتره در کشوربرای سال 1396 و مزیت گاز به عنوان مزیت اصلی کشور در صنعت فولاد، میبایست اقدامات زیر صورت پذیرد:
1- تسهیل فرآیندصدور مجوز برای واحدهای تولید کنسانتره، گندله و آهن اسفنجی
2- اعمال محدودیت احتمالی برای ایجاد واحدهای ذوب و نورد جدید (به استثنای مقاطع عریض) با توجه به مازاد ظرفیت فعلی و پتانسیل بازارهای صادراتی
3- مشارکت فعال در تدوین برنامه توسعه فولاد و تأکید بر صادرات فولاد نه تنها در محصول نهایی بلکه راهیابی برای صادرات محصولات میانی
· حمایت ویژه از واحدهای بخش خصوصی ذوب و نورد
رکود عمیق دو ساله اخیر در بازارفولاد، بیشترین آسیب را به حلقههای پایانی زنجیره فولاد یعنی ذوب و نورد که به طور مستقیم با بازار در ارتباط هستند واردآورده است.به همین منظور در جهت حمایت از این واحدها که قسمت اعظم فعالیت بخشخصوصی در صنعتفولاد را شامل میگردد، میبایست اقدامات زیر صورت پذیرد:
1- اتخاذ تدابیرلازم برای اولویت دادن به تأمین نیاز داخلی شمش و آهن اسفنجی
2- ورود مسئولانه دولت برای اجرای کامل مصوبه تعیین نسبتهای قیمتی کالاهای زنجیره فولاد
3- سیاستگذاری وبرنامه ریزی برای انجام اقدامات ضد دامپینگ با توجه به دامپینگ صورت گرفته توسط چین