همه راه‌ها به تعرفه واردات فولاد ختم می‌شود

«کارشناسان بررسی کنند و بگویند دلیل ریختن پل جمهوری در قم چه بوده است.»این سخنان اردشیر سعدمحمدی، مدیرعامل شرکت سهامی ذوب‌آهن اصفهان است که در گفت‌وگوی اخیر خود با یکی از سایت‌های معدنی ضمن بیان این مطلب از غیراستاندارد بودن بخشی از فولادهای وارداتی خبر داده و معتقد است در شرایطی که بسیاری از کشورهای فولادساز در تلاش برای کاهش هزینه‌های خود هستند طبیعی است که برخی از این کشورها که حجم تولید بالایی هم دارند با عرضه محصولات غیراستاندارد برای کاهش هزینه‌های تولید خود اقدام کنند و این در حالی است که واردات این نوع محصولات زیان غیرقابل جبرانی را به کشور تحمیل خواهد کرد.

در واقع موضوع کیفیت نامناسب محصولات وارداتی فولاد در حالی مطرح می‌شود که در پی کاهش قیمت فولاد در بازار جهانی و افزایش واردات محصولات فولادی به‌خصوص از کشور چین بازار نه چندان مناسب داخلی را نیز تحت‌الشعاع قرار داده است به گونه‌ای‌که فولادسازان داخلی درخواست وضع تعرفه واردات روی محصولات فولادی را مطرح کردند.

البته در رابطه با کلاف سردرگم تعرفه و کیفیت نامناسب محصولات وارداتی برخی از کارشناسان معتقدند در حالی‌که تولیدکنندگان داخلی در شرایط کنونی توان رقابت با محصولات وارداتی را نداشته و به دنبال راهی برای ایجاد تعادل در بازار رقابتی محصولات فولادی هستند، بنابراین افزایش سهم فولاد ایران در بازارهای جهانی به‌خصوص بازار منطقه امکانپذیر نبوده و نمی‌توان به آینده روشن و رونق بازار صادراتی فولاد امیدوار بود.

مشوق‌های صادراتی برای حفظ بازار

بهرام سبحانی، مدیرعامل فولاد مبارکه و رییس انجمن فولاد درخصوص کیفیت نامناسب محصولات فولادی وارداتی و برنامه فولادی‌ها برای حضور در بازارهای جهانی گفت: کیفیت فولاد تولیدی ممکن است نسبت به استانداردهای هر منطقه یا شرایط و اقلیم آب‌وهوایی متغیر باشد، بنابراین طبیعی است که مثلا فولادی که برای کشورهای حوزه خلیج‌فارس ساخته می‌شود برای کشورهای اروپایی از کیفیت نامناسبی برخوردار باشد.

وی افزود: این موضوع در برخی از محصولات فولادی همچون ورق بیشتر خودنمایی می‌کند، به‌عنوان مثال ورق‌های فولادی مورد استفاده در صنایع خودرو به مراتب باید از کیفیت بالاتری نسبت به ورق‌های قابل استفاده در لوله و پروفیل برخوردار باشد.

وی در پاسخ به اینکه برخی از کارشناسان معتقدند اعلام کیفیت پایین محصولات فولادی در شرایط کنونی به دلیل تمایل فولادی‌ها برای وضع تعرفه واردات است، گفت: خواسته فولادی‌ها برای وضع تعرفه واردات تنها برای حمایت از صنایع داخلی است، چرا که در شرایط کنونی و با وجودی‌که قیمت سنگ‌آهن به پایین‌ترین سطح قیمتی خود رسیده و از سوی دیگر شاهد افت قیمت نفت به‌عنوان تامین‌کننده اصلی انرژی تولیدکنندگان فولاد هستیم قیمت محصولات فولادی در سایر کشورها نسبت به ایران که هزینه انرژی آن افزایش‌یافته ۲۵درصد کمتر است. همچنین کاهش ارزش پول اوکراین و روسیه به جهت شرایط سیاسی حاکم دلیل دیگری است که موجب شده تا این کشورها در تلاش برای فروش محصولات با قیمت‌های پایین‌تر باشند.

وی ادامه داد: بنابراین بازار ایران به‌عنوان یکی از مهم‌ترین بازارهای منطقه برای این کشورها محسوب شده و این در حالی است که در برخی از محصولات نیز تولیدکنندگان برای افزایش حاشیه سود خود اقدام به تولیدات با کیفیت پایین‌تر می‌کنند که متاسفانه به دلیل نبود نظارت کافی بر استاندارد این محصولات، به راحتی وارد کشور می‌شوند.

رییس انجمن فولاد گفت: من معتقدم در شرایط کنونی وضع تعرفه از الزامات برای حمایت از صنایع فولادی کشور است ضمن آنکه از این طریق از واردات محصولات بی‌کیفیت نیز جلوگیری خواهد شد.

سبحانی در پاسخ به اینکه با توجه به هزینه بالای تولید فولاد در کشور نمی‌توان نسبت به افزایش سهم ایران در بازار جهانی و منطقه امیدوار بود، گفت: درحال‌حاضر و با در نظر گرفتن شرایط جهانی باید گفت که ما در تولید فولاد با حدود ۳۰درصد نبود صرفه مواجه هستیم اما باید با این شرایط نیز بازار صادراتی را حفظ کنیم، چراکه نمی‌توان به این بازار به‌صورت مقطعی نگاه کرد.

مدیرعامل فولاد مبارکه درخصوص راهکارهای پیش‌رو برای حفظ بازار صادراتی و افزایش سهم ایران در بازار فولاد منطقه گفت: در بیشتر کشورهای صنعتی و توسعه‌یافته دولت‌ها در چنین شرایطی با ایجاد مشوق‌های صادراتی سعی در حفظ بازار دارند مشوق‌هایی که در بخش حمل‌ونقل و تسهیلات به صادرکنندگان ارائه می‌شود. به‌عنوان مثال دولت چین برای حمایت از صنایع فولادی خود با ارائه مشوق‌هایی بخش اعظمی از کرایه حمل‌ونقل را پوشش داده که کمک شایانی برای کاهش قیمت تمام‌شده و حفظ بازار صادراتی است.

وضع تعرفه پلکانی برای جلوگیری از واردات بی‌کیفیت‌ها
رضا شهرستانی، عضو انجمن فولاد نیز درخصوص کیفیت پایین برخی از محصولات وارداتی فولاد گفت: مسلما در بازار کنونی فولاد شاهد تولید هرگونه محصول فولادی هستیم و طبیعی است اگر محصولات فولادی از کشورهای اروپایی خریداری شود به جهت نظارت و به کارگیری استانداردهای دقیق محصول از کیفیت بالاتری نسبت به کشورهای چین و هند و در شرایطی که با افت قیمت در بازار مواجه هستیم، برخوردار است.

وی در ادامه افزود: باید توجه داشت که در شرایط کنونی تنها نظارت بر نحوه واردات فولاد از سوی گمرک صورت می‌گیرد که آن هم وابسته به اطلاعات ارسالی از سوی تولیدکننده است، بنابراین نبود این نظارت کافی باعث می‌شود که شاهد ورود برخی از محصولات بی‌کیفیت از کشورهایی همچون چین و هند باشیم.

این کارشناس فولاد در پاسخ به اینکه آیا اعلام کیفیت پایین فولادهای وارداتی درحال‌حاضر به علت اصرار فولادی‌ها برای وضع تعرفه واردات نیست، گفت: نمی‌توان گفت که این دو مقوله کاملا بی‌ارتباط باهم هستند اما باید توجه داشت خیلی از کشورهای جهان نیز در زمانی‌که چین اقدام به کاهش قیمت می‌کند با وضع تعرفه واردات به مقابله با دامپینگ می‌روند، موضوعی که در کشور ما نیز به دلیل جوان بودن نسبی صنعت فولاد نیازمند حمایت بیشتر دولت است تا بتواند به رونق برسد.

شهرستانی افزود: اما من معتقدم ورود محصولات بی‌کیفیت فولادی ناشی از شرایط جهانی حاکم بر تولید جهانی فولاد است که وضع تعرفه نیز می‌تواند در کنترل بیشتر آن موثر باشد.

وی در پاسخ به اینکه با توجه به افت قیمت فولاد در بازار جهانی فولاد ایران امکان رقابت با سایر کشورها را نخواهد داشت، گفت: کشور ما در شرایط تحریمی قرار دارد.

از سوی دیگر صنایع ما مجبور به بازپرداخت تسهیلات با بهره بانکی ۳۰درصدی هستند که رقابت ما را با سایر کشورها مشکل می‌کند بنابراین در شرایط کنونی می‌توان گفت توان رقابت کافی در بازار جهانی را نداریم این در حالی است که به نظر می‌رسد دولت باید در ابتدا برنامه‌ریزی خود را برای حمایت از این صنعت قرار دهد. حمایت‌هایی همچون وضع تعرفه به صورت پلکانی که پس از چند سال به صفر می‌رسد.