در اوایل سال جاری قیمت سنگ آهن وارداتی به چین، تخلیه شده در بنادر چین حدود هر تن ١٣٥ دلار قیمت داشت در ماه می قیمت به ١٠٠ دلار هر تن نزول کرد و در آگوست به ٩٠ دلار هر تن رسید و حالا به زیر ٨٠ دلار سقوط کرده است .
در شرایط فعلی عرضه سنگ آهن بسیار بیشتر از تقاضای آن است و همین امر باعث شده است که تحلیل گران این بخش در مورد نتیجه گیری با مشکل روبرو شوند. مهمترین تاثیر در تجارت سنگ آهن مربوط به بخش حمل و نقل آن است. از آنجا که چین با محدودیت عرضه سنگ آهن در اوایل دهه ٢٠٠٠ میلادی روبرو بود شروع به توسعه معادن داخلی خود کرد . کل برداشت سنگ آهن از معادن چین در سال ٢٠٠٣ ، ٢٦٣ میلیون تن بود اما در سال ٢٠١٣ به ١٤٣٦ میلیون تن رسید و به نظر می رسد در سال جاری این روند همچنان ادامه یابد اما در مقایسه با درصد خلوص سنگ آهن اگر محاسبه کنیم استخراج سال ٢٠١٣ برابر است با ٣٨٠ میلیون تن سنگ آهن وارداتی. از آنجا که خلوص سنگ آهن چینی پایین است قیمت تمام شده آن بالاست. با توجه به قیمت های امروز سنگ آهن وارداتی، به نظر می رسد ٤٠ درصد از سنگ آهن تولیدی در داخل چین غیر اقتصادی است در نتیجه این خبر خوبی است برای بخش حمل و نقل دریائی که می تواند سنگ آهن وارداتی جایگزین سنگ آهن داخلی چین بشود. در حال حاضر بسیاری از معادن بزرگ چین که تحت کنترل دولت هستند تولید را یا کاهش داده اند یا متوقف کرده اند اما نمی شود به این روند زیاد امیدوار بود. دلیل این امر آن است که بیشتر معادن بزرگ سنگ آهن در چین متعلق به کارخانه های بزرگ فولادسازی هستند که تحت کنترل دولت می باشند و تعطیل شدن آنها به معنای افزایش بیکاری است که دولت چین از آن پرهیز می کند، دولت چین دو سوم سنگ آهن دنیا را در سال ٢٠١٣ مصرف کرده است در طول سالهای ٢٠٠٠ تا ٢٠١٣ به علت اشتهای چین برای سنگ آهن، بسیاری عرضه کنندگان جدید به بازار این کالا اضافه شده اند مثل ایران ، اندونزی ، برمه ، سوئد و اوکراین . این کشورهای جدید در سال ٢٠١٣ ، ٦/٩٨ میلیون تن سنگ آهن به چین فروخته اند در حالی که ١٠ سال قبل آنها تنها ٢/٣ میلیون تن سنگ آهن به چین فروخته بودند، بنابراین تاثیر این عرضه کنندگان کوچک در بازار سنگ آهن بسیار مهم است چرا که کاهش قیمت باعث خواهد شد که تولید آنها کاهش یابد. همین امر باعث تاثیر ساختاری در تولید و تجارت سنگ آهن برای سالهای آینده می گردد کاهش قیمت باعث توقف طرح های توسعه معادن سنگ آهن شده است نه فقط این مساله در مورد معادن داخل چین بلکه در مورد معادن خارج از چین هم مشهود است . معادن کوچک در استرالیا و برزیل تابحال تعطیل شده اند و پیش بینی می شود این روند ادامه یابد تولیدکنندگان جدید هم در غرب افریقا درگیر این مطلب هستند.
کاهش قیمت سنگ آهن باعث شده است که فعالیت های جدیدی پا بگیرد به طور مثال با توقف صدور سنگ آهن از هند کاهش قیمت سنگ آهن باعث شده که هند به واردات سنگ آهن روی آورد از طرف دیگر کاهش قیمت سنگ آهن باعث شده تا تکنولوژیهای جدید به کار گرفته شود تا قیمت تمام شده سنگ آهن برای تولیدکننده کاهش یابد. شرکت های بزرگ معدنی که توانایی انجام این سرمایه گذاریها را داشته اند موفق شده اند که تولید خود را افزایش دهند. شرکت ریوتینتو که ظرفیت صدور ٢٩٠ میلیون تن سنگ آهن را در سال از استرالیا داشته در سال ٢٠١٥، ٤٠ میلیون تن و در سال ٢٠١٧ ، ٢٠ میلیون تن دیگر به صادرات خود اضافه خواهد کرد شرکت بی اچ بی بیلیتون هم که سالانه ٢٥٠ میلیون تن از استرالیا صادر می کرده در سال ٢٠١٥ به ٢٩٠ میلیون تن صادرات خواهد رسید. در برزیل هم شرکت واله به صادرات خود برای سال ٢٠١٦ ، ٩٠ میلیون تن اضافه خواهد کرد .
از نگاه قیمتی به نظر می رسد که بازار سنگ آهن، کل سنگ آهن عرضه شده از طرف استرالیا و برزیل را جذب کند. با توجه به این مطلب علیرغم آنکه سود سنگ آهن برای معدن کاران بسیار کاهش یافته است ولی با این حال هنوز حاشیه سود آنها جذاب است. در این میان استرالیائیها به علت آنکه فلاصله کمتری با بازار چین دارند از موقعیت بهتری برخوردار می باشند اما نباید فراموش کرد که قیمت حمل و نقل کاهش یافته است بنابراین شرکت های صادر کننده سنگ آهن بخصوص شرکتهای بزرگ صاحب خطوط کشتیرانی هم هستند که از این امر سود خواهند برد. شرکت واله برزیل از این امتیاز برخوردار است. در آینده این تنها تقاضا نیست که قیمت سنگ آهن را تعیین می کند بلکه قدرت تولیدکننده ها و تکنولوژیهایی که از آنها استفاده می کنند و هزینه حمل، نقش تعیین کننده خواهد داشت .
منبع:ایفنا