رکود حاکم بر بازار فولاد برخی از کارشناسان را به این نتیجه رسانده که ورود فولاد به بورس کالا می‌تواند آن را از رکودی که درحال‌حاضر درگیر آن است و عوامل داخلی و بین‌المللی دارد خارج کرده و جان دوباره‌ای به آن بدهد اما به اعتقاد گروه دیگری از کارشناسان، فولاد و بسیاری از صنایع تحت‌تاثیر قیمت‌های جهانی هستند و بورس نمی‌تواند راه‌حل مناسبی برای نجات این صنعت باشد. باید دید چگونه یک راه‌حل داخلی برای صنعت فولاد می‌تواند بر مشکلات و رکود حاصل از عوامل تاثیرگذار جهانی فائق آید. کمبود نقدینگی در بخش سرمایه‌گذاری و تولید، کاهش میزان تولید، سود بالای وام‌های بانکی، هزینه حمل‌ونقل و نبود پروژه‌های عظیم عمرانی سایه سنگینی بر سر فولاد افکنده و این فلز سخت برای نجات خود از این بحران به تکاپو و چالش افتاده است.
علی‌اصغر بهرامی، کارشناس مدیر بخش فلزی، صنعتی و معدنی کارگزاری مفید درباره تاثیر عرضه فولاد در تالار بورس کالا بر خروج این کالا از رکود می‌گوید: درحال‌حاضر بازار فولاد دوران افت خود را سپری میکند و کشش چندانی نه در بورس و نه در بازارهای بیرونی آن مشاهده نمی‌شود.
وی خاطرنشان میکند: سال گذشته میزان مصرف فولاد در کشورمان بین ۱۵تا ۱۶ میلیون تن بوده و این درحالی است که کارخانه‌های فولاد ایران توان تولید ۲۴ میلیون تن فولاد را دارند و تا سال ۱۴۰۴ نیز باید به ۵۵ میلیون تن برسد و این مازاد تولید باید در بازارهای جهانی به فروش برسد.
بهرامی تاکید میکند: بازاریابی و یافتن مشتری در سایر کشورها ازجمله اهدافی است که مسئولان و دولت باید درصدد تحقق آن باشند چراکه در کشورمان توان تولید فراوانی داریم اما بازاریابی ازجمله مشکلاتی است که درحال‌حاضر با آن دست به گریبان هستیم.
وی درباره اینکه آیا ورود به بورس موجب خروج فولاد از رکود می‌شود تصریح میکند: در بورس یک‌سری مکانیزم‌های فروش یا مشوق‌های فروش وجود دارد که موجب جذب مشتریان شده و شرایط مناسب‌تری برای خرید و فروش ایجاد میکند. به عنوان مثال ذوب‌آهن اصفهان ۲۵۰ هزار تن تیرآهن در هفته گذشته از طریق بورس به فروش رساند.
علی‌اصغر بهرامی ادامه می‌دهد: بورس موجب شفاف‌سازی معاملات شده و در واقع بین خریدار و فروشنده قرار می‌گیرد و کمک میکند معاملات به شکل بهتری انجام شود و با توجه به زیاد بودن تعداد خریدار و فروشنده امکان تصمیم‌گیری برای هر دو طرف معامله فراهم می‌شود.
این کارشناس بورس درباره آنچه که بر قیمت فولاد و سایر محصولات تاثیر می‌گذارد بیان میکند: قیمت جهانی فولاد، نرخ ارز و ورود به بورس ۳ مولفه اساسی هستند که در قیمت‌گذاری فولاد تاثیر چشمگیری دارند و یک مولفه هرگز نمی‌تواند تعیین‌کننده قیمت‌ها باشد. وی ادامه می‌دهد: رونق گرفتن پروژه‌های عمرانی هم از دیگر مواردی است که روی قیمت فولاد تاثیر فراوانی می‌گذارد بنابراین بورس تنها تسهیل‌کننده معاملات است و خارج شدن فولاد از شرایط رکود نیازمند موارد گوناگونی است.
پروژه‌های عمرانی راه نجات فولاد
محمدحسن جولازاده، عضو انجمن فولاد ایران می‌گوید: برای رونق بازار فولاد یا هر محصول دیگر باید فکرهای بزرگ کنار هم جمع شوند تا بتوانند با ابتکار و توانایی شرایط را برای رونق اقتصادی کشور فراهم کنند. وی می‌افزاید: قیمت جهانی فولاد، بالا و پایین رفتن قیمت ارز و ورود به بورس همه در قیمت‌گذاری تاثیرگذار هستند. اما آنچه که حائزاهمیت است و باید به آن توجه شود این موضوع است که اگر همه این مشکلات دست‌به‌دست هم دادند تا شرایط رکود پیش‌آید ما نباید دست روی دست بگذاریم و به این روند ادامه دهیم.
وی اشاره میکند: در کشور ترکیه وقتی قیمت فولاد کاهش یافت و رکود به وجود آمد دولت و مسئولان اقدام به گسترش و توسعه پروژه‌های عمرانی کردند و فرودگاه سوم استانبول و زیرگذر دریایی را جزو برنامه‌های عمرانی خود قرار دادند تا بتوانند از شرایط رکود خارج شده و در وضعیت مطلوب‌تری قرار گیرند.
عضو انجمن فولاد ایران خاطرنشان میکند: ما هم باید به دنبال اجرایی کردن هرچه سریع‌تر پروژه‌های کلان در کشور باشیم چراکه تنها اندیشه‌های جدید می‌تواند فولاد و به‌طور کلی صنعت ایران را از رکود خارج کند. محمدحسن جولازاده اظهار میکند: ورود به بورس با اینکه راه‌حل مناسبی است اما کافی نیست و باید راه‌های جدیدتر و بزرگتر دیگری هم مورد بررسی قرار گیرد تا رونق اقتصادی هرچه زودتر و سریع‌تر حاصل شود.
توسعه زیرساخت‌ها، راهی دیگر
رضا زائرحیدری، کارشناس فولاد می‌گوید: رونق فولاد علاوه بر حضور در بورس نیازمند اختصاص بودجه‌های عمرانی و افزایش پروژه‌های بزرگ عمرانی است علاوه بر اینکه قیمت‌های جهانی فولاد جایگاه خود را دارد.
وی خاطرنشان کرد: کشورمان از نظر میزان تولید فولاد با مشکل خاصی روبه‌رو نیست چراکه به اندازه نیاز در کشورمان تولید انجام می‌شود اما مشکل اساسی که درحال‌حاضر آزار دهنده است رکود در بخش عمرانی و کمبود پروژه‌های بزرگ است که باید جزو برنامه‌های اساسی قرار گیرد.
وی با اشاره به افزایش نیافتن خطوط ریلی بیان کرد: در بخش ریلی بیشتر از آنکه نیازمند افزایش خطوط ریلی باشیم باید نسبت به دو خطه کردن آنها اقدامات لازم انجام شود چراکه حتی اگر شبکه ریلی تا ۲۰ درصد هم افزایش پیدا کند ظرفیت‌ها ۳ برابر می‌شود.
این کارشناس فولاد افزود: علاوه بر خطوط ریلی، بنادر هم به‌خوبی پیشرفت نکرده و تقویت نشده‌اند و این درحالی است که رشد متوسط سالانه صنعت فولاد ۷ درصد گزارش شده و متناسب با این شرایط ظرفیت بندری تقویت نشده است.
به گفته وی، با وجود اینکه امکان افزایش تولید فولاد در کشور وجود دارد اما زیرساخت‌ها با ظرفیت تولید فولاد به‌ویژه در بخش حمل‌ونقل حاکی است که شبکه ریلی و بنادر نتوانسته متناسب با رشد فولاد کشور گسترش‌یابد. وی تاکید میکند: آزادسازی صادرات محصولات فولادی ازجمله اقداماتی است که می‌تواند در کاهش رکود این محصول موثر باشد اما باید این موضوع را در نظر داشت که این اقدام مقطعی بوده و در کنار آن نرخ تورم هم باید کاهش‌یابد.
منبع: روزنامه گسترش صمت