رتبه‌بندی کشورها از منظر شاخص‌های مختلف اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و ... به منظور یافتن تصویری شفاف از جایگاه کشورها در فضای جهانی، موضوعی است که سازمان‌های بین‌المللی مختلف هر ساله به آن توجه دارند.
بر اساس جدیدترین گزارشی که از سوی بخش ارزیابی و تحلیل «صنعت و اقتصاد» سازمان مدیریت صنعتی منتشر شده جایگاه ایران از منظر 10 شاخص جهانی «وضعیت علم»، «توسعه انسانی»، «عملکرد زیست‌محیطی»، «رقابت‌پذیری»، «فضای کسب‌و‌کار»، «اقتصاد دانش»، «آمادگی شبکه‌ای»، «رونق اقتصادی»، «نوآوری جهانی» و «آزادی اقتصادی» بررسی شده است. «وضعیت علم» شامل چند شاخص جهاني همچون ميزان مقاله‌هاي علمي انتشار يافته در مجله‌هاي معتبر، نسبت دانشجو به جمعيت، تعداد اختراعات و اكتشافات ثبت شده در سازمان‌هاي مشخص و مواردي از اين قبيل است. همچنین بر اساس تعاريف موجود، «اقتصاد دانش» اقتصادي است كه در آن عامل اصلي توليد ثروت و ايجاد اشتغال، دانش است. يكي از تفاوت‌هاي مهم اين اقتصاد با اقتصاد توليدمحور از جهت ميزان و پيچيدگي دانشي است كه در آن به كار رفته است. بر این اساس، ایران در 4شاخص اول شامل وضعیت علم، توسعه انسانی، عملکرد زیست‌محیطی و رقابت‌پذیری رتبه بهتری از متوسط جهانی را کسب کرده و از منظر 6 شاخص فضای کسب‌و‌کار، اقتصاد دانش، آمادگی شبکه‌ای، رونق اقتصادی، نوآوری جهانی و آزادی اقتصادی رتبه پایین‌تری از متوسط جهانی را از آن خود کرده است.
براساس گزارش سازمان مدیریت صنعتی وضعیت ایران در شاخص‌های مختلف جهانی در بخش علم، از میان ۲۳۸ کشور جهان رتبه ۲۳، توسعه انسانی از میان ۱۸۷ کشور رتبه ۷۵، عملکرد زیست‌محیطی از ۱۷۸ کشور رتبه ۸۳، رقابت‌پذیری از میان ۱۴۴ کشور رتبه ۸۳، فضای کسب‌و‌کار از ۱۸۹ کشور رتبه ۱۳۰، اقتصاد دانش از میان ۱۴۶ کشور رتبه ۹۴، آمادگی شبکه‌ای از ۱۴۸ کشور رتبه ۱۰۴، رونق اقتصادی از ۱۴۲ کشور رتبه ۱۰۷، نوآوری جهانی از ۱۴۳ کشور رتبه ۱۲۰ و رتبه آزادی اقتصادی از ۱۷۷ کشور رتبه ۱۷۳ داشته است.
مدیرعامل سازمان مدیریت صنعتی روز گذشته در نشست خبری با اعلام این آمار و با بیان اینکه با توجه به منابع سرشار کشور، بهبود رتبه‌های ایران با ارتقای توانمندی منابع انسانی و توسعه مدیریت امکان‌پذیر است، اعلام کرد: براساس آمار، سرمایه انسانی در تولید ثروت در کشورهای پیشرفته ۶۷ درصد نقش دارد، ولی سهم منابع طبیعی در ثروت آفرینی ۳۳ درصد است، بنابراین سازمان مدیریت صنعتی می‌تواند در دو حوزه توسعه بخش خصوصی و افزایش بهره‌وری بخش‌های مختلف دولتی و غیردولتی، نقش موثری ایفا کند. مجتبی رجب‌بیگی همچنین از اختصاص ۲۵۰ میلیارد ریال اعتبار برای توسعه ظرفیت مدیریتی کشور خبر داد و گفت: برنامه این سازمان در سال ۹۴، توسعه توان صادراتی بنگاه‌های اقتصادی کشور است.
مذاکره با مشاوران خارجی
ارائه مشاوره برای جذب سرمایه خارجی را می‌توان یکی دیگر از برنامه‌های سازمان مدیریت صنعتی دانست. جذب 3 میلیارد دلار سرمایه خارجی یکی از چهار هدف اصلی وزارت صنعت، معدن و تجارت برای سال جاری است؛ هدفی که با گشایش فصل جدید در دیپلماسی اقتصادی و سیاسی موجب شده تا فعالان صنعتی نسبت به جذب سرمایه پیش‌بینی شده امیدوار شوند. اما آنچه مسلم است معرفی توان تولیدی و صنعتی کشور برای جذب سرمایه خارجی پیش‌بینی شده به کشورهای علاقه‌مند به سرمایه‌گذاری، برنامه‌ای است که باید این وزارتخانه در راستای آن گام اساسی بردارد. گامی که به گفته مدیرعامل سازمان مدیریت صنعتی برداشته شده تا همزمان با رفع تحریم‌های بین‌المللی، ارزیابی دقیقی از وضعیت بازار کشور برای سرمایه‌گذاران خارجی فراهم شود. عقد قرارداد با مشاوران خارجی یکی دیگر از اقداماتی است که به گفته رجب‌بیگی در دستور کار این سازمان قرار گرفته و مذاکرات در این خصوص در حال انجام است و آنچه مسلم است اینکه در صورت نهایی شدن شاهد ارائه بهتر خدمات مشاوره‌ای به سرمایه‌گذاران خواهیم بود. پیش‌بینی جذب 3 میلیارد دلار سرمایه خارجی برای سال جاری در حالی به عنوان یکی از اهداف صنعتی از سوی وزارت صنعت، معدن و تجارت پیش‌بینی شده که براساس گزارش عملکرد مقدماتی این وزارتخانه، در سال گذشته جذب 828 میلیون دلار سرمایه خارجی برای 42 طرح صنعتی، معدنی و تجاری پیش‌بینی شده بود.
حال با پیشرفت مذاکرات ایران با گروه 1+5 این وزارتخانه از پیش‌بینی جذب 3 میلیارد دلار سرمایه خارجی برای سال جاری خبر می‌دهد و آنچه مسلم است عقد قرارداد با مشاوران خارجی گامی در راستای تحقق این وعده خواهد بود.
عارضه‌یابی بنگاه‌های کوچک
عارضه‌یابی بنگاه‌های زودبازده و کوچک را نیز می‌توان گام دیگری برای عبور بخش صنعتی کشور از چالش‌هایی دانست که طی سال‌های اخیر با آن دست و پنجه نرم میکند. رجب‌بیگی از انجام طرح عارضه‌یابی و آسیب‌شناسی واحدهای کوچک و متوسط صنعتی خبرداد و گفت: این طرح به دنبال ارزیابی و توسعه توانمندی‌ها و قابلیت بنگاه‌ها برای بهبود نتایج عملکرد از جمله بهره‌وری عوامل تولید، افزایش کیفیت محصولات و افزایش فروش است.
رجب‌بیگی اظهار کرد: طی دو سال اخیر عارضه‌یابی 160 واحد تولیدی کوچک و زودبازده از سوی سازمان مدیریت صنعتی انجام شد که مهم‌ترین مشکل این واحدها به عدم استفاده از نیروی انسانی کارآمد مربوط می‌شد. مدیرعامل سازمان مدیریت صنعتی گفت: علاوه بر مشکل عدم استفاده از منابع انسانی کارآمد، عدم ریسک‌پذیری برخی شرکت‌ها، چالش‌های استفاده بهینه از سرمایه‌های مالی از جمله عارضه‌های واحدهای تولیدی است. به گفته وی، البته مشکل تامین منابع مالی اگرچه یکی از معضلات عمده بخش تولید کشور است اما تمام داستان نیست، چراکه برخی شرکت‌هایی که منابع مالی هم در اختیار داشته‌اند، نتوانسته‌اند به کارآیی لازم برسند. وی اظهار کرد: کل بودجه تخصیص داده شده به طرح عارضه‌یابی ۲۷ میلیارد ریال است که تاکنون ۱۰ میلیارد ریال دریافت شده است. البته در این میان عارضه‌یابی بنگاه‌های بزرگ از طریق هدفمندی یارانه‌ها انجام نشده و مشکلات بنگاه‌های بزرگ، متفاوت از بنگاه‌های کوچک و متوسط است.
مدیرعامل سازمان مدیریت صنعتی با اعلام اینکه در طرح سامانه ارتقای مدیریت بنگاه (سام) به دنبال توسعه توانمندی‌ها و بهبود بهره‌وری عوامل تولید و عارضه یابی مشکلات آنها هستیم ، افزود: برای اجرایی شدن این امر بخشی از یارانه اختصاصی به وزارت صنعت به این سازمان ارائه شده است.
منبع:دنیای اقتصاد