رفع تحریم ها اتفاق خوبی برای تولید و صنایع کشور به شمار می آید که اثرات مطلوب متعددی بر صنایع مختلف خواهد داشت، اما چنانچه دوران پس از انتشار بیانیه جمع بندی به درستی مدیریت نشود، به طور قطع تولید آسیب خواهد دید.
دوران پس از تحریم که از آن به عنوان یک فرصت برای صنعت و بویژه تولید یاد می شود باید بستری برای افزایش قدرت رقابت بخش تولید باشد تا این حوزه بتواند نه تنها در داخل بلکه در عرصه جهانی حضوری جدی و قوی داشته باشد.
اگرچه لغو تحریم ها بهترین شرایط را فراروی تولید کشور قرار خواهد داد اما بهبود بیشتر اوضاع نیازمند تغییر نگاه به بخش تولید است.
کارشناسان و صاحبنظران حوزه صنعت کشور تاکید دارند: با توجه به نیازهای بخش تولید و شرایط قیمت و کیفیت و رقابت، پس از تحریم نوعی هجمه به بازار وارد خواهد شد که اگر کنترل نشود، شرایط را برای تولید به گونه ای سخت تر خواهد کرد.
تولید در هر صورت، قیمت تمام شده بالایی دارد ضمن آنکه کیفیت بسیاری از محصولات تولیدی کشور با شرایط روز دنیا سازگاری ندارد، چرا که ایران در تحریم قرار داشته و دسترسی به تکنولوژی های روز نیز فراهم نبود، بنابراین آمادگی شرایط برای دوران پساتحریم، سیاستگذاری ها و به ویژه تعامل با اقتصاد جهانی، نظامات کنترلی و مدیریتی ویژه ای لازم دارد که از نقاط مثبت این فضا به بهترین شکل استفاده شده و نقاط منفی آن باید مدیریت شود.
** شکسته شدن سازمان تحریم، دروازه اتصال به اقتصاد دنیا
رییس خانه صنعت و معدن استان تهران با تصریح براینکه شکسته شدن سازمان تحریم ها موجب می شود تا ایران مجددا به اقتصاد دنیا متصل شود، گفت: رفع تحریم ها می تواند، به رشد اقتصادی کشور و بویژه صنعت کمک کند.
محمدرضا مرتضوی با اشاره به اینکه سهم اقتصاد ایران 1.5 درصد از اقتصاد دنیا است، افزود: در دوران پس از تحریم ما به اقتصاد 98.5 درصدی دنیا پیوند خواهیم خورد که این امر به معنی آن است که بخشی از اقتصاد جهان محسوب خواهیم شد و با دست بازتری می توانیم در اقتصاد جهانی حضور داشته باشیم و با این شرایط در نیمه دوم سال جاری شاهد رشد 5 درصدی در بخش اقتصاد خواهیم بود.
رییس خانه صنعت و معدن استان تهران با اشاره به اینکه در حال حاضر دسترسی بخش صنعت به مواد اولیه و تجهیزات و ماشین آلات با مشکل مواجه شده است، گفت: آنچه مسلم است با رفع تحریم ها دسترسی بخش تولید به این موارد تسهیل خواهد شد و به این طریق شاهد رشد تولید خواهیم بود.
مرتضوی با اشاره به اینکه در حال حاضر از سند چشم انداز 20 ساله عقب هستیم، اظهار داشت: در حال حاضر نه تنها نتوانسته ایم برنامه های سند چشم انداز را اجرایی کنیم، بلکه از برنامه هم عقب مانده ایم که باید برای رفع این مشکل با بخش های مختلف همکاری کنیم.
** بازسازی صنایع
به گزارش استیل ایران به نقل از ایرنا، رییس کمیسیون صنعت اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران نیز گفت: 60 تا 70 درصد از مشکلات بخش صنعت به تحریم های داخلی بازمی گردد و باید برای رفع این موانع نیز راهکارهایی در نظر گرفت که ظاهرا دولت یازدهم قدم هایی در این خصوص برداشته و با این شرایط می توان به آینده امیدوار شد.
احمد پورفلاح افزود: بخش صنعت و معدن در بخش هایی که با اتحادیه اروپا در ارتباط بودند در سال های اخیر صدمه بسیاری دیدند و در تامین مواد اولیه و تجهیزات مورد نیاز با مشکلات بسیاری مواجه شدند که این امر افزایش قیمت تمام شده و در نتیجه خروج از بازار رقابتی را برای این بخش به همراه داشت.
وی اضافه کرد: با لغو تحریم ها در صورتی که واحد تولیدی هنوز سرپا مانده باشد، شرایط برای بازگشت آنها به وجود خواهد آمد هرچند تاثیر تحریم ها برای بازسازی بخش صنعت زمانبر است با این حال می توان به آینده خوش بین بود.
پورفلاح با بیان اینکه امروز شاهد توقف 14 هزار واحد صنعتی هستیم، ادامه داد: این موضوعات در آمارها به گونه ای دیگر وجود دارد اما ما در بدنه اجرا و تولید این مسائل را به گونه ای دیگر می بینیم، وضعیت اشتغال اصلا خوب نیست و ریزش نیروی کار همچنان ادامه دارد. جذب نیروی جدید فعلا توسط واحدها عملی نمی شود و سرمایه گذاری جدیدی صورت نمی گیرد، جذب سرمایه خارجی به حداقل خود رسیده و حتی جذب سرمایه داخلی نیز با توجه به مشکلات داخلی موجود در بخش صنعت با مشکل روبرو است.
این کارشناس اقتصادی تصریح کرد: در شرایط پس از تحریم ها تولیدکنندگان یک حرکت مجددی را برای بازسازی خود انجام خواهند داد لذا امیدوارم با باز شدن دست دولت در منابع ارزی به واحدهایی که بین صفر تا 90 درصد پیشرفت فیزیکی داشته اند و مقدار زیادی سرمایه گذاری کردند منابع مورد نیاز تزریق شود تا بتوانند سرپا قرار بگیرند و نقش خود را در تامین نیازهای داخلی و تولیدهای صادراتی عمل کنند.
وی اظهار امیدواری کرد رفع تحریم ها باعث شود منابع مان را به سمت زیرساخت ها ببریم و برای زیرساخت های اساسی از اقتصاد نفتی فاصله بگیریم که اگر نفت ما را نخریدند یا اگر نفت تمام شد راهکارهایی داشته باشیم و با اتکا به توانمندی های بخش مولد، نیازهای داخلی را تامین کنیم و تولیداتی را در زمینه صادرات داشته باشیم.
** لزوم برنامه برای دوران پساتحریم
بخش عظیمی از صنعت کشور که اکنون به دلیل نبودن کالاهای واسطه ای دچار مشکل شده بلافاصله پس از لغو تحریم ها می تواند با واردات این کالاها به طور مقطعی نفسی تازه کند البته تاثیر کوتاه مدت لغو تحریم ها بر صنعت به میزان زیادی به سرعت بازگشت سرمایه ها به کشور بستگی دارد.
با توجه به لغو تحریم ها، لزوم تدوین برنامه جدید برای دوره پساتحریم بیش از پیش به نظر می رسد و بخش های مختلف برای استفاده از این موقعیت و عقب نماندن از این مسیر، برنامه جدیدی را برای خود تعریف کنند. در این میان بخش صنعت به عنوان نیروی پیشران اقتصادی کشور از جمله بخش هایی است که بسیار به این موضوع امیدوار است.
** تزریق منابع مالی به صورت مدیریت شده
از جمله موضوعاتی که پس از لغو احتمالی تحریم ها می تواند به صنعت کمک کند، آزاد شدن دارایی های بلوکه شده ایران در خارج از کشور است که در صورت ورود این منابع به کشور به نظر می رسد بخشی از آن به طور مدیریت شده وارد بخش صنعت شود.
با توجه به اینکه در حال حاضر واحدهای تولیدی فعال در کشور به شدت از کمبود نقدینگی رنج می برند و با مشکل بزرگ تامین سرمایه در گردش خود مواجه هستند، تزریق منابع مالی به این بخش به صورت مدیریت شده برای جلوگیری از افزایش ناگهانی تورم می تواند بسیاری از مشکلات صنایع را حل کند.
کارشناسان معتقدند با لغو تحریم ها بسیاری از مشکلات در زمینه واردات مواد اولیه حل خواهد شد. در حال حاضر با توجه به اینکه واردات برخی مواد اولیه به کشور در لیست تحریم ها قرار دارد به سختی و از طریق واسطه وارد کشور می شوند و همین امر قیمت واردات این مواد را افزایش می دهد.
از سوی دیگر برخی از کالاها در فهرست تحریم های غرب قرار ندارند اما به دلیل تحریم بانک های ایران، تولیدکنندگان با مشکل نقل وانتقال پول مواجه هستند و همین امر زمینه را برای دشواری واردات به کشور فراهم می کند که با انتشار بیانیه جمع بندی این روند به مراتب تسهیل خواهد شد.
کاهش قیمت تمام شده، نوسازی ماشین آلات، ورود تکنولوژی های نوین و افزایش قدرت رقابتی ایران، کاهش قیمت واردات مواد اولیه و ماشین آلات صنعتی به طور مستقیم بر قیمت تمام شده تولید هر کالا تاثیر می گذارد و به این ترتیب تولید در کشور نسبت به گذشته تسهیل خواهد شد و همین امر انگیزه تولیدکنندگان را برای فعالیت و سرمایه گذاری در این عرصه افزایش می دهد.
از سوی دیگر صنعت می تواند از این فرصت استفاده کرده و با نوسازی ماشین آلات خود، تکنولوژی های نوین را نیز وارد کشور کند و از این پس به جای واردات کالای نهایی به واردات تکنولوژی و تولید این کالاها در کشور بپردازد و به این ترتیب قدرت رقابتی خود را در مقایسه با کالاهای تولید داخل افزایش دهد.
به هرجهت کاهش قیمت تمام شده، کاهش احتمالی قیمت های توزیع، بهبود بازارهای صادراتی و به طور کل تمام موارد مطرح شده این مژده را می دهد که بار دیگر رونق به بخش تولید باز می گردد و سایه شوم رکود از سر بخش صنعت کشور برچیده می شود اما بشرط آنکه بتوانیم دوران پس از تحریم را با مدیریت صحیح ومناسب به سمت اهداف هدایت کنیم.