آمار بانک مرکزی نشان می‌دهد که تورم ماهانه تیرماه پس از تعدیل فصلی از منفی 4/ 0 درصد به 1/ 0 درصد افزایش یافته است. طبق این آمار اثر نوسان فصلی، در منفی شدن تورم ماهانه تیرماه قابل‌توجه بوده و روند منفی تورم را تغییر داده است.
در گزارش نخست روز 6 مرداد سال‌جاری با عنوان «عقبگرد قیمتی پس از 77 ماه»، یکی از عوامل موثر در منفی شدن تورم ماهانه تیرماه را اثر نوسانات فصلی عنوان کرده بود.
در این گزارش آمده است: «نوسانات فصلی از طریق منفی شدن تورم کالاهای خوراکی، اثر قابل‌توجهی در کاهش تورم در تیرماه داشته است. روندی که در تیرماه سال گذشته نیز در گروه خوراکی‌ها، مشاهده شده بود.» حال با انتشار گزارش تفصیلی بانک مرکزی، مشخص شد که پس از بیرون کشیدن اثر فصلی از آمار تورم خوراکی‌ها، تورم ماهانه گروه خوراکی‌ها از منفی 7/ 2 درصد به 2 درصد رسیده که این عامل موثری در تغییر مقدار تورم ماهانه کل در تیرماه بوده است.
علت تعدیل فصلی این است که قیمت برخی کالاها و خدمات در مقاطع خاصی از سال با تغییرات مقطعی مواجه می‌شود ولی در ادامه مجددا به روند کلی میانگین خود بازمی‌گردد.
بانک مرکزی گزارش کامل شاخص بهای مصرف‌کننده در تیرماه را منتشر کرد. این آمار جزئیات تغییر در گروه‌ها، تغییر تورم در استان‌ها و نوسانات فصلی را شامل می‌شود. پیش از این بانک مرکزی در گزارش جداگانه‌ای، آمار تورم در تیرماه را به شکل خلاصه ارائه کرده بود.
بر اساس آمارهای این گزارش تورم ماهانه در تیرماه معادل منفی 4/ 0 درصد ثبت شده و میزان تورم ماهانه پس از 77 ماه حرکت در مرز بالای صفر در این ماه منفی شده است.
همچنین تورم نقطه‌به‌نقطه تیرماه نیز معادل 2/ 14 درصد ثبت شده بوده که این میزان نیز در 4 سال گذشته کمترین مقدار بوده است. گزارش جدید بانک مرکزی در خصوص تورم تیرماه نشان می‌دهد: «در چهار ماه نخست سال‌جاری نسبت به 4 ماه نخست سال قبل سطح قیمت‌ها 8/ 15 درصد بالاتر رفته است. رشد سطح قیمت‌ها در سه ماه نخست سال‌جاری نسبت به مدت مشابه سال قبل 2/ 16 درصد بوده است که نشان می‌دهد با اضافه شده آمار تیرماه روند تورمی در مسیر کاهشی قدم گذاشته است. دیگر آمار بانک مرکزی حاکی از آن است که تورم متوسط تیرماه معادل 6/ 15 درصد گزارش شده است.»
تعدیل فصلی در گروه‌ها
اما بررسی بیشتر در گزارش شاخص بهای مصرف‌کننده نشان می‌دهد که روند تورم ماهانه تورم منفی پس از تعدیل فصلی تغییر کرده است. اثر فصلی، هنگامی رخ می‌دهد که یک پدیده غیر‌اقتصادی در یک فاصله زمانی منظم، داده‌های مورد نظر را تحت‌تاثیر قرار دهد. عواملی مانند تغییرات آب‌وهوا یا تعطیلات می‌توانند اثر فصلی ایجاد کنند. فصلی بودن می‌تواند به‌صورت هفتگی، ماهانه یا سالانه در داده‌ها رخ دهد، این روند مقایسه داده‌ها را در یکسری زمانی دشوار میکند. به‌عنوان مثال، در ابتدای تابستان هر سال، به دلیل نوبرانه بودن میوه‌ها قیمت آن با افزایش قابل‌توجهی روبه‌رو می‌شود، اما پس از مدتی با افزایش عرضه، قیمت آن تعدیل می‌شود. بنابراین تغییر قیمت میوه‌ها در ابتدای فصل به دلیل عامل زمانی بوده و علت اقتصادی نداشته است. این اثر فصلی، مقایسه شاخص بها را با سایر ماه‌های سال دچار مشکل میکند. به همین دلیل و برای مقایسه بهتر، اثر فصلی را از داده‌های جمع‌آوری شده تعدیل می‌کنند.
«دنیای اقتصاد» در گزارشی با عنوان «عقبگرد قیمتی پس از 77 ماه» در تاریخ 6 مرداد سال‌جاری، یکی از عوامل منفی بودن تورم در تیرماه را اثر نوسانات فصلی به‌خصوص در گروه خوراکی‌ها و میوه‌ها عنوان کرده بود. آمار بانک مرکزی این روند را تایید میکند؛ زیرا پس از تعدیل نوسان فصلی، تورم ماهانه تیرماه از منفی 4/ 0 به 1/ 0 تغییر کرده است.
علاوه‌بر این آمار بانک مرکزی نشان می‌دهد بیشترین تغییرات در تعدیل فصلی، در گروه میوه‌های تازه رخ داده است؛ زیرا که تورم ماهانه گروه میوه‌های تازه در تیرماه پیش از حذف نوسانات فصلی معادل منفی 2/ 13 درصد گزارش شده است، اما تورم ماهانه این گروه پس از حذف نوسان‌های فصلی، به منفی 4/ 4 درصد رسیده است. روندی که به‌طور کلی در تورم گروه خوراکی‌ها نیز اثر گذاشته و پس از تعدیل اثر فصلی، تورم گروه خوراکی‌ها از منفی 7/ 2 درصد به مثبت 2 درصد رسیده است. همچنین بررسی‌ها در بین ماه‌های سال‌جاری نشان می‌دهد که بیشترین اثرفصلی در تیرماه نمایان شده است، به‌عنوان مثال در خرداد ماه تعدیل فصلی تنها 2/ 0 درصد تورم ماهانه را تغییر داده است.
تغییر تورم در گروه‌ها
علاوه‌بر این، بانک مرکزی در گزارش شاخص بهای مصرف‌کننده آمار تغییرات 12 گروه اصلی را منتشر کرده است. در بین این گروه‌ها بیشترین کاهش ماهانه مربوط به گروه خوراکی‌ها بوده که 6/ 2 درصد از بهای این گروه در تیرماه کاسته شده است.
این گروه حدود 28 درصد از وزن کل شاخص بهای مصرف‌کننده را در اختیار دارد.
«دنیای اقتصاد» در گزارش قبلی خود با موضوع تورم اشاره کرده بود که کاهش قیمت گروه میوه‌ها یکی از عوامل موثر در افت تورم گروه خوراکی‌ها و آشامیدنی‌ها است. آمار بانک مرکزی این گزارش را تصدیق کرد؛ زیرا که در این ماه تورم گروه میوه‌ها معادل 7/ 15 درصد کاهش یافته و یکی از عوامل موثر در کاهش تورم خوراکی‌ها بوده است.
به جز میوه‌های تازه سایر اقلام پر مصرف خوراکی مانند «تخم مرغ» معادل 7/ 10 درصد، «گوشت مرغ» 2.1 درصد و «سبزی‌های ریشه‌ای» 1/ 4 درصد کاهش قیمت را پشت‌سر گذاشته اند. با مشاهده آمار می‌توان دریافت که در سایر گروه‌ها روند تورمی کم‌نوسان بوده است. به‌عنوان مثال شاخص گروه «مسکن، آب، برق و گاز و سایر سوخت‌ها» که در حدود یک‌سوم از وزن شاخص بهای مصرف‌کننده را در اختیار دارد طی یک ماه 6/ 0 درصد افزایش یافته است.
تورم نقطه‌به‌نقطه این گروه نیز 3/ 13 درصد ثبت شده است. یکی از گروه‌هایی که نسبت به سایر گروه‌ها افزایش قابل‌توجهی را پشت‌سرگذاشت، گروه بهداشت و درمان بود. شاخص این گروه طی یک ماه 4/ 2 درصد افزایش یافته است.
افزایش فوق بیشتر در اثر بالا رفتن شاخص بهای گروه خدمات پزشکی، دندانپزشکی و پیراپزشکی معادل 6/ 2 درصد، هزینه‌های بیمارستانی 9/ 2 درصد و دارو، لوازم و مواد طبی و درمانی 1/ 1 درصد بوده است.
منبع:دنیای اقتصاد