درصورت ارتقاي هرچه بیشتر در محتوای ارائه شده در همایش فولاد می‌توان مسائل و چالش‌هایی که در این بخش بزرگ صنعتی- معدنی کشور نهفته است را به طور علمی مورد واکاوی قرار داد و از انحراف مسیرها جلوگیری كرده و سرعت‌ها را افزایش داد. در این باره در گفت‌وگو با رسول خلیفه سلطان، دبیر انجمن تولیدکنندگان فولاد موانع و مشکلات این صنعت از یک سو و نقش همایش فولاد در رفع این موانع از سوی دیگر مورد بررسی قرار گرفته است.
در حال حاضر دو مشکل عمده فولادسازان، تامین برق مورد نیاز واحدهای تولیدی و مشکلات صنعت حمل و نقل ریلی است، به طوری که گفته می‌شود حتی مشکل دوم نسبت به تامین برق شرایط دشوارتری را برای آنها به وجود آورده است، برای رفع و کاهش این موانع و مشکلات تمهیدات و برنامه‌های اندیشیده شده از سوی انجمن تولیدکنندگان فولاد ایران چیست؟
بله همین طور است. اولا جابه‌جایی فولاد و خصوصا مواد معدنی مورد نیاز آن، جز از طریق شبکه ریلی قابل برنامه‌ریزی نیست. همچنین احداث خطوط ریلی بسیار زمان‌بر است و به همین دلیل که تامین آن از سایر زیرساخت‌ها از جمله برق و گاز بسیار پر‌اهمیت‌تر است.
نکته مهم این است که حدود 67 درصد حمل ریلی فقط به حمل سنگ آهن اختصاص دارد. در چنین شرایطی مسائل این بخش نیز در زنجیره صنایع معدنی و فولاد باید برنامه‌ریزی شود. آنچه در توان این انجمن بوده طی سال‌های گذشته برای این موضوع به طرق مختلف انجام شده و حتی بحث رسانه‌ای هم كرده‌ايم. خوشبختانه در همین چند ماه اخیر پس از استقرار دولت جدید، كارگروه‌هايي بین راه‌آهن جمهوری اسلامی ایران و ایمیدرو شکل گرفته و با هدایت مسوولان هر دو سازمان، موضوع توسعه شبکه ریلی و برطرف کردن گلوگاه‌های آن در دستور کار جدی قرار گرفته است. با دو خطه کردن چیزی در حدود یک هزار کیلومتر، ظرفیت همین شبکه موجود در کوتاه‌مدت به دو برابر افزايش خواهد يافت، بنابراین می‌توان انتظار داشت با صرف صحیح هزینه‌های عمرانی محدود بتوان نتایج شایان توجهی را در کوتاه مدت گرفت.
تامین برق ، گاز و آب نیز هر سه از اهمیت ویژه برخوردارند که اگر برای طرحی در دسترس نباشند نباید در آن نقطه مورد نظر پروژه‌اي اجرا شود. در مورد آب هم باید گفت طرح‌های بزرگ فولادی از بعد از گندله‌سازی باید در کنار بنادر جنوبی کشور احداث شوند. در مورد گاز هم همین‌طور؛ چرا که مراکز تولید گاز کشور نیز در همان مناطق هستند و هزینه انتقال و پمپاژ آن در شبکه گاز به حداقل می‌رسد. شاید از منظر تامین انرژی برق هم با توجه به آنکه بخش قابل توجهی از برق کشور از طریق گاز تولید می‌شود باز همین منطق حکمفرما باشد.
با توجه به گشایش در پرونده هسته‌ای کشورمان و چشم‌انداز روشنی که نسبت به رفع تحریم‌ها به وجود آمده، آینده صنعت فولاد و رشد و ترقی آن را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
صنایع معدنی و در راس آن صنعت فولاد یکی از شاه بال‌های توسعه اقتصادی ایران به شمار مي‌رود. در دهه‌های آینده نقش این صنعت در مقایسه با نفت و پتروشیمی نقش كليدي خواهد بود. در ایران با توجه به ذخایر معدنی حدود 4 میلیارد تن سنگ آهن و 940 تریلیون متر‌مکعب گاز و دسترسی به آب‌های آزاد بسیار موقعیت ممتاز برای توسعه صنعت فولاد تا حداقل 55 میلیون تن در سال را داریم و این پتانسیل برای کشور امری استثنایی است. به طور حتم چنانچه گشایش‌هایی در عرصه بین‌المللی در پیش باشد، ایران ظرف پنج سال آینده تولید فولاد بالاتر از سی میلیون تن را تجربه خواهد کرد و به رتبه جهانی زیر ده در تولید فولاد دست خواهد یافت.
ظرفیت و مشکلات جذب سرمایه در صنعت فولاد چیست؟
بزرگترین مشکل صنعت فولاد سرمایه‌بر بودن آن است. از این رو سرمایه‌بر بودن سرعت رشد تکنولوژی در آن بالا نیست و به همین دلیل در بازه زمانی طولانی بسیار پر بازده است. براین اساس صنعت فولاد از ظرفیت‌های بالقوه کشور برای جذب سرمایه خارجی به حساب می‌آید. صنعت فولاد مشتمل بر چند حلقه صنعتی است که در یک زنجیره از تولید کنسانتره، گندله، آهن اسفنجی، فولادسازی، ریخته‌گری، نورد گرم، نورد سرد و .... شکل گرفته‌اند و این زنجیره خود صنایع جنبی دیگری را در پیشین و پسین خود ایجاد میکند و موتور محرکه بسیار شگرفی برای اشتغال پایدار در کشور است. توجه به ظرفیت‌های مصرف فولاد در منطقه خاورمیانه و کمی دوردست‌تر، موقعیت ما را برای صادرات این محصولات نیز روشن می‌سازد.
آیا ارتباط سالم و و منسجمی‌میان بخش معدن و فولاد طی سال‌های اخیر بوده است؟ عوامل اثرگذار بر رشد و توسعه صنعت فولاد را در چه مواردی می‌دانید؟
همان‌طور که اشاره شد زنجیره تامین فولاد از استخراج، تولید کنسانتره و گندله شکل می‌گیرد. هماهنگی و توازن بین معدن و فولاد از الزامات توسعه اقتصادی کشور است. اساس و محور این هماهنگی و توازن باید برنامه‌ریزی اقتصادی بین آنها باشد. باید این بخش‌ها در یک زنجیره ارزشي تعریف شوند و میزان سودآوری آنها نسبت به حجم سرمایه‌های آنها تناسب یابد تا این حلقه ها هماهنگ و متناسب رشد کنند. خوشبختانه اهم توجه دولت در حال حاضر بر همین موضوع متمرکز است. متاسفانه به‌رغم آنکه حاشیه سود در بخش معدن دو برابر حاشیه سود تولیدکنندگان فولاد است، لیکن در بخش معدنی سرمایه‌گذاری‌های اکتشافی و استخراجی به شدت عقب است. این در حالی است که معدنی ها درآمدهای خود را صرف سرمایه‌گذاری برای تولید فولاد در مناطق خود که از نظر آب بسیار فقیر هستند می‌کنند. این امر در زمره نظارت‌هایی است که دولت تاکنون نداشته و از این پس این روند را باید اصلاح کنند.
تاثیر همایش های مربوط به فولاد و معدن را که چهارمین همایش آن توسط روزنامه دنیای اقتصاد در پایان بهمن ماه برگزار می‌شود بر تصمیم گیری فعالان هردو طیف چگونه ارزیابی می‌کنید؟
تاثیر این همایش‌ها باید منجر به تصمیمات سازنده بین اجزاي این زنجیره صنعتی شود. این همایش که بنا است نسبت به همایش‌های قبلی به لحاظ محتوی ارتقاي قابل ملاحظه‌ای داشته باشد می‌تواند مسائل و چالش‌هایی که در این بخش بزرگ صنعتی- معدنی کشور نهفته است را آشكار سازد، همه را به فکر و اندیشه فرو برد، از انحراف مسیرها جلوگیری و سرعت‌ها را افزایش دهد. به امید آنکه این همایش هر سال با شکوه‌تر و راهبردی تر برگزار شود.