مالیات بر ارزش افزوده همان مالیات بر مصرف است که باید در نهایت پس از خرید کالا، توسط مصرف‌کننده پرداخت شود. قانون مالیات بر ارزش افزوده حتما مثبت است و نخستین تاثیر مثبت اجرای آن، جلوگیری از قاچاق کالاست، چرا که مطابق این قانون، معامله هر کالایی باید در دفاتر رسمی‌‌ثبت شود. این درحالی است که این مالیات هم اکنون از بخش تولید کشور اخذ می‌شود و این امر می‌تواند مشکلات بسیاری در این بخش ایجاد کند. تولید متولی مالیات بر ارزش افزوده نیست و این رقم باید از مصرف‌کننده نهایی گرفته شود.
معمولا به ضایعات آهن مالیات تعلق نمی‌گیرد، این درحالی است که برای ضایعات نیز باید مالیات بر ارزش افزوده پرداخت کنیم. شعار دولت حمایت از تولید است؛ بنابراین باید این شعار در عمل و راهکارهای علمی‌و منطقی اجرایی شود که تسهیل امور مالیاتی و سادگی قوانین و غیرقابل تفسیر بودن آنها ازجمله اساسی‌ترین راهکارها است.
چنانچه قانونی قابل تفسیر باشد، هر ممیز مالیاتی می‌تواند براساس وابستگی‌های شخصی و سلایق خود نسبت به اعمال قانون و برداشت خود اقدام کند؛ چراکه مشاهده شده گاه برای یک کالای واحد مالیات‌های متفاوتی دریافت می‌شود. مالیات بر ارزش افزوده همان‌طور که از اسمش بر‌می‌آید، باید از کالایی که روی آن عملیاتی صورت می‌گیرد تا ارزش افزوده را افزایش دهد (کالای نهایی) اخذ شود.
فاصله بین قیمت نهایی و ابتدایی کالا یا مواد اولیه به‌عنوان ارزش افزوده تلقی می‌شود؛ به‌عنوان مثال در پروسه تولید فولاد، واحدهای ذوب که با استفاده از ضایعات فولادی تولید می‌کنند، قیمت یک کیلو ضایعات حدود 1200 تومان است که با احتساب 7 تا 10درصد پرت است (پرت شامل خاک، مواد زائد همانند بتن، رنگ، روغن و مواد غیر از ضایعات فلزی است)، از این رو با توجه به اینکه نرخ یک کیلو شمش هم‌اکنون حدود 1340 تا 1400 تومان است، از یک فاصله 200 تومانی برخوردار بوده که ارزش افزوده آن با نرخ 8 درصد مالیات بر ارزش افزوده 16 تومان می‌شود. این درحالی است که سازمان امور مالیاتی از کل مبلغ، مالیات بر ارزش افزوده دریافت میکند؛ به‌گونه‌ای که مالیات بر ارزش 115 تومان در هر کیلو محاسبه می‌شود.
مالیات بر ارزش افزوده بزرگ‌ترین مانع بازدارنده برای تولید کشور بوده و همچنین بزرگ‌ترین ترمز برای سرمایه‌گذاران در راستای توسعه و بسط فعالیت‌شان است.
سازمان امور مالیاتی علاوه بر اخذ مالیات بر ارزش افزوده از تولید، حتی پس از گذشت چندین سال به دفاتر شرکت‌ها رسیدگی میکند و برخی از خریدها‌ی شرکت‌ها را از بعضی شرکت‌های دیگر در لیست سیاه قرار می‌دهد و نسبت به جریمه آنها اقدام میکند.
حال در پاسخ به این سوال که آیا با روش کنونی انگیزه‌ای برای رفتن به سمت و سوی کسب‌وکار و تولید سالم و واقعی می‌ماند، باید اذعان کرد که مسوولان درصورتی که واقعا به خروج از اقتصاد تک‌محصولی تمایل دارند باید نسبت به تسهیل و روان‌سازی قوانین مالیاتی در راستای حمایت از تولید تدابیر اساسی اتخاذ کنند، چراکه همانند پدیده ریزش بهمن تولید دچار تخریب غیرقابل جبرانی خواهد شد و واحدهای تولیدی یکی پس از دیگری از عرصه رقابت خارج خواهند شد.
امین سعدی
رئیس هیات مدیره ذوب آهن البرز غرب
منبع:دنیای اقتصاد