در حال حاضر نرخ رشد اقتصادي چين به عنوان بزرگ ترين توليد کننده دنيا و همچنين دومين اقتصاد بزرگ دنيا به کمترين مقدار خود در 25 سال گذشته رسيده است. بازار سهام اين کشور بسيار آشفته است و شاخص بازار سهام اين کشور در چند ماه گذشته افت زيادي داشته است. شرکت ها و کارخانه هاي کوچک و متوسط در کشور چين براي ادامه حيات خود دچار مشکل شده اند. اين اخبار نه تنها براي شرکاي تجاري شرکت هاي چيني خبر بدي است، بلکه اين موضوع قيمت کالاها را نيز تحت تاثير قرار داده است.
با توجه به افت اقتصادي کشور چين تقاضا براي مواد اوليه در اين کشور کاهش يافته و در نتيجه با به هم خوردن تعادل عرضه و تقاضا، قيمت مواد اوليه بسيار کاهش يافته است. کشور چين بيش از 50 درصد از نيکل، آلومينيوم و مس دنيا را مصرف مي کند و با افت تقاضا براي اين مواد قيمت آنها به کمترين مقدار خود در 6 سال گذشته رسيده است.
چين حدود 60 درصد از سنگ آهن و حدود 50 درصد از زغال سنگ توليد شده در دنيا را مصرف مي کند. با افت تقاضا براي اين مواد نيز قيمت آنها به شدت پايين آمده است به طوري كه قيمت سنگ آهن به کمترين مقدار خود در 6 سال گذشته رسيده است. به جز دو شرکت بزرگ Tinto Rio و BHP که قيمت تمام شده آنها بسيار پايين است، تمام توليد کننده هاي مواد معدني در استراليا محصولات خود را با ضرر توليد مي کنند. سودشرکت Glencore نيز با کاهش قيمت هاي زغال سنگ، فلزات و ديگر مواد خام به شدت کاهش يافته است. ارزش سهام Glencore در بازار سهام انگلستان(FTSE-100) نسبت به سال گذشته نصف شده و به حدود دو سوم ارزش سهام در بدو تاسيس رسيده است. در 6 ماه اول سال 2015 سود تعديل شده شرکت Glencore (پيش از کم کردن ماليات و سود بهره) نسبت به سال گذشته 29 درصد افت داشته ودرآمد خالص شرکت نيز 56 درصد کاهش داشته است.
با توجه به اينکه مهم ترين مواد اوليه جهت توليد فولاد سنگ آهن و زغال سنگ هستند؛ قيمت تمام شده فولاد توليد شده چين بسيار پايين آمده است و در نتيجه چيني ها با توجه به بحران اقتصادي خود و از طرفي براي تسخير بازار دنيا قيمت فولاد خود را كاهش داده اند به طوري که به قول Evan Lucas متخصص استراتژي از گروه IG، قيمت هر تن فولاد چين-كه سنگ آهن از مهم ترين اجزاي تشکيل دهنده آن است- از قيمت يك تن كلم ارزان تر شده است.
در حال حاضر دولت چين ارزش واحد پول خود را کاهش داده است و به کمترين ارزش خود از آگوست سال 2011 رسيده است. تصميمات بعدي دولت چين نامعلوم است ولي با اين وجود کاهش ارزش پول ملي چين، باعث تسهيل در صادرات محصولات چيني شده است.
بنابراين، با فرض حداقل نرخ تورم 15 درصد در ايران قيمت تمام شده فولاد كشور در حال افزايش است، در حالي كه با توجه به كاهش قيمت مواد اوليه جهت توليد محصولات فولادي چيني و از طرفي کاهش ارزش يوآن چين در برابر دلار توسط دولت اين کشور جهت افزايش صادرات علاوه بر حمايت هاي قبلي؛ باعث واردات محصولات فولادي از چين با قيمت پايين در تمام دنيا و همچنين ايران شده است.
در حال حاضر بازار فولاد در كشور با چالش هاي زير روبه رو است:
1- بازار فولاد كشور با كاهش فعاليت هاي عمراني و ركود همراه است.
2- ورود محصولات فولاد چيني با قيمت بسيار ارزان.
3- عدم امكان رقابت محصولات فولادي توليد ايران در بازارهاي صادراتي با توجه به افت شديد قيمت محصولات چيني و افزايش قيمت تمام شده محصولات توليد ايران.
با توجه به موضوعات مطرح شده و مازاد توليد فولاد ايران چاره اي باقي نمي ماند مگر حمايت دولت از توليد فولاد در بازارهاي داخل با افزايش تعرفه هاي ورودي و اعطاي وام هاي كم بهره به توليد كنندگان و حمايت از صادرات كشور با اعطاي مشوق هاي صادراتي(كه بتواند درصدي از هزينه هاي آنها را پوشش دهد) در غير اين صورت شركت هاي فولادي كوچكي نيز كه در كشور فعاليت مي كنند تعطيل و شركت هاي بزرگ فولادي با زيان هاي انباشته روبه رو خواهند شد و صنعت فولاد ايران رو به انحطاط خواهد رفت و با توجه به گره خوردن اقتصاد با ابعاد ديگر جامعه، پيامدهاي ناخوشايند اجتماعي و فرهنگي را نيز در پي خواهد داشت.
مهدي رئيسي
منبع:دنیای اقتصاد