بازار آتی سکه پس از تغییراتی که در وجه تضمین داشته و اهرم آن افزایش پیدا کرده به نظر می‌رسد با تحولات قیمت جهانی طلا به دوران اوج خود بازخواهد گشت. در آخرین اطلاعیه‌ای که بورس کالا منتشر کرد، وجه تضمین قراردادهای آتی به 9 میلیون و 500هزار ریال کاهش پیدا کرد بنابر این با توجه به اینکه این روزها قیمت هر سکه نقدی در بازار حدودا در همین محدوده قرار دارد، اهرم این بازار یک به 10 شده است به این ترتیب که فعالان این بازار تنها با وجه یک سکه طلا می‌توانند 10 سکه طلا معامله کنند.
با این اوصاف بر اساس این مکانیسم درصورتی‌که قیمت تسویه روزانه بیش از 3 درصد تغییر پیدا کند، 30 درصد وجه تضمین یک مشتری که تعهد آن خلاف جهت تغییر قیمت تسویه باشد «مارجین کال» شده، یا باید حساب خود را تا وجه تضمین اولیه شارژ کند یا از تعهدات خود بکاهد. پس می‌توان اینگونه نتیجه گرفت که با این شرایط در آینده‌ای نزدیک بازار آتی سکه کارآتر و پویاتر خواهد شد به این دلیل که نوسانات این بازار افزایش پیدا خواهد کرد و فرصت‌های مناسبی برای آربیتراژگران، هجرها و سفته بازان پدید خواهد آمد.
از دیگر تغییرات بازار آتی تغییراتی در مکانیسم اجرایی آن بوده است به‌طوری‌که از این پس سقف تعهدات هر مشتری در هر سررسید 250 قرارداد خواهد بود که این تغییر نیز باعث خواهد شد که آربیتراژگران و هجرها برای استفاده از موقعیت‌های آربیتراژی و هج کردن با بازار فیزیکی علاوه بر سپرده‌گذاری کمتر در این بازار تعداد و حجم بیشتری برای استفاده از فرصت‌های به دست آمده داشته باشند که همین امر نیز به پویایی و افزایش عمق این بازار کمک خواهد کرد، زیرا ماهیت بنیادین و فعالان اصلی قراردادهای آتی برای هر دارایی پایه در اصل هجرها و آربیتراژگران هستند. سفته بازان برای استفاده از نوسان قیمت فرصت‌های هج و آربیتراژ را برای این فعالان اصلی مهیا می‌کنند.
از دیگر تغییرات اصلی در مکانیسم بازار افزایش ساعت معاملاتی است. با توجه به اینکه نوسانات طلای جهانی در بازار آمریکا که به نوعی از ساعت 5 بعد از ظهر به وقت ایران آغاز می‌شود شدت می‌یابد، افزایش ساعت معاملاتی بازار آتی سکه این فرصت را به فعالان این بازار می‌دهد که در زمان‌های اعلام اخبار اقتصادی بازارهای جهانی و نوسانات این فلز گران بها در زمان معاملات بازار آمریکا بهره بیشتری ببرند. مساله بعدی که کارگزاران باید در مدیریت ریسک مشتریان مد نظر قرار دهند این است که در این اطلاعیه بورس کالا، کارگزار را در گرفتن وجه تضمین اضافی تا سقف 50درصد وجه تضمین اولیه مختار کرده است. حال کارگزاران باید با اعتبار‌سنجی مشتریان در گرفتن وجه تضمین اضافی دقت کنند تا مشکلات سال 90 برای کارگزاران در آتی سکه مجددا مشاهده نشود. هر چند بعید به نظر می‌رسد با محدود شدن نوسانات دلار و افزایش تجربه معاملاتی معامله‌گران و مدیریت ریسک کارگزاران شاهد این اتفاق باشیم.
عوامل موثر بر نوسانات آتی سکه
همواره نرخ ارز از عواملی است که تاثیر مستقیم روی قیمت بازار فیزیکی و به‌خصوص در ایجاد فاصله‌ها در بازار آتی می‌گذارد. نرخ ارز با توجه به سیاست بانک مرکزی در بلند‌مدت بنا به شرایط تورمی کاملا شیب صعودی دارد و نباید انتظار افت محسوسی در نرخ ارز داشت زیرا با توجه به شرایط تورمی کاهش نرخ ارز به تولید و صادرات کشور لطمه وارد میکند، هر چند با کاهش نرخ تورم شیب صعود نرخ ارز کند‌تر شده و با کنترل‌های بانک مرکزی نوسانات آن محدود شده است. پس با این اوصاف در مورد نرخ ارز می‌توان اینگونه نتیجه‌گیری کرد که شیب نرخ ارز صعودی، نوسانات آن محدود و تاثیر آن در فاصله قراردادهای آتی با بازار فیزیکی نقش کمرنگ‌تری در شرایط فعلی دارد، بنابراین می‌توان گفت از این پس نوسانات بازار آتی سکه تبعیت بیشتری از قیمت جهانی طلا خواهد داشت. در حال حاضر با به تعویق انداختن افزایش نرخ بهره در آمریکا، افزایش تقاضای فیزیکی برای کالاهای اساسی و رشد قیمت‌های جهانی موجب افزایش قیمت کلیه فلزات اساسی در بازارهای جهانی شد که طبیعتا فلز زرد نیز از این قاعده مستثنی نبوده است. از دیگر عوامل موثر بر نرخ جهانی طلا شاخص تورم ماهانه آمریکا است. پس از اینکه نرخ تورم در دوماه گذشته برای این کشور منفی بود گمانه زنی‌ها برای ادامه رکود در بازارهای جهانی قوت گرفت اما با اعلام به تاخیر انداختن نرخ بهره تا اواخر سال 2016 در بیانیه اخیر فدرال رزرو و ادامه سیاست انبساطی در این کشور، موجی از تقاضا را برای کلیه کالاهای اساسی ایجاد کرد.
به نظر می‌رسد با توجه به اینکه جانت یلن قصد دارد به تورم ماهانه 2 درصد و بهبود بیکاری در آمریکا دست یابد، برای این منظور در میان مدت از سیاست انقباضی استفاده نکند به همین دلیل می‌توان نتیجه‌گیری کرد که روند طلای جهانی در میان مدت صعودی خواهد بود. در حال حاضر نیز سطوح 1169 و 1190 دلار از سطوح مقاومتی و ترازهای 1158، 1148 و 1130 دلار از نقاط حمایتی طلای جهانی در کوتاه‌مدت است. از مهم‌ترین دلایل کم نوسان بودن این روزهای بازار آتی سکه انتظار برای نشست پنج‌شنبه شب فدرال رزرو آمریکا با هدف تصمیم‌گیری در مورد نرخ بهره است که به نظر می‌رسد همچنان بدون تغییر باشد. از دیگر عوامل هوشیاری فعالان این بازار و مدیریت سرمایه مناسب اهم فعالان برای کنترل ریسک ناشی از افزایش اهرم است. اما با توجه به توضیحات فوق به نظر می‌رسد در آینده‌ای نزدیک شاهد نوسانات و افزایش حجم، ارزش معاملات آتی سکه در بورس کالایی باشیم.
شایان کرمی
تحلیلگر بازار آتی
منبع:دنیای اقتصاد