نفت طی دو روز گذشته روند صعودی را تجربه کرد به‌طوری‌که در ساعاتی نفت خام آمریکا به قیمت‌های 50 دلار نزدیک شد. بسیاری از تحلیل‌ها از کاهش رشد عرضه خبر می‌دهند که بر همین اساس سفته‌بازی‌ها افزایش یافته و رشد قیمت نفت را رقم زده است. در این بین، براساس گزارش ماهانه اوپک، نفت ایران در ماه دسامبر حدود 5/15 دلار کاهش قیمت داشته و به‌طور متوسط 59 دلار در بشکه معامله شده است.
به گزارش استیل ایران به نقل از دنیای اقتصاد، روز گذشته تا لحظه تنظیم این گزارش (ساعت 16 به وقت تهران) قیمت نفت خام آمریکا نسبت به روز پیش از آن نزدیک به یک دلار رشد کرد و به 47 دلار در بشکه رسید. نفت برنت نیز شرایط مشابهی را تجربه کرد و با افزایش حدود یک دلاری وارد کانال 49 دلار شد.
در ماه دسامبر قیمت همه انواع نفت حدود 16 دلار افت داشتند. بر اساس گزارش اوپک، نفت سنگین ایران نیز نسبت به ماه پیش از آن با افت ارزش 47/15 دلار در هر بشکه به 99/58 دلار رسید. این در حالی است که سبد نفتی اوپک در این ماه به قیمت 46/59 دلار معامله شد. بر همین اساس تفاوت قیمت نفت ایران و سبد نفتی اوپک به 53/1 دلار در هر بشکه رسیده است. این گزارش همچنین از افزایش تولید نفت اعضای این سازمان در دسامبر سال 2014 و کاهش شدید قیمت‌ها به دلیل مازاد عرضه خبر می‌دهد. در واقع به نظر می‌رسد کشورهای عضو با افزایش تولید سعی در کاهش تاثیر افت قیمت نفت در درآمد نفتی خود دارند. براساس بررسی «دنیای‌اقتصاد» از گزارش اوپک، اعضای سازمان کشورهای صادرکننده نفت (اوپک) در این ماه تولید خود را بیش از 142 هزار بشکه در روز افزایش داده‌اند و تولید روزانه خود را از 062/30 میلیون بشکه به 204/30 میلیون بشکه رساندند. بر اساس این گزارش، ایران نیز 9500 بشکه بر تولید خود افزوده و در ماه دسامبر به‌طور متوسط بیش از 765/2 میلیون بشکه در روز نفت تولید کرده است. عراق با 285 هزار بشکه در روز بیشترین افزایش تولید را در بین اعضای اوپک به خود اختصاص داده، این کشور در ماه دسامبر تولید خود را به 616/3 میلیون بشکه در روز رسانده است. اما عربستان سعودی به‌عنوان تاثیرگذارترین عضو این سازمان در ماه دسامبر 5/14 هزار بشکه بر تولید خود افزوده است، این کشور در سال 2014 به‌طور متوسط روزانه 684/9 میلیون بشکه نفت تولید کرده که نسبت به سال 2013 حدود 100 هزار بشکه افزایش داشته است. اما برخی کشورهای عضو در ماه دسامبر کاهش تولید داشته‌اند که در بین این کشورها، لیبی با بیش از 184 هزار بشکه کاهش بیشترین افت تولید را داشته است. لیبی در ماه دسامبر 489 هزار بشکه تولید روزانه داشته است. اما کشورهای غیر‌اوپکی به‌طور متوسط در سال 2014 نزدیک به 2 میلیون بشکه به تولید روزانه خود افزوده‌اند، که اختصاص دادن بیش از 6/1 میلیون بشکه از این مقدار به آمریکا قابل توجه است. در واقع کشورهای غیر اوپکی بدون آمریکا حدود 300 هزار بشکه در این سال رشد تولید داشته‌اند. این در حالی است که تقاضای جهانی نفت کمتر از یک میلیون بشکه افزایش داشته است که مازاد عرضه موجود در بازار را نشان می‌دهد.
بر اساس این گزارش، تقاضا در سال 2014 نسبت به سال پیش از آن 950 هزار بشکه رشد داشته و پیش‌بینی می‌شود رشد تقاضا در سال 2015 نیز ادامه داشته و به 15/1 میلیون بشکه در روز برسد. اوپک پیش‌بینی خود از رشد تولید کشورهای غیر عضو در سال 2015 را 80 هزار بشکه در روز نسبت به پیش‌بینی ماه قبل خود کاهش داده به 28/1 میلیون بشکه در روز رسانده است. با این وجود افزایش مازاد عرضه در سال جاری میلادی ادامه خواهد داشت، چراکه رشد تولید نسبت به رشد تقاضا همچنان بیشتر است. این گزارش تقاضا برای نفت اوپک را کاهش داده است، تقاضای نفت اوپک در سال 2014 به‌طور متوسط 1/29 میلیون بشکه در روز بوده است که این مقدار در سال جاری میلادی به8/28 میلیون بشکه در روز یعنی کمترین تقاضای نفت اوپک ظرف 10 سال گذشته خواهد رسید.
با این وجود بر اساس گزارش اوپک، تقاضای نفت این سازمان در سال جاری میلادی روندی افزایشی خواهد داشت به‌طوری‌که در سه ماهه چهارم تقریبا به سقف تولید اوپک می‌رسد. از طرفی تولید نفت آمریکا که در سال 2014 به‌طور متوسط 63/1 میلیون بشکه رشد داشته، در سال جاری میلادی تضعیف شده و تولید آن 950 هزار بشکه در روز افزایش می‌یابد. اگر به جدول فوق دقت کنید مشاهده می‌شود که سرعت افزایش تولید نفت آمریکا با نزدیک شدن به ماه‌های آخر سال کاهش می‌یابد. در واقع، پیش‌بینی روند افزایش تقاضا برای نفت اوپک و کاهش سرعت رشد تولید آمریکا نشان از تحقق سیاست اوپک دارد. چراکه اوپک با سیاست عدم کاهش تولید خود سعی در کاهش رشد تولیدات شیل داشت که به نظر می‌رسد این سیاست در حال تحقق است.
پیش‌بینی آژانس بین‌المللی انرژی از قیمت نفت
به‌رغم نشانه‌های روزافزون مبنی‌بر اینکه روند کاهشی قیمت نفت احتمالا در نیمه دوم سال میلادی جاری پایان می‌یابد، چون رشد عرضه آمریکای شمالی کند می‌شود، آژانس بین‌المللی انرژی دیروز اعلام کرد که قیمت‌های نفت بیش از این کاهش خواهد یافت و افزایش قیمت‌ها زمان‌بر خواهد بود. طی 6 ماه اخیر قیمت‌های نفت خام تقریبا 60 درصد کاهش یافته است. سازمان کشورهای صادرکننده نفت، اوپک، نیز به‌رغم افت قیمت‌ها از میزان تولید خود نکاسته است. آژانس بین‌المللی انرژی دیروز در گزارش ماهانه خود چنین نوشت: «اینکه کف قیمت‌های بازار چقدر خواهد بود فقط در حد گمانه‌زنی است؛ اما قیمت‌های پایین در حال بر جای گذاشتن اثرات خود هستند. احیای قیمت‌ها فوری نخواهد بود، اما نشانه‌هایی مشاهده می‌شود دال بر اینکه روند افزایشی باز خواهد گشت.» آژانس بین‌المللی انرژی که هماهنگ‌کننده سیاست‌های کشورهای صنعتی در رابطه با انرژی است، اعلام کرده است که قیمت‌های پایین سرانجام تولید را کاهش خواهد داد و موجب افزایش تقاضا خواهد شد. این آژانس پیش‌بینی خود از چشم‌انداز رشد عرضه نفت کشورهای غیر عضو اوپک در سال 2015 را 350 هزار بشکه در روز کاهش داد و به 950 هزار بشکه در روز رساند. این رقم کمتر از رکورد رشد عرضه آنها در سال 2014 یعنی رقم 9/1 میلیون بشکه در روز است. این آژانس همچنین پیش‌بینی خود از رشد تولید کانادا و آمریکا را به ترتیب تا 95 هزار و 80 هزار بشکه در روز کاهش داد. علاوه‌بر این، آژانس این پیش‌بینی خود را برای کلمبیا تا 175 هزار بشکه در روز و برای روسیه تا 30 هزار بشکه در روز کاهش داد. کاهش پیش‌بینی عرضه نفت کشورهای غیر عضو اوپک به معنای آن است که میانگین تقاضا برای نفت اوپک در نیمه دوم سال 2015 به 8/29 میلیون بشکه در روز خواهد رسید که کمتر از هدف رسمی 30 میلیون بشکه در روز است. اما برای کل سال 2015، آژانس برآورد خود از تقاضا برای نفت خام اوپک را تا 300 هزار بشکه در روز افزایش داد و به 2/29 میلیون بشکه در روز رساند. این هنوز کمتر از تولید این گروه در ماه دسامبر؛ یعنی رقم 48/30 میلیون بشکه در روز است.
