تغییر اولویت تجاری ایران

جدیدترین آمارهای گمرک ایران از 10 قلم عمده صادراتی و وارداتی کشور طی اولین فصل سال 94، نشان از تغییر لیست اقلام عمده صادراتی و وارداتی کشور طی این دوره نسبت به دوره مشابه سال گذشته دارد. طبق آمارها، از 10 قلم عمده صادراتی و وارداتی کشور در فصل بهار سال 93 تنها 6 قلم عمده صادراتی و 5 قلم عمده وارداتی همچنان در لیست‌های مربوطه در سال جاری جایگاه خود را حفظ کردند و سایر اقلام نیز جایگاه خود را با کالاهای جدیدی جابه‌جا کرده‌اند. همچنین براساس آمارها، در لیست 10 قلم عمده صادراتی، پنج کالا با رشد منفی در صادرات همراه بوده و در لیست 10 قلم عمده وارداتی نیز واردات چهار کالا با افت روبه‌رو بوده است.

با توجه به آمارهای گمرک ایران پنج قلم «وسايل نقليه موتوري با حجم سيلندر 1500 تا 2500 سي‌سي به‌جز آمبولانس و هيبريدي»، «شكر تصفيه نشده»، «روغن خام سویا، حتي صمغ گرفته»، «دستگاه‌هاي فرستنده و گيرنده تلفن همراه به استثناي (1+1+1)bts » و «قطعات گوشت بي‌استخوان يخ زده از نوع گاو» که در لیست 10 قلم عمده وارداتی سال 93 قرار داشتند جایگاه‌های خود را به اقلامی از قبیل «ماشين‌آلات و دستگاه‌هاي به هم فشردن، شكل دادن يا قالب‌گيري سوخت‌هاي معدني جامد، خميرهاي سراميكي و ساير محصولات معدني، ماشين‌هاي درست كردن قالب‌هاي ريخته‌گري از ماسه»، «لوبياي سويا به جز دانه حتي به صورت خرد شده»، «قطعات منفصله جهت توليد خودرو سواری بنزيني با حجم با سيلندر 2000 سی‌سی ساخت داخل 14لغايت 25 درصد به استثناي لاستيك»، «جو به استثناي بذر» و «موز سبز تازه یا خشک کرده» طی فصل اول سال 94 داده‌اند. براساس آمارها، «ذرت دامي» اولین قلم عمده وارداتی کشور طی سه ماه نخست سال جاری بوده است، واردات این کالا سهمی معادل 44/ 3 درصد از ارزش کل واردات و رشدی معادل 3 درصدی در ارزش واردات داشته است. پس از آن، «برنج» نیز که از سال گذشته تاکنون، واردات آن ممنوع بوده، با توجه به ثبت سفارش‌های قبلی، همچنان واردات آن به کشور صورت گرفته و جایگاه دوم اقلام عمده وارداتی را در سه ماه نخست سال جاری از آن خود کرده است، به طوری که طی این مدت با اختصاص سهم ارزشی 35/ 2 درصدی به خود، نسبت به دوره مشابه سال گذشته با افت 35 درصدی در ارزش واردات رو‌به رو بوده است. ممنوعیت واردات «برنج» در سال گذشته و تداوم وجود آن در لیست اقلام وارداتی کشور تا به حال، در حالی است که از سال گذشته واردات «شکر» نیز با توجه به بی‌نیازی کشور به واردات آن، ممنوع شده و این ممنوعیت باعث شده که این کالا با اینکه در لیست اقلام عمده وارداتی سال گذشته قرار داشته، در سال جاری با توجه به کاهش واردات آن از لیست مذکور حذف شود. «دانه گندم به جز گندم دامی» که در سه ماه نخست سال گذشته، اولین قلم عمده وارداتی کشور ثبت شده بود؛ در دوره مشابه سال جاری با افت ارزشی 71 درصدی به جایگاه سوم نزول پیدا کرده و سهمی معادل 07/ 2 درصد از ارزش کل واردات را به خود اختصاص داده است.

«كنجاله سويا» نیز با سهم ارزشی 02/ 2 درصدی و رشد ارزشی منفی 19 درصدی چهارمین قلم عمده وارداتی، «ماشين‌آلات و دستگاه‌هاي به هم فشردن، شكل دادن يا قالب‌گيري سوخت‌هاي معدني جامد، خميرهاي سراميكي و ساير محصولات معدني، ماشين‌هاي درست كردن قالب‌هاي ريخته‌گري از ماسه» با سهم ارزشی 02/ 2 درصدی و رشد ارزشی 104 درصدی پنجمین قلم عمده وارداتی و «لوبياي سويا به جز دانه حتي به صورت خرد شده» نیز با سهم ارزشی 83/ 1 درصدی و رشد ارزشی 100 درصدی ششمین قلم عمده وارداتی طی سه ماه نخست سال جاری ثبت شده است. «قطعات منفصله جهت توليد اتومبيل سواری بنزيني با حجم سيلندر 2000 سی‌سی ساخت داخل 14لغايت 25 درصد به استثناي لاستيك» در سه ماه نخست سال گذشته در رتبه 24 اقلام عمده وارداتی قرار داشت، درحالی‌که در دوره مشابه سال جاری با رشد 159 درصدی در ارزش واردات به رتبه هفتم ارتقا پیدا کرده است. واردات این کالا سهمی معادل 81/ 1 درصد از ارزش کل واردات را به خود نسبت داده است. «جو به استثناي بذر» نیز از جمله اقلامی بوده که در سه ماه نخست سال جاری جابه‌جایی زیادی در رتبه را تجربه کرده است.

این محصول در فصل اول سال 93 در رتبه 36 اقلام عمده وارداتی قرار داشت اما در دوره مشابه سال جاری با رشد 258 درصدی در ارزش واردات، به رتبه 8 جابه‌جا شده است. «محصولات از آهن يا فولاد غيرممزوج تخت و گرم نوردشده به شكل طومار» نیز به‌عنوان نهمین کالای عمده وارداتی طی سه‌ماه نخست سال جاری ثبت شده و با سهم ارزشی 41/ 1 درصدی افت حدود 4 درصدی را در ارزش واردات رقم زده است. دهمین قلم عمده وارداتی کشور در فصل اول سال 94 را نیز محصول «موز سبز تازه یا خشک کرده» به خود نسبت داده و نسبت به مدت مشابه سال گذشته رشد 28 درصدی را به ثبت رسانیده است.

از سوی دیگر، با توجه به آمار مربوط به لیست 10 قلم عمده صادراتی کشور طی سه ماه نخست سال جاری 6 کالای «پروپان مایع شده»، «متانول»، «قیر نفت»، «بوتان مایع شده»، «پلی‌اتیلن گرید فیلم با چگالی کمتر از 94 درصد به‌جز نوع پودری» و «محصولات از آهن یا فولاد غیرممزوج تخت فقط گرم نورد شده، به‌صورت طومار» که در لیست اقلام عمده صادراتی کشور در سه ماه نخست سال 93 وجود داشتند، در لیست مربوطه در سال دوره مشابه سال 94 نیز وجود داشته و اقلامی مانند «سنگ آهن هماتیت دانه‌بندی شده»، «پسته»، «سیمان سفید پرتلند» و «فرآورده‌های دارای 70 درصد وزنی یا بیشتر نفت یا روغن‌های معدنی قیری» نیز از سرلیست صادرات خارج شده‌اند، به‌طوری که اقلام «گازهاي نفتي و هيدروكربورهاي گازي شكل مايع شده»، «اوره حتی به‌صورت محلول در آب»، «پلي‌اتيلن گريد فيلم به صورت غيرپودر با وزن مخصوص 94 درصد يا بيشتر» و «محصولات نيمه‌تمام از آهن يا فولاد غيرممزوج» جایگزین آنها در لیست مربوطه در سال‌جاری شده‌اند. در لیست 10 قلم عمده صادراتی کشور طی فصل بهار سال 94، «گازهاي نفتي و هيدروكربورهاي گازي شكل مايع شده»، در حالی بیشترین سهم از ارزش کل صادرات کشور و برابر 7 درصد را به خود اختصاص داده‌اند که طی این مدت ارزش صادرات این محصول با رشد 275 درصدی روبه‌رو شده است. «پروپان مایع شده» نیز به‌عنوان دومین قلم عمده صادراتی طی دوره مورد بررسی سهم 65/ 4 درصدی را به خود نسبت داده و با افت حدود 31 درصدی در ارزش همراه بوده است.

«قیر نفت» سومین جایگاه اقلام عمده صادراتی را به خود نسبت داده و طی دوره مورد بررسی، سهمی معادل 4/ 4 درصد از ارزش کل صادرات را داشته و نسبت به دوره مشابه سال گذشته رشد 5 درصدی را تجربه کرده است. پس از آن «پلی‌اتیلن گرید فیلم با چگالی کمتر از 94 درصد به‌جز نوع پودری» با سهم ارزشی 8/ 3 درصد و رشد ارزشی 27 درصدی چهارمین قلم عمده صادراتی ثبت شده است. رتبه پنجم اقلام عمده صادراتی کشور طی فصل بهار سال 94 را «بوتان مایع شده» با سهم ارزشی 39/ 3 درصدی و رشد ارزشی منفی 17 درصدی از آن خود کرده است. پس از آن «متانول» با سهم ارزشی 1/ 3 درصدی و رشد ارزشی منفی 45 درصدی ششمین قلم عمده صادراتی، «اوره حتی به صورت محلول در آب» با سهم ارزشی 01/ 3 درصدی و رشد ارزشی 82 درصدی هفتمین قلم عمده صادراتی، «محصولات از آهن یا فولاد غیرممزوج تخت فقط گرم نورد شده، به‌صورت طومار» با سهم ارزشی 51/ 2 درصدی و رشد ارزشی منفی 9 درصدی، هشتمین قلم عمده صادراتی کشور طی فصل اول سال 94 بوده‌اند. رتبه نهم در این لیست را نیز «پلی اتیلن گرید فیلم به‌صورت غیر پودر با وزن مخصوص 94درصد یا بیشتر» در حالی به خود نسبت داده که با سهم 2/ 2 درصدی از ارزش کل صادرات، رشد ارزشی 42 درصدی را به ثبت رسانیده است. «محصولات نيمه‌تمام از آهن يا فولاد غير ممزوج» نیز که طی سه ماه نخست سال گذشته در رتبه 146 اقلام عمده صادراتی قرار داشت، در دوره مشابه سال 94، با رشد 1992 درصدی به جایگاه دهم اقلام عمده صادراتی رسیده و سهمی معادل 06/ 2 درصد از ارزش کل صادرات را به خود نسبت داده است.

منبع:دنیای اقتصاد