با وجود گزارش‌های متعدد صمت از روند پیشرفت طرح تولید نخستین ریل ملی کشور و درحالی که ذوب‌آهنی‌ها از پیشرفت ۹۰ درصدی این پروژه سخن می‌گویند، وجود برخی موانع زمان بهره‌برداری از پروژه عظیم تولید ریل ملی کشور را که قرار بود تا دهه فجر سال‌جاری به اتمام برسد با تاخیر مواجه کرده است.
کمبود نقدینگی لازم، شرایط نامساعد بازار فولاد کشور و همراهی نکردن وزارت راه و شهرسازی در پیش خرید و تزریق نقدینگی به کارخانه ذوب‌آهن اصفهان از اصلی‌ترین موانعی هستند که در مسیر اجرای این پروژه قرار گرفته است.
با این تفاسیر، به اعتقاد دست‌اندرکاران و کارشناسان پروژه تولید ریلی ملی کشور، تمامی تلاش ذوب‌آهنی‌ها این است که زمان بهره‌برداری از این پروژه بهمن ماه سال‌جاری و همزمان با دهه فجر رقم بخورد و در صورتی که موانعی که در مسیر این پروژه قرار گرفته، رفع نشود؛ طرح تولید ریل ملی کشور تا نیمه ابتدایی سال ۹۵ به بهره‌برداری خواهد رسید.
حمل‌ونقل ریلی کشور به ۷۰۰ هزار تن ریل نیاز دارد از این رو طرح تولید ریل ملی یکی از بزرگترین پروژه‌هایی است که با اجرایی‌شدن آن نیاز کشور به واردات به طور کامل رفع شده و ارزش‌افزوده بالایی در حلقه تولید فولاد ایجاد می‌شود. تفاهمنامه تولید ریل ملی در ذوب‌آهن اصفهان سال گذشته در جریان سفر ۳وزیر دولت یعنی وزیر صنعت، معدن و تجارت، وزیر راه و شهرسازی و وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی به اصفهان به طور رسمی کلید خورد. در همین زمینه محمدرضا نعمت‌زاده، وزیر صنعت، معدن و تجارت گفته است ذوب‌آهن اصفهان به دلیل اینکه می‌تواند مواد فولادی را در حدی که برای تولید ریل مناسب باشد تصفیه کند قادر است مقدمات لازم برای راه‌اندازی خط نورد را فراهم کند. همچنین محسن پورسید آقایی، مدیرعامل شرکت راه‌آهن جمهوری اسلامی و معاون وزیر راه و شهرسازی، بازسازی خطوط راه‌آهن و توسعه حمل‌ونقل ریلی کشور را با تولید ریل در ذوب‌آهن امکان‌پذیر دانسته و گفته است ذوب‌آهن با وجود مشکلات مالی، سرمایه‌گذاری قابل‌توجهی در پروژه تولید ریل انجام داده که با بهره‌برداری از این طرح بزرگ، یک معضل اساسی برای توسعه خطوط ریلی و حمل‌ونقل کشور رفع خواهد شد.
به نظر می‌رسد برخی تغییر و تحولات در این شرکت اصفهانی باعث شده کار تولید ریل با اندکی تاخیر مواجه شود و با وجود اینکه مدیرعامل راه‌آهن روند پیشرفت خط تولید این ریل را تا ۸۵ درصد اعلام کرده است اما به دلیل موانعی که بر سر راه این طرح بزرگ کشوری قرار گرفته برای سال‌جاری نمی‌توان روی آن حساب باز کرد. در این بین رقبای خارجی بار دیگر در این عرصه شانس خود را امتحان خواهند کرد و کشور روسیه پیشتاز این رقابت خواهد بود. علی نورزاد، مدیرعامل شرکت ساخت و توسعه زیرساخت‌های کشور که به تازگی به روسیه سفر کرده این موضوع را تایید کرده و گفته است سفر ما به مسکو با هدف خرید ریل انجام شد و اجرای روسازی هزار کیلومتر خطوط ریلی با اعتبار ۵۰۰ میلیون دلار را نیز با روس‌ها تفاهم کرده‌ایم. وی شناسایی شرکت‌های معتبر تولیدکننده ریل و دستیابی به راهکاری برای انعقاد قرارداد مستقیم با کارخانه و تامین ریل با قیمت مناسب‌تر را از دیگر دستاوردهای این سفر اعلام کرده است. حال با لغو تحریم‌ها و امکان سرمایه‌گذاری بدون محدودیت کشورهای خارجی در ایران تولیدکنندگان داخلی راهی جز تحرک در مسیر تامین نیازهای کشور نخواهند داشت زیرا در غیراین صورت بازار مدنظر خود را از دست رفته خواهند دید. در شرایط فعلی باید منتظر ماند و دید آیا ذوب‌آهن می‌تواند به تعهدات خود عمل کند یا نیاز فوری کشور به تامین ریل بازار را به طرف‌های خارجی خواهد سپرد؟ از این رو صمت برای پیگیری این موضوع و بررسی روند تولید ریل ملی کشور با ذوب‌آهنی‌ها گفت‌وگو انجام داده است.
تست گرم، مرحله دشواری است
منصور یزدی‌زاده، عضو هیات مدیره و معاون برنامه‌ریزی و توسعه ذوب‌آهن اصفهان در گفت‌وگو با صمت درباره وضعیت پیشرفت طرح تولید ریل ملی اظهار کرد: میزان پیشرفت فیزیکی این طرح بزرگ کشوری ۹۰ درصد است البته براساس برنامه‌ریزی‌های انجام شده مهلت اجرای این پروژه تا بهمن سال جاری درنظر گرفته شده و تلاش می‌شود که تا زمان مشخص شده این پروژه به نتیجه برسد.
یزدی‌زاده ادامه داد: با توجه به مشکلاتی که در اجرای پروژه با آن روبه رو هستیم یعنی شرایطی که در بازار فولاد حکفرماست، نبود نقدینگی لازم و همراهی نکردن وزرات راه در انعقاد قرارداد پیش خرید با کارخانه ذوب‌آهن اصفهان زمان بهره‌برداری از این پروژه به تاخیر افتاده اما درشرایط کنونی طرح تولید ریل ملی کشور در مرحله اجراست ولی با توجه به مشکلاتی که عنوان شد کار به سختی پیش می‌رود. وی گفت: درصورتی که تمامی عوامل مطابق با میل ما پیش رود و مانعی در مسیر اجرای این پروژه قرار نگیرد تلاش می‌شود تا ۲۲ بهمن این پروژه به اتمام برسد. عضو هیات مدیره و معاون برنامه‌ریزی و توسعه ذوب‌آهن اصفهان عنوان کرد: مراحل تست گرم قبل از بهره‌برداری طرح تولید ریل ملی کار دشواری است و دسته‌ای از تجهیزات نیز باید از کشور آلمان وارد شود و تست سرد این طرح بهمن ماه راه‌اندازی می‌شود. یزدی‌زاده با یادآوری امضای تفاهمنامه سه‌جانبه تولید ریل ملی میان ۳ وزارتخانه راه و شهرسازی، تعاون، کار و رفاه اجتماعی و صنعت، معدن و تجارت، گفت: در صورتی که این تفاهمنامه براساس قول وزیر راه و شهرسازی، به قرارداد پیش فروش تبدیل شده بود، کمک بزرگی به پروژه می‌کرد. یزدی‌زاده گفت: این قرارداد می‌توانست بخشی از نقدینگی پروژه را تامین کند و موجب دلگرمی شرکت ذوب‌آهن شود. وی با بیان اینکه مسئولان ریلی کشور رویکرد حمایت از صنعت ملی را دارند، افزود: راه‌اندازی خط تولید ریل نه‌تنها جوابگوی نیاز داخل خواهد بود بلکه امکان صادرات را به کشورهای منطقه فراهم خواهد کرد. معاون برنامه‌ریزی و توسعه شرکت ذوب‌آهن با بیان اینکه مصرف ریل کشور در بیشترین میزان مصرف سالانه کمتر از ۶۰هزار تن بوده، اظهار کرد: با توجه به اجرای برجام، امکان اجرایی کردن برنامه توسعه خطوط ریلی کشور از ۱۲هزار کیلومتر فعلی به ۲۵هزار کیلومتر در سال ۱۴۰۴ میسر خواهد شد. وی با بیان اینکه ذوب‌آهن نیاز ریلی کشور در سال ۹۵ را به‌طور کامل پوشش می‌دهد، افزود: با توجه به نیاز ارزی برای تولید ریل ملی، از مسئولان خواستارهستیم که مبالغ در نظر گرفته شده برای واردات ریل را به شرکت ذوب‌آهن بپردازند تا پروژه بهره‌برداری از ریل ملی سریع‌تر پیش رود. عضو هیات‌مدیره ذوب‌آهن با بیان اینکه ظرفیت اسمی شرکت ذوب‌آهن برای تولید ریل در صورتی که محصول دیگری در نورد۶۵۰ تولید نشود تا ۴۰۰هزار تن در سال است، گفت: درصورتی که سایر محصولات نیز در سبد تولید نورد ۶۵۰ قرار گیرد امکان پاسخگویی به نیاز فعلی کشور وجود دارد.
نیمه نخست سال ۹۵
به گزارش استیل ایران به نقل از گسترش صمت، محمدرضا کجباف، مدیر روابط عمومی ذوب‌آهن اصفهان نیز درباره این موضوع به صمت گفت: پروژه تولید ریل ملی پیشرفت ۹۰ درصدی داشته و مدیران این شرکت عزم جدی برای اجرایی کردن این پروژه دارند اما به دلیل مشکلات نقدینگی این پروژه به تعویق افتاده و اندکی با تاخیر انجام خواهد شد. کجباف تصریح کرد: پیشرفت طرح تولید ریل ملی کشور بستگی به شرایط اقتصادی کشور و وضعیت فولاد دارد اما با توجه به عزم جدی که در ذوب‌آهن اصفهان برای اجرای این پروژه وجود دارد امیدواریم که تا نیمه نخست سال ۹۵ به اتمام برسد.