مدیرعامل شرکت آهن و فولاد ارفع پیش‌بینی کرد کرد که بازار فولاد کشور در تابستان سال 1395 وضعیت بهتری را تجربه کرد خواهد کرد اما در عین حال رکود فعلی بازار فولاد را عمیق‌تر از آن دانست که به راحتی تمام شود.
علیرضا خیاط درباره اقدامات صورت گرفته برای کاهش هزینه‌های تولید در شرکت آهن و فولاد ارفع اظهار کرد: بدون صرف هیچ نوع هزینه‌ای روی بهبود مصارف مانند بهبود انرژی، مصارف نسوز، الکترود و قراضه اقداماتی انجام داده‌ایم. در زمینه قراضه مصرف ما کمتر از 2 درصد است زیرا آهن اسفنجی را خودمان تولید میکنیم. هرچند اگر درصدی از قراضه مصرف شود در تولید برایمان بهتر است اما میزان هزینه تولید را با افزایش همراه می‌کرد.
وی در عین حال توضیح داد: پیش‌بینی می‌کردند شب عید سختی در سال 1394 خواهیم داشت اما همین امروز در زمینه تقاضای فولاد و فروش شاهد رونقی در بازار بودیم، آن‌هم به دلیل زمانی که در شب عید قرار گرفته‌ایم.
با علیرضا خیاط، مدیرعامل شرکت آهن و فولاد ارفع گفت‌وگویی انجام داده ایم که متن آن به شرح زیر است:
برخی پیش‌بینی‌ها حاکی از آن است که تابستان آینده بازار به صورت نسبی کمی بهبود پیدا میکند، نظر شما در این باره چیست؟
با توجه به انتخابات و تصویب بودجه فکر می‌کنم، شاهد این اتفاق باشیم اما در حال حاضر مشکل فولاد بحران جهانی است. وقتی ما در سطح ملی صحبت میکنیم اتفاقاتی که در چند ماهه اخیر رخ داده نتایج آن به زودی قابل مشاهده خواهد بود. اصل موضوع، رکود جهانی است که به دلیل اینکه بازار‌ها و کشورها سرگرم جنگ کشورهای اطراف شده‌اند، تقاضایی وجود نداشته و چین هم به دلیل همین رکود با کاهش مصرف مواجه شده است. در نتیجه اصل موضوع بر جای خود باقی مانده و ما پیش‌بینی میکنیم این مشکلات در سال آینده نیز ادامه پیدا کند اما در سطح ملی ممکن است تغییراتی رخ دهد بطوریکه پیش‌بینی می‌کردند شب عید سختی در سال 1394 خواهیم داشت اما همین امروز در زمینه تقاضای فولاد و فروش شاهد رونقی در بازار بودیم، آن‌هم به دلیل زمانی که در شب عید قرار گرفته‌ایم. بنابراین این نوسانات در سطح ملی رخ می‌دهد اما بحران جهانی به راحتی قابل حل نخواهد بود.
سرانه مصرف فولاد در کشور ما نسبت به سرانه جهانی کم بوده و خیلی از کارشناسان معتقدند بیشتر مشکلات به دلیل بازار داخلی است تا بازار جهانی، شما چطور این موضوع را ارزیابی می‌کنید؟ پیشنهاد شما برای طرح‌های معدنی متوقف شده چیست؟
هرچند سرانه مصرف در کشور ما پایین است اما با این وجود از برخی کشورهایی که شرایطی مانند ما را در اختیار دارند، بالاتر است. میزان سرانه مصرف ما نسبت به کشورهایی مثل چین، هن و برزیل که توسعه بیشتری داشته‌اند، شاید کمتر باشد اما در حد خود مصرف بدی نداریم. البته با رونق صنعت ساختمان و اقدامات دولت امیدوار هستیم در سال آینده شاهد اتفاقات خوبی در بازار داخلی باشیم اما بطورکلی مشکل فولاد تنها نبود تقاضا نیست، مشکلات جدی‌تری در این حوزه وجود دارد. پایه صنعت فولاد ایران دولتی بوده و الان به یکباره خصوصی شده است. با توجه به اینکه خصوصی‌سازی در ابتدای راه خود قرار دارد، خصوصی‌سازی شفاف و مشخصی نیست. بخشی از خصوصی‌ها اشخاص حقیقی هستند که چندان در قید صنعت نبوده و تنها به دنبال پول خود هستند. از سوی دیگر شبه‌دولتی‌ها هم بخشی دیگر از این خصوصی‌سازی را تشکیل داده و عادت به فعالیت در راندمان پایین دارند. در واقع باید بهرهوری در صنعت کشور اصلاح شود. در کنار مشکلاتی که در سال جاری با آن مواجه بودیم، سعی برآن داشتیم تا بهرهوری شرکت را افزایش و هزینه‌ها را کاهش دهیم. به اعتقاد من باید بهرهوری نیروی انسانی و کار را در کشور افزایش دهیم.
در راستای کاهش هزینه در سال جاری چه اقداماتی در شرکت آهن و فولاد ارفع صورت گرفته است؟
در راستای کاهش هزینه‌ها کار سخت افزاری صورت نگرفته است زیرا کارخانه آهن و فولاد ارفع کارخانه جدیدی بوده و دو سال است که تولید را شروع کرده است. در واقع سازوکارهای ما سازوکارهای پروژه‌ای بوده و به معنای صرف هزینه است. عقیده من بر این است مجری کار باید در یک جایی کار را تمام کرده و پس از آن بهره‌بردار وارد شود. مدیریت گذشته آقای کیوان‌آرا این کارخانه را ساختند اما سازوکارها سازو کار پروژه‌ای بود و وقتی ما به عنوان بهره‌بردار وارد این کار شدیم با برخی پیمانکاران تسویه کردیم تا میزان هزینه کاهش یابد. بدون صرف هیچ نوع هزینه‌ای روی بهبود مصارف مانند بهبود انرژی، مصارف نسوز، الکترود و قراضه نیز اقداماتی انجام داده‌ایم. ما در زمینه قراضه مصرفمان کمتر از 2 درصد است زیرا آهن اسفنجی را خودمان تولید میکنیم. هرچند اگر درصدی از قراضه مصرف شود در تولید برایمان بهتر است اما میزان هزینه تولید را با افزایش همراه می‌کرد. براساس مصوبه وزارتخانه قیمت آهن اسفنجی 47 درصد قیمت شمش تولیدی در فولاد خوزستان است اما گاهی بسته به میزان عرضه و تقاضا با تغییر همراه می‌شود. در حال حاضر در روند تولیدت ما برای تولید هر 1000 کیلوگرم شمش از 1200 کیلوگرم آهن اسفنجی استفاده می‌شود. با این وجود مصرف قراضه را کاهش داده و این موضوع به بهبود قیمت تمام شده شرکت کمک کرد. از سوی دیگر ما رروی کیفیت آهن اسفنجی کار کردیم، هرچه میزان کربن بالا باشد در کوره‌های قوس بهتر بوده و میزان مصرف کک، فروآلیاژ‌ها و افزودنی‌ها را کاهش می‌دهد. در کنار این موارد برخی مسئولیت‌ها را به جوانان واگذار کردیم. با مجموع اقدامات صورت گرفته، قیمت تمام شده ما سال گذشته 1400 تومان بود اما امروز قیمت تمام شده شمش کیلویی 1100 تومان است. البته با توجه به اینکه قیمت شمش کاهش می‌یافت داده‌ها نیز با آن کاهش پیدا کردند اما این کاهش به نسبت یکسان نبوده است. به عنوان مثال هیچ‌کدام از فروشندگان داخلی قیمت خود را کاهش ندادند زیرا خود را با تورم هماهنگ می‌کنند. در صورتی که در دنیا وقتی قیمت شمش کاهش می‌یابد، قیمت دیگر محصولات وابسته نیز کاهش می‌یابد. بنابراین با وجود کاهش 300 تومانی قیمت تمام شده بخشی از هزینه خرید‌های خارجی خود را کاهش دادیم. سال گذشته قیمت متوسط فروش 1450 تومان بود اما امروز به 950 تومان رسیده است زیرا 500 تومان قیمت فولاد کاهش داشته است. البته این موضوع استثنایی است زیرا امروز فولاد در دره مرگ قرار گرفته است.
آیا این دره مرگ را پیشتر در دوران کاری خود دیده بودید؟
خیر من چنین موضوعی را تا به حال تجربه نکرده بودم. در سال‌های 1380 تا 1381 و یا در سال‌های 1378 تا 1380 کاهش قیمت بود اما به این شدت را تا به حال تجربه نکرده‌ام.
کاهش قیمت یک استراتژی است اما استراتژی دیگر افزایش تولید یا صادرات است، در این زمینه چه اقدامات انجام شده است؟
تولید ما به 80 تا 85 درصد ظرفیت دست یافته است. هدف ما برای سال آینده تولید در حد ظرفیت اسمی است. ما با افزایش تولید می‌توانیم هزینه‌ها را کاهش دهیم اما اختلاف به اندازه‌ای زیاد است که نمی‌توان ضرر را سود کرد اما ضرر را می‌توان با افزایش تولید کاهش داد. صادرات نیز موضوعی است که باید تمامی تولیدکنندگان به فکر آن باشند اما متاسفانه در حال حاضر به اندازه‌ای قیمت‌های جهانی از قیمت‌های ما کمتر است که در نتیجه اگر به سمت صادرات هم برویم، مزیتی در آن وجود ندارد. مشکل دیگر آن است که ما در وسط کشور قرار گرفته و بعد مسافتی با بنادر داریم. فولاد خوزستان و فولاد هرمزگان این کار را انجام می‌دهند اما ما در حدود 15 دلار با دریا فاصله داریم. در نتیجه بهتر آن است فولاد خوزستان محصولات خود را صادر کند و در بازار دامپینگ انجام ندهد و به جای آن ما بازار داخل را بدست بگیریم. در واقع الویت اصلی ما برای سال آینده، رساندن به ظرفیت کامل و کاهش هزینه‌ها خواهد بود. با توجه به اینکه کارخانه جدید بوده 80 تومان از قیمت تمام شده مربوط به هزینه‌های دفتری است در نتیجه با کسر این رقم قیمت تمام شده ما 1020 تومان خواهد بود.
آیا با انجمن تولیدکنندگان فولاد درباره دامپینگ فولاد خوزستان و یا فعالیت خودتان در بازار داخلی مذاکره داشته‌اید؟
ما در انجمن حضور داشته و این بحث‌ها نیز بارها مطرح شده است، اما هنوز در ابتدای راه قرار داریم. باید کمی زمان صرف شود و رشد کنیم. درست مثل اوپک که همچنان عربستان در بازار به راحتی تغییر قیمت انجام می‌دهد. در نتیجه تضاد منافع کار را در مقطعی دشوار میکند. واقعیت این است که انجمن تولیدکنندگان فولاد، انجمن یک دستی نیست که بتواند این مشکلات را حل کند. من پیش از آنکه آقای شریفی وارد شرکت ملی فولاد ایران شود، گفتم باید انجمن تولیدکنندگان شمش فولادی تشکیل شود زیرا بحث شمش با نورد بسیار متفاوت است. این اتفاق باید رخ دهد.
EPS آهن و فولاد ارفع را برای امسال چقدر پیش‌بینی می‌کنید؟
EPS امسال متاسفانه منفی بود زیرا وامی که کارخانه از بانک صنعت و معدن گرفته بود تسویه نشده و وقتی این وام وارد حساب‌های مالی می‌شود، وضعیت مالی ما را منفی میکند. باید سهامداران کمک کنند تا با افزایش سرمایه بتوانیم آن‌را تسویه کنیم. درخواست افزایش سرمایه به بورس داده شده و امیدوار هستیم که زودتر انجام شود.
آیا برنامه‌ای برای تولید فولاد‌هایی با ارزش افزوده بالاتر در دست دارید؟
مزیت ما در تولید فولاد کیفی است زیرا با تولید فولاد معمولی نمی‌توانیم به وضعیت مالی بهتری دست پیدا کنیم. از سوی دیگر با توجه به وضعیت بازار باید به سمت این موضوع حرکت کنیم. متاسفانه VOD از زمان راه‌اندازی کارخانه بهره‌برداری نشده است و ما به دنبال وارد کردن آن به مدار هستیم تا بتوانیم از فولادهای ساختمانی فاصله گرفته و به سمت فولادهای کیفی برویم. این نوع محصولات با ارزش افزوده بیشتر همراه هستند اما این میزان ارزش افزوده بستگی دارد اگر پایه قیمت فولاد را 1000 تومان در نظر بگیریم، برخی محصولات می‌تواند 1020 تا 1040 باشد. برخی دیگر می‌تواند 1100 تومان باشد. البته کارخانه ما کارخانه تولید فولاد آلیاژی نیست.
ماین نیوز