دنیا تا کنون سه بار با مشکل مازاد عرضه در بازار فولاد روبروبوده است و اولین بار در دهه 1970 و به دنيا توسعه صنعتی در اروپا و ژاپن بود ولی راه حل مقابله با مشکل مازاد عرضه در دهه 1970 با راهی که در سالهای اخیر در پیش گرفته شده است تفاوت زیادی دارد.
یکی از چالش‌های مهم و بزرگی که در سالهای اخیر برای صنعت فولاد ذکر می‌شود وجود مازاد عرضه در بازار است که هم تعادل بازار و هم قیمت را تحت تاثیر قرار می دهد. فولادسازان غربی چین را متهم اصلی این بحران می‌دانند و بر این باورند که چین باید این مشکل را برطرف کند . حال فارغ از اینکه متهم بازار فولاد کیست و چرا این مساله در بازار ایجاد شده است این سوال به ذهن می‌رسد که آیا دنیا تاکنون مازاد تولید را تجربه کرده است یا خیر؟ اگر تا کنون تجربه مشابهی در دنیا وجود داشته است با استفاده از چه راه حلی این مشکل اقتصادی و صنعتی برطرف شد؟
دهه 1970، اولین دوره مواجهه دنیا با مازاد عرضه
در دهه 1970 میلادی دنیا برای اولین بار با مازاد عرضه روبرو شد. در نیمه اول این دهه بود که تولید فولاد دنیا سالانه 5 درصد رشد می کرد. این سالها که در تاریخ به عنوان سالهای طلایی اقتصادهای صنعتی معرفی می شود با رشد اقتصادی و توسعه صنعتی در اروپا و ژاپن همراه بود و دلیل مازاد عرضه هم صنعتی شدن کشورهای مذکور بود.این دوره رونق صنعت فولاد با دو بحران در عرصه انرژی دنیا به پایان رسید و در نهایت رکود در اواخردهه 1970 میلادی سبب شد تا نرخ رشد تقاضا کاهش یابد و مشکل تولید بیش از نیاز فولاد در بازار جهانی به مشکلی جدی برای اقتصاد تبدیل شود.
در سالهای دهه 1980 دولتها از طریق افزایش سرمایه گذاری در بخش‌های زیرساختی و ایجادکردن فرصت تجارت آزاد این بحران را پشت سر گذاشتند. در آن سالها کشورهای غربی تغییر رژیم تجاری در دنیا را در دستور کار خود قرار دادند و صحبت از تجارت آزاد کردند. در آن زمان قانونی تصویب شد مبنی بر اینکه دخالت دولت در عملکرد واحدهای صنعتی کم شود و کارخانه‌های زیان‌ده این فرصت را داشته باشته باشند تا بر مبنای شرایط اقتصادی خود در مورد کاهش تولید یا تعطیل شدن کارخانه تصمیم گیری کنند. از طرف دیگر ارایه یارانه و تزریق سرمایه های دولتی به صنعت فولادسازی هم متوقف شد و سیاست‌هایی در جهت کاهش تولید در دنیا ایجاد شد.
دومین دوره مازاد عرضه در دنیا در دهه 1990 میلادی اتفاق افتاد و در این دهه بود که اتحاد جماهیر شوروی فروپاشیدو بحران بازار سرمایه در ژاپن مشکلات اقتصادی زیادی برای این کشور و واحدهای صنعتی آن ایجاد کرد. در این دوره مازاد عرضه به دلیل افت بی سابقه میزان تقاضا در کشورهای بحران زده ایجاد شد.
بحران سوم در نتیجه توسعه صنعتی چین است
سومین دوره مازاد عرضه در فاصله سالهای 2000 تا 2014 میلادی اتفاق افتادو دلیل این مساله هم صنعتی شدن چین و افزایش ظرفیت تولید فولاد در این کشور است. در این بازه زمانی تولید فولاد در دنیا سالانه 13 درصد رشد کرد که 8 درصد بیش از نرخ رشد تولید در دهه 1970 بود.مطالعات نشان می دهد در فاصله سالهای 1950 تا 1980 میلادی تولید فولاد خام در جهان از 189 میلیون تن به 715 میلیون تن رسید و تا اواسط دهه 1990 میلادی حجم تولید رشد چندانی نداشت. اما طی دو دهه اخیر تولید فولاد در دنیا دو برابر شد و به بیشتر از 1670 میلیون تن رسید . نیمی از این تولید به چین اختصاص دارد در حالیکه در دهه 1950 میلادی امریکا تولید کننده نیمی از فولاد دنیا بود.
اما مساله این جاست که سیاست دنیا در سالهای اخیر تفاوت زیادی با سیاست در دهه 1970 دارد. در این سالها کشورها به جای آزاد کردن فضای تجاری به دنبال محدود تر کردن تجارت هستند. آنها موانع تجاری ایجاد می کنند ، تعرفه ها را بالا می برند و به مقابله با کشور چین به عنوان بزرگترین تولید کننده پرداخته‌اند. سیاست‌هایی که نه تنها مشکل را برطرف نمی کند بلکه به دلیل کم کردن حجم و ارزش تجارت در دنیا می‌تواند نرخ رشد اقتصادی را هم کمتر کند و شاید زمینه بحران های مالی را فراهم کند.