روسیه یکی از بزرگترین فولادسازان دنیا بهشمار میرود. در سال گذشته بیش از 70 میلیون تن فولاد خام در این کشور تولید شد. گفتنی است که این کشور سومین صادرکننده بزرگ محصولات فولادی در جهان بهشمار میرود. ایران نیز با دریافت حدود 3 درصد از محصولات فولادی این کشور در زمره 10 کشور اول واردکننده تولیدات فولادی روسیه شناخته میشود.
نمودار 1 روند تولید فولاد خام را در روسیه از سال 2009 تا سال 2016 نشان میدهد. همانطور که در نمودار پیداست، از سال 2009، تولید فولاد این کشور با رشد قابل توجهی به مقدار حدود 67 میلیون تن رسید و پس از آن از نرخ رشد تولید کاسته شد. بنا به دادههای نشان داده شده در نمودار، متوسط نرخ رشد سالانه تولید فولاد خام روسیه بین سالهای 2009 تا 2016، حدود 2.4 درصد بوده است. میزان تولید فولاد این کشور در سال 2016، حدود 70.8 میلیون تن برآورد شد که نسبت به سال 2015، از افت بسیار اندکی برخوردار بود.
عوامل متعددی، رشد تولید فولاد را در روسیه بهدنبال داشته و زمینه را برای رونق شرایط شرکتهای فولادسازی این کشور فراهم آورده است. از آنجا که صنعت فولاد یکی از صنایع انرژیبر محسوب میشود، دسترسی به منابع عظیم انرژی و ارزان بودن این ذخایر یکی از مهمترین پتانسیلها برای تولید فولاد در این کشور محسوب میشود. موقعیت جغرافیایی مناسب بهمنظور تبادلات کالا و سرانه بهنسبت بالا مصرف فولاد در این کشور (یا بهعبارتی تقاضای بالای داخلی این محصول) نیز از دیگر عواملی هستند که به رونق این صنعت در روسیه کمک کردهاند. حجم عمده تولید فولاد خام این کشور در اختیار 6 شرکت نوولیپتسک استیل، گروه صنعتی اوراز، کارخانه آهن و فولاد ماگنیتوگورسک، سورستال، متالواینوست و میچل قرار دارد.
گفتنی است که روسیه، سومین صادرکننده بزرگ فولاد جهان شناخته میشود. این کشور در سال 2016، حدود 31.1 میلیون تن فولاد به کشورهای مختلف دنیا صادر کرد. این در حالی است که مقدار صادرات فولاد این کشور در سال 2015، حدود 29.7 میلیون تن برآورد شده است. یعنی در یک سال گذشته، حجم صادرات فولاد در این کشور حدود 5 درصد افزایش یافته است.
در ادامه باید خاطرنشان ساخت که بیش از 160 کشور و منطقه در جهان، محصولات فولادی این کشور را وارد میکنند که از آن میان 66 درصد به 10 کشور اختصاص دارد. ترکیه با دریافت 19 درصد از محصولات فولادی روسیه، بزرگترین واردکننده فولاد از روسیه شناخته میشود. پس از آن کشورهای مکزیک، بلژیک، مصر، قزاقستان، ایتالیا، بلاروس، ایران و آلمان در رتبههای بعدی قرار میگیرند. نکته قابل توجه این است که ایران نیز با دریافت 3 درصد از محصولات فولادی روسیه، جز 10 کشوری قرار دارد که بیشترین حجم واردات از روسیه را داشتهاند. همچنین گفتنی است که حجم صادرات فولاد روسیه به ایران از سال 2015 تا 2016 نزدیک به 37 درصد افزایش داشته است. محصولات تخت، بخش عمده واردات ایران را از روسیه تشکیل میدهند.