در سال گذشته ایران ۴ میلیون تن فولاد به دیگر کشورهای دنیا صادر کرد که ۲۵ درصد از کل فولاد تولیدی در این کشور بود. ایران در نظر دارد تا سال ۲۰۲۵ میلادی میزان صادرات خود را به مرز ۲۰ تا ۲۵ میلیون تن برساند و حجم تولیدش تا مرز ۵۵ میلیون تن افزایش دهد. در سال قبل این کشور ۱۶ میلیون تن فولاد تولید کرد.
در سال‌های رکود اقتصادی ایران، یکی از دلایل بقای صنعت فولادسازی اتکا به صادرات بود و اروپا یکی از بازارهای صادراتی اصلی این کشور محسوب می شد. اما شرایط به تدریج تغییر کرد زیرا اتحادیه اروپا از افزایش توان صادراتی فولاد این کشور احساس نگرانی نکرد و موانعی در مسیر صادرات ایران به اروپا ایجاد کرد.
کشورهای عربی هدف تازه فولادسازان ایران
اما این محدودیت‌ها باعث نشد تا فولادسازان ایران از صادرات باز بمانند. به دنبال وضع قوانین محدودکننده وارداتی فولاد ایران به بازار مصرف اروپا، تولیدکنندگان بزرگ ایران بازار هدف خود را تغییر دادند و تامین نیازهای مصرف کنندگان کشورهای عربی را در اولویت قرار دادند. به گزارش پایگاه خبری پلاتس، در چهار ماه اول سال ۱۳۹۶ شرکت فولاد مبارکه ۴۷۶ هزار تن فولاد به کشورهای عمان و امارات و مصر صادر کرد که ارزش صادراتی ان برابر با ۲۰۰ میلیون دلار امریکا بود و این شرکت در نظر دارد تا انتهای سال جاری همچنان به صادرات محصولاتش به کشورهای عربی ادامه دهد. صادرات فولاد ایران به کشورهای عربی مزایای دیگری هم دارد. اول اینکه این کشورها از نظر فاصله جغرافیایی قرابت بیشتری به ایران دارند وهزینه حمل محصولات فولادی ایران به این کشورها بسیار کمتر از اروپا است.
از طرف دیگر رابطه ایران با کشورهای همسایه با وجود فراز و نشیب‌های زیاد بسیار مستحکم است و به همین دلیل احتمال مختل شدن شرایط روند صادرات فولاد به این کشورها بسیار کم است. نکته سوم اینکه شرکت‌های فولادسازی کشورهای عربی وضعیتی شبیه ایران دارند وهزینه تامین انرژی و آب در این کشورها تقریبا مشابه ایران است و مشکلی که شرکت‌های فولادسازی ایران در بازار کشورهای اروپایی با آن مواجه شدند در بازار کشورهای عربی مشاهده نخواهد شد.
یکی دیگر از کشورهای جذب کننده فولاد صادراتی این شرکت بزرگ ایرانی، کشور تایلند است که در سال‌های اخیر به یکی از اصلی ترین بازارهای هدف ایران تبدیل شده است. این کشور نیاز بالایی برای واردات فولاد دارد زیرا کارخانه‌های داخلی این کشور نمی‌تواند پاسخگوی نیاز مصرفی مردم باشد و ایران به دلیل روابط اقتصادی و تجاری خوب با تایلند می‌تواند بخش زیادی از نیازهای این کشور را پاسخ گوید. این در حالیست که در سال گذشته حجم صادرات فولاد از این شرکت برابر با ۷۰۰ هزار تن بوده است.
فولاد تولید ایران ارزان‌تر از دنیا است
مطالعات نشان می‌دهد قیمت محصولات فولادی تولید ایران در مقایسه با محصولات مشابه جهانی پایین‌تر است و دلیل این مساله هم قیمت پایین منابع انرژی در این کشور است. ایران دارای حجم بالایی از ذخایر انرژی است که سالانه بخش زیادی از آن صادر می شود. این کشور برای تامین انرژی مورد نیاز واحدهای فولادسازی هزینه کمتری می‌پردازد و به همین دلیل قیمت تمام شده فولاد تولیدی این کشور نسبت به دیگر کشورها کمتر است. یوروفر با تکیه بر این همین مساله اعلام کرد محصولات وارداتی شرکت فولاد مبارکه به خصوص ورقه‌های فولادی نورد گرم این شرکت با قیمتی بسیار پایین عرضه می شود و فضا را برای رقابت تولید کنندگان اروپایی تنگ کرده است. به همین دلیل خواستار وضع محدودیت وارداتی وافزایش تعرفه‌های گمرکی شدند که این درخواست بعد از چندین ماه پیگیری به تایید کمیسیون اروپا رسید.