با تلاطم بازار فولاد و رشد یکباره و همگام قیمت‌ها در بازار داخلی با بازار جهانی، برخی فعالان بازار با فشار به دولت خواستار حذف تعرفه واردات فولاد به منظور افزایش ورود شمش فولاد به کشور شدند و دلیل آن را کاهش عرضه فولادسازان به دلیل تعهد‌های صادراتی عنوان کردند.
در این بین اما فولاد سازان بخش خصوصی که به دلیل پایین بودن میزان تولید توان رقابت در بازار‌های بین‌المللی را نیز نداشتند خود را بازنده میدان توصیف کرده و معتقدند در زمان‌های کمبود تقاضا در بازار، با مشکل فروش مواجه بوده و امکان صادرات نداشتند و در دوره اوج قیمت و زمان سود نیز نادیده گرفته می‌شوند و با وجود اینکه امکان تامین نیاز بازار داخل را دارند وزارت صنعت، معدن و تجارت تصمیم به حذف تعرفه واردات شمش فولاد را به هیات دولت ارائه کرده است. این تصمیم در حالی اخذ شده که میزان تولید شمش فولاد در سال گذشته و سه ماه نخست امسال با رشد مواجه بوده و به دلیل کمبود تقاضا در بازار داخلی رشد صادرات را نیز در این زمان تجربه کرده ایم. سال گذشته در مجموع 18 میلیون و 466 هزار تن فولاد خام در کشور تولید شده که 9 میلیون و 497 هزار تن آن مربوط به بیلت و بلوم بوده و رشد 11 درصدی را به همراه داشته است و در همین مدت 3 میلیون و 741 هزار تن فولاد خام صادر شده که دو میلیون و 163 هزار تن آن مربوط به بیلت و بلوم بوده که حاکی از رشد 27 درصدی است. در حال حاضر تعرفه واردات فولاد شامل 5 درصد حقوق گمرکی و 10درصد سود بازرگانی در مجموع 15 درصد است و به تازگی با افزایش قیمت شمش فولاد در بازار داخلی، نوردکاران درخواست کاهش آن را داشتند. این در حالی است که فولاد سازان این تصمیم را شتابزده می‌دانند و معتقدند تنها واسطه‌ها و وارد‌کنندگان از این تصمیم منتفع می‌شوند و این تصمیم به نفع صنعت فولاد نیست.
حذف تعرفه تصمیم شتابزده
مدیرعامل شرکت آهن و فولاد ارفع حذف تعرفه را در شرایط فعلی بازار تصمیم شتابزده دانست و عنوان کرد: این تصمیم به نفع اقتصاد کشور نیست و اگر این تصمیم گرفته شود صنعت فولاد به خصوص فولاد سازان غیر‌دولتی به مشکل برمی خورند. علیرضا خیاط ادامه داد: اغلب فولاد سازان برای تامین سرمایه در گردش خود از بانک‌ها تسهیلات دریافت کرده‌اند و اگر شمش خارجی به بازار داخلی راه پیدا کند منجر به کاهش ظرفیت تولید و تعدیل نیروی انسانی خواهد شد.وی تصریح کرد: در زمستان سال 1394 قیمت تمام شده شمش واحد ما 1250 تومان بود در حالی که آن‌را 950 تومان در هر کیلو می‌فروختیم و با رشد قیمت‌های جهانی و به تناسب آن افزایش قیمت در بازار داخلی تازه در حال جبران آن زیان‌ها هستیم که موضوع کاهش تعرفه واردات شمش مطرح شده است.وی تاکید کرد: در حال حاضر هیچ گونه کمبودی در بازار داخل وجود ندارد و قیمت‌ها نیز با نرخ‌های جهانی تفاوت چندانی ندارد، بنابراین حذف تعرفه منجر به ورود شمش با کیفیت پایین خواهد شد. مدیر عامل شرکت آهن و فولاد ارفع اظهار کرد: متاسفانه برخی از واسطه‌ها نیز با بهره‌گیری از یوزانس یکساله اقدام به واردات شمش فولاد کرده و برای کسب سود تعادل بازار را به هم خواهند زد.وی تصریح کرد: فولاد ارفع سال گذشته صادرات نداشته و در سال جاری 40 هزار تن صادرات انجام داده و در صورت نیاز بازار داخل آمادگی آن را دارد تا تمام محصولات را در بازار داخلی عرضه کند.
بازار فولاد کمبود ندارد
مجتبی حاجی‌شفیعی مدیرعامل شرکت فولاد ویان نیز با بیان اینکه تعرفه سپر حمایتی است و با حذف یا کاهش آن صنعت به مشکل بر‌می‌خورد، گفت: تعرفه واردات شمش فولاد سپری است که اغلب کشور‌ها به منظور حمایت از صنایع خود به‌کار می‌گیرند و در صورت حذف یا کاهش آن صنعت داخلی به مشکل بر خواهد خورد.وی تاکید کرد: فولاد ویان به منظور تامین نیاز داخلی تمام تولیدات خود را روانه بازار داخلی کرده و صادرات نداشته و از این پس نیز تا زمانی که بازار داخلی تقاضا داشته باشد محصولاتش را در بازار عرضه خواهد کرد. حاجی شفیعی تصریح کرد: متاسفانه در صورت حذف یا کاهش تعرفه واردات شاهد عرضه شمش‌هایی خواهیم بود که با یوزانس یکساله وارد کشور می‌شوند و این درصورتی است که نیاز بازار از سوی تولیدکنندگان داخلی پاسخ داده می‌شود و با مازاد محصول در بازار روبه‌رو خواهیم شد. وی ادامه داد: تا همین چندی پیش بازار داخل بامازاد عرضه مواجه بود و قیمت‌ها به همین دلیل روندی کاهشی داشت و نرخ‌های داخلی همپای جهانی رشد نکرده بود، باید دید چرا به یکباره موضوع کمبود و حذف تعرفه مطرح شده است. وی تاکید کرد: در همین رابطه جلساتی در انجمن تولیدکنندگان فولاد ایران در حال برگزاری است و تولیدکنندگان سعی دارند مشکل خود را به شکلی رفع کنند که طرف دیگر در زنجیره فولاد آسیب نبیند.
حذف تعرفه؛ تعطیلی واحد‌های فولادی خرد
در همین راستا مهرداد نظری مدیر عامل شرکت ذوب بریس با اشاره به حذف تعرفه واردات شمش فولاد گفت: برخی مصرف كننده‌های شمش فولادى، به دنبال صفر كردن تعرفه گمركى واردات شمش فولادى هستند. وی تصریح کرد: اگر تعرفه گمركى شمش فولادى حذف شود، كارخانه‌هایی مانند ذوب بريس برای ادامه فعالیت با مشکل مواجه و مجبور به تعدیل نیروی انسانی یا حتی تعطیلی خواهند شد. نظری اظهار کرد: با حذف تعرفه بعضى از تجار اقدام به خريد و واردات شمش فولادى به‌صورت يوزانس يكساله و حتى دوساله با بهره سالانه ٦درصد به نام افرادى كه نياز به نقدينگى دارند مي‌كنند ووقتى كه كالا به گمرك ايران رسید، ١٠ درصد کمتر از قیمت واقعی به فروش می‌رسانند و پول نقد دریافت می‌کنند و به اين ترتيب براى آنها پولى را با بهره سالانه ١٦درصد تهيه می‌کنند.وی افزود: با این کار قيمت تمام شده ١٠درصد کمتر از قيمت جهانى خواهد بود،اين درحالي است كه گاهى سود حاصل از توليد وفروش شمش كارخانه‌های توليدى کمتر از یک درصد است و به همه این موارد باید دامپينگ‌هاى چين را نیز اضافه کرد. مدیر عامل ذوب بریس اظهار کرد: علاوه بر این اغلب اوقات محصولات چینی با كيفيت بسيار بد و نامرغوب عرضه مي‌شود.وی تاکید کرد: اگر تعرفه صفر شود در مدت كوتاهى بسيارى از كارخانه‌های توليد شمش تعطيل خواهند شد و اگر كارخانه‌اى چند ماه تعطيل شود راه‌اندازى دوباره آن تقريبا غير‌ممكن است مخصوصا در مناطق محرومى مانند خمين كه كارگر متخصص كم پيدا مي‌شود و آموزش يك نفر، ممكن است سال‌ها به‌طول انجامد.