محمد حسین فرهنگی، عضو هیئت رئیسه مجلس شورای اسلامی با حضور در برنامه دو نیم ساعت که با موضوع طرح بیمه بیکاری و حمایت از بیکاران متقاضی کارپخش می‌شد، با تاکید بر اینکه قانون اساسی در دو بعد تکالیفی را برای حمایت از بیکاران بر عهده دولت قرار داده است گفت: در اصل 28 قانون اساسی آمده است که هر کس حق دارد شغلی را که به آن تمایل دارد و مخالف اسلام و مصالح عمومی و حقوق دیگران نیست برگزیند،همچنین دولت موظف است با رعایت نیاز جامعه به مشاغل گوناگون برای همه افراد امکان اشتغال به کار و شرایط مساوی را برای احراز مشاغل ایجاد کند.
وی ادامه داد: در اصل 29 قانون اساسی بحث تامین اجتماعی مطرح است که در آنجا بیان شده است که تامین اجتماعی از نظر بیکاری، پیری و از کار افتادگی و بی سرپرستی، در راه ماندگی، حوادث و سوانح نیاز به خدمات بهداشتی و درمانی، مراقبت همگانی حقی است همگانی و در این مسیر دولت موظف است از محل درآمدهای عمومی و محل درآمد مشارکت مردم خدمات و حمایت‌های مالی فوق را برای همه مردم تامین کند.
فرهنگی تاکید کرد: این دو حکم که در قانون اساسی که قانون ممتاز کشور ماست، باید به خوبی اجرا شود و انتظار می‌رود که نظام جمهوری اسلامی در کنار قوه مقننه در کنار دولت برای بسترسازی اشتغال و همچنین حمایت‌های قبل از اشتغال برنامه داشته باشند و این حلقه مفقوده در نظام مدیریتی کشور ما و نظام حمایتی بخش های حمایت‌کننده ما بود و خلا عملی و اجرایی داشت.
عضو هیئت رئیسه مجلس شورای اسلامی افزود: قانون بیمه بیکاری در مجلس از سال 89 مطرح بود و جلسات کارشناسی بسیاری قبل از مطرح شدن طرح بیان شد و از کارشناسان بخش‌های مختلف و تجارب جهانی بسیاری استفاده شد و کشورهای مختلف این تجربه را داشتند و از کارشناسان وزارت کار وقت هم دعوت شد و بسته ای در قالب طرح بیان شد.
وی اظهار کرد: در بخش حمایت از بیکاران متقاضی کار، حرفه آموزی، بانک اطلاعات دقیق به روز در سطح جغرافیا و مناطق کشور پیش‌بینی شده است و ایجاد امید را به دنبال دارد و بستر اشتغال را فراهم میکند. سابقه بیمه هم حساب نمی‌شود و برای آنها مشوقی نیست در اینکه توقف کنند. بنابر این باید دولت و خود بیکاران تلاش کنند و حرکت کنند تا اینکه تحت پوشش بیمه بازنشستگی و بیمه فوت قرار گیرند.
وی ادامه داد: خلاصه آن طرح این بود که صندوق منتزع شده ای از تامین اجتماعی را برای کسانی که مشمول بیمه بیکاری هستند تشکیل دهیم و برای کسانی که شاغل نیستند و سابقه اشتغال هم نداشتند و تازه وارد بازار کار شده‌اند و هنوز کاری پیدا نکردند این صندوق از این دو مجموعه حمایت کند. طبق قانون، بیمه بیکاری موجود برای بخش اول همان 3 درصدی است که کارفرما موظف به تامین آن است و در قانون شرایط خاصی هم برای آن مقرر شده است.
فرهنگی افزود:این قانون را در فصل دوم به روز آوری کرده بودیم یعنی برخی احکام جدید را و بعضی اشکالاتی که در مانع شدن افراد مشمول بیمه بیکاری برای اشتغال مجدد وجود داشت را برطرف کرده‌بودیم. بخش‌هایی را که با دولت مرتبط بود در قانون برنامه دولت چنین اجازه ای راداشته که در قانون برنامه پنجم این افراد را تحت پوشش بیمه بیکاری قرار دهد، بیکاران متقاضی کاری را که سابقه اشتغال ندارند، نه در قالب بیمه بیکاری بلکه در قالب حمایت وارد این مجموعه کنیم و این صندوق مجوز و مکلف باشد که این مجموعه را مدیریت و حمایت کند تا به اشتغال برسند.
فرهنگی بیان کرد:شورای نگهبان دو ایراد برای تامین مالی این طرح گرفت. یکی برای فصل دوم بود که 3 درصد بیمه بیکاری را به 4 درصد افزایش داده بودیم، البته دولت هم در لایحه‌ای این 4 درصد را تایید کرده بود. و در فصل سوم هم گفته شده بود منابعی که پیش‌بینی شده منابع تامین کننده بار مالی نیست در رفت و برگشت‌هایی که اتفاق افتاد موضوع بیکاران متقاضی کار با نظر مثبت شورای نگهبان حل شد. یعنی مجلس در اصلاحی این موضوع را حل کرد.
در قانون هدفمندی یارانه‌ها هم این موضوع پیش‌بینی شده بود. امروز مجلس دو بحث بیمه بیکاری را از این قانون حذف کرد، یکی تشکیل صندوق جدید بود و دیگری حمایت از بیکاران. در قانون بودجه 93 با پیش‌بینی این اتفاق در تبصره 21، منبع مورد نیاز برای سال اول اجرا درقانون پیش‌بینی شده تا 20درصد را تحت پوشش قرار دهد. به مبلغ 2 هزار میلیارد تومان پیش‌بینی شده که دولت موظف است این را هزینه کند.
*200 هزار نفر ماهیانه مقرری بیمه بیکاری دریافت می‌کنند
محمدحسین زدا، معاون فنی سازمان تامین اجتماعی در ادامه این برنامه گفت: از سال 66 بیمه بیکاری در ایران آغاز شد و سه سال به صورت آزمایشی بود و از سال 69 به صورت یک قانون دائم در حال اجرا است و در حال حاضر 200 هزار نفر ماهیانه مقرری بیمه بیکاری دریافت می‌کنند.
وی ادامه داد: بحث منابع و مصارف نگران کننده است و تا پایان آذرماه 92،در آمد این صندوق حدود 7 هزار و 500 میلیارد تومان بود در حالی که هزینه‌های آن مبلغی بالغ بر حدود 8 هزار و 300 میلیارد تومان بوده است. بنابر این برای تداوم باید بازنگری انجام شود.
معاون فنی سازمان تامین اجتماعی تاکید کرد: اصل این قانون داشتن شغل و از دست دادن شغل بوده است که به تبع آن باید بیکاران را پوشش دهیم تا زمانی که شغل جدید انتخاب کند یا پیشنهاد کند یا به سن بازنشستگی که می‌رسد تحت پوشش باشد و بتواند از حمایت‌های قانونی بهره‌مند شود. این قانون جاری است تا امروز که فصل دوم حذف نشده بود مشارکت داشتیم. امروز فصل دوم این قانون حذف شد و از این پس صندوق جداگانه با هیئت مدیره جداگانه با ارکان مشخص قانون جدید را دنبال میکند و ما نیز صندوق بیمه بیکاری خودمان را داریم و ادامه دار خواهد بود.
*صندوق جدید افرادی که هنوز کار ندارند را حمایت میکند
فرهنگی درباره تفاوت بین شرایط فعلی با قبل از تغییر قانون بیمه بیکاری گفت: در بحث احتساب سابقه، کل مدت را در بازنشستگی تعدیل کرده بودیم و اعلام شده بود که می‌تواند یک سال سابقه محسوب شود. یکی از محاسن آن این بود که کل افراد تحت پوشش را تشویق می‌کرد که در این یکسال برای خود کار پیدا کنند که به بیمه بازنشستگی متصل شود.
وی تاکید کرد: از تعداد بیمه بگیران کم می‌شد به حوزه اشتغال و تولید اضافه می‌شد.بیمه بیکاری در مجلس لایحه ای دارد که بعدها در مجلس بررسی می‌شود اما اسم این صندوق باز هم بیمه بیکاری و حمایت از متقاضیان جویای کار است. این صندوق قرار است افرادی را تحت پوشش قرار دهد که هنوز دارای کار نیستند و بحث حمایتی است.
فرهنگی بیان کرد: بر اساس آنچه که در فصل دوم طرح بیمه بیکاری و حمایت از بیکاران متقاضی کار ذکر شده بود، مشمولان بیمه بیکاری دایره شمول بیشتری داشت که با حذف مواد 6 تا 25 این طرح که افزایش مشمولان را در نظر گرفته بود، تنها کسانی که جویای کار هستند، مشمول می‌شوند.
* تمام دورانی که فرد بیمه بیکاری دریافت میکند جز سوابقش محسوب می‌شود
زدا با بیان اینکه صندوق بیمه بیکاری که در حال حاضر خدمات ارائه می‌دهد بسیار مترقی است گفت: به کسانی سرویس می‌دهد که علی رغم میل باطنی بیکار شده اند و همین مسئله نشان می دهد که میل به اشتغال و شاغل بودن را افزایش می‌دهد، طول دورانی که فرد مقرری بیمه بیکاری دریافت می کند جز سابقه فرد محسوب می شود، چراکه ناخواسته شغل خود را از دست داده است. قانون گذار این را لحاظ می کندچون ناخواسته شغل خود را از دست داده است نباید به سوابق آن خدشه ای وارد شود.
وی ادامه داد: در زمانی که مقرری دریافت می کنند باید به واحدهای فنی و حرفه ای مراجعه کنند و درصورتی که بی سواد باشند پس از هدایت به نهضت سواد آموزی با سواد می‌شوند و اگر دارای حرفه هستند تحت آموزش‌های فنی و حرفه ای آنها را ارتقا می‌دهند و همچنین در طول مدت بهره مندی از بیمه بیکاری از تمام خدمات درمانی سازمان بهره‌مند می‌شود.
معاون فنی سازمان تامین اجتماعی افزود: تمام طرح‌هایی که شکل بیمه ای دارد سازمان حمایت و تحت لوایح حاضر به انجام آن است. اما به محض اینکه طرح از حالت بیمه ای خارج و حمایتی شد دیگر وظیفه صندوق نیست. تمام افرادی که ناخواسته شغل خود را از دست می‌دهند پس از مراجعه به ادارات کار و طرح شکایت در صورتی که مورد تایید برای استفاده از این طرح قرار گیرند به سازمان تامین اجتماعی هدایت و 55درصد حقوق زمان اشتغالشان به اضافه تا سه نفر افراد تحت تکلف و به ازای هر نفر 10 درصد که این مبلغ در نهایت از 80درصد حقوق زمان اشتغال نباید فراتر رود به عنوان مقرری بگیر به فرد مشمول پرداخت می شود.
زدا تاکید کرد: بر اساس جدول موجود برای افرادی که از این قانون بهره‌مند می‌شوند از 6ماه برای افراد مجرد و تا 50 ماه برای افراد متاهل که بیش از 20 سال سابقه دارند قابلیت اجرا دارد و اگر فردی در سن بالای 50سال به مقرری بیمه بیکاری وصل شود اگر شرایط بازنشستگی را از نظر سن و سابقه داشته باشد، مقرری بیمه بیکاری دریافت می کند تا بازنشست شود.