بحران اقتصادی برزیل و شکستن سد باطله سامارکو برای شرکت واله خیلی خوش یمن نبود. این اتفاق که یک فاجعه زیستمحیطی به شمار میرود به چهره بزرگترین شرکت معدنی جهان خدشهای جبران ناپذیر وارد و این شرکت را وادار کرد برای جبران خسارتهای معنوی که به دنبال آن خسارات مادی زیادی نیز متوجه واله کرد،به فروش برخی از واحدهای اقماری خود دست بزند.
ازجمله معاملهای به ارزش ۱۰میلیارد دلار در زمینه مبادله سنگآهن بین این کشور و چین انجام شده است. در جریان این معامله چین در ازای پرداخت این مبلغ به شرکت برزیلی واله تا ۳۰ سال آینده بخشی از سنگآهن این معدن را در اختیار خواهد گرفت. کارشناسان اعلام کردهاند با پرداخت این مبلغ، تولید واله در سال میتواند به ۴۰۰میلیون تن ارتقا یابد و قیمت تولید سنگآهن به ازای هر تن ۱۰ دلار کاهش پیدا کند. شرکت چند ملیتی واله که در زمینه استخراج فلزات و معادن در برزیل فعالیت میکند و بزرگترین تولیدکننده سنگآهن و نیکل در جهان است به منظور جبران خسارتهای مالی و کاهش بدهیهای خود قصد دارد ۱۰میلیارد دلار از چین قرض بگیرد.
این خبر برای نخستین بار چهارشنبه ۳ اوت از سوی خبرگزاری رویترز و به نقل از یک منبع ناشناس منتشر شده و در ادامه آن آمده که واله متعهد است در مقابل دریافت این مبلغ از طرف چین، بخشی از استخراج خود را تا ۳۰ سال آینده به این کشور واگذار کند. واله در ماههای اخیر ضررهای بسیاری را متحمل شده؛ فروپاشی سد سامارکو در ماه نوامبر گذشته که منجر به کشته شدن ۱۹ نفر شد و بلای عظیمی در برزیل به شمار میآمد از یک سو و سقوط قیمت سنگآهن در ماه فوریه امسال میلادی از سوی دیگر اوضاع اقتصادی نابهسامانی را برای واله رقم زد و افت ۱۳۲میلیون دلاری را در داراییهای این شرکت موجب شد. به دنبال این افت و در پی آن افزایش بدهیها، واله اعلام کرد در ۱۸ ماه آینده قصد دارد بدهی خالص خود را به ۱۵میلیارد دلار کاهش دهد و به این منظور در پی فروش داراییهای هستهای خود است. در بحبوحه این زیان اقتصادی شرکتهای بسیاری نامزد جذب داراییهای واله هستند؛ به عنوان نمونه شرکت امریکایی موزایک، بزرگترین تولیدکننده کود فسفات در چانهزنی با واله میخواهد واحد کودی این شرکت بزرگ معدنی را در معاملهای به ارزش ۳میلیارد دلار بهدست آورد.
یک قرارداد جذاب برای چین
واله همچنین در ادامه حل بحرانهای مالی خود با شرکت سیلورویتون قراردادی منعقد کرده و براساس آن ۷۵درصد از سهام خود را به این شرکت فروخت. سیلورویتون هماکنون در زمینه استخراج معدن مس در سالوبوی برزیل فعالیت میکند. براساس این قرارداد که روز سهشنبه ۲ اوت منعقد شد، واله مبلغ ۸۰۰میلیون دلار دریافت کرد.
و حالا قراردادی که بین چین و برزیل منعقد شده و بر اساس آن چین با پرداخت ۱۰میلیارد دلار تا ۳۰ سال آینده میتواند بخشی از محصول بزرگترین تولیدکننده سنگآهن جهان را به خود اختصاص دهد. این قرارداد چشمانداز خوشایندی را برای این کشور که همواره یکی از بزرگترین خریداران سنگآهن در جهان بوده، ترسیم میکند.
چین همواره در بازار جهانی سنگآهن نقش برجستهای در تعیین قیمت به خود اختصاص میداد و حالا با دریافت این سهم از واله میتواند حضور خود را در معادلات جهانی سنگآهن پررنگتر کند. در تعیین قیمت سنگآهن هم مانند هر ماده معدنی دیگری عوامل گوناگونی میتوانند تاثیرگذار باشند. کیوان جعفری طهرانی، رییس امور بینالملل انجمن تولیدکنندگان و صادرکنندگان سنگآهن ایران در اینباره گفت: برزیل هماکنون نه تنها از نظر بازار سنگآهن دچار ضعف شده که به طور کلی اوضاع اقتصادی نامطلوبی را تجربه میکند، اوضاع مالی این کشور به حدی نابهسامان است که تاکنون نتوانسته ۱۰درصد از بلیتهای المپیک را به فروش برساند. همه اینها عواملی است که بر اقتصاد برزیل تاثیر منفی گذاشتهاند. وی در ادامه توضیح داد: معدن F۱۱D، معدن سنگآهنی است که قرار است از سوی واله تا پایان سال ۲۰۱۶میلادی راهاندازی شود و متاثر از همین بحران مالی که اقتصاد برزیل را فراگرفته و این کشور با آن دست به گریبان است، این معدن تا ۸۵درصد پیشرفت فیزیکی داشته اما برای تکمیل آن نیاز به تامین اعتبارات بود که چین این وام را در ازای واگذاری ۳۰ساله استخراج، به واله برزیل داد. در نتیجه این معامله و با به بهرهبرداری رسیدن این معدن تا ۲ سال آینده هزینه تولید سنگآهن واله در این معدن ۱۰ دلار به ازای هر تن پایین میآید و در همان حال ظرفیت تولید سنگآهن از سوی واله به بیش از ۴۰۰میلیون تن در سال میرسد که این نتیجه را میتوان مزیت مهمی برای بازار سنگآهن جهانی برشمرد.
براساس آخرین گزارشهای مخابره شده قیمت سنگآهن روز جمعه ۵ اوت دوباره فروریخته و به میزان کمتر از ۶۰ دلار امریکا در هر تن رسیده است. این امر میتواند ناشی از نتیجه و تاثیر روانی این قرارداد باشد. جعفریطهرانی در ادامه درباره آثار این قرارداد چین و برزیل در بازار جهانی توضیح داد: در نتیجه این رویداد بزرگ تجاری در بازار بینالمللی سنگآهن، برزیل و بعد از آن چین بیش از همه منتفع خواهند شد، اما برای نمونه بازار ایران با قدرت گرفتن رقیبی مانند برزیل آینده خوبی را نمیتواند برای خود متصور شود. در این میان واله دوباره قدرت میگیرد و چین هم در ازای سهمی که از محصول واله دریافت میکند سهم خود را در بازار جهانی بالا میبرد. وقتی قیمت تمام شده تولید سنگآهن در واله ۱۰ دلار پایین میآید به دنبال آن قیمت جهانی سنگآهن در بازار جهانی هم کاهش پیدا میکند. این اتفاق برای سایر تولیدکنندگان ازجمله ایران زیان و ضرر به دنبال دارد.
وی افزود: در واقع هر قدر تولید سنگآهن جهانی بالا رود عرضه از سوی سایر کشورها بیشتر میشود و با افزایش عرضه تقاضا پایین میآید و درنهایت قیمت جهانی سنگآهن افت میکند. یعنی با این اقدام واله، هم قیمت تولید سنگآهن پایین میآید و هم قیمت میزان عرضه سنگآهن برزیل بالا میرود، این روند برای رقبا در بازار جهانی اتفاق خوبی تلقی نمیشود نه برای ایران و نه برای سایر تولیدکنندگان و عرضهکنندگان سنگآهن جهان. وی ادامه داد: چین در قبال پررنگ کردن حضور خود و افزایش سهمش نسبت به سایر رقبا بهویژه استرالیا این مبلغ را به واله پرداخت میکند. اتحاد چین و برزیل بیش از همه برای استرالیا که رقیب سرسخت برزیل است. گران تمام میشود. این قرارداد علاوه بر استرالیا برای معادن کوچکتر نیز اتفاق خوشایندی نیست. جعفریطهرانی در نهایت گفت به تبع همه اتفاقاتی که برای سنگآهن رخ میدهد، قیمت فولاد نیز به عنوان محصول سنگآهن از آن متاثر میشود.