سنگ آهن بورس کالا علاوه بر دارا بودن مزیت معاملات داخلی کالاها و محصولات، قادر خواهد بود تا امکان صادرات محصولات مازاد در کشور را فراهم سازد.
این موضوع بهویژه در مورد سنگ آهن صادق است و سنگ آهن دانهبندی با عیار پایین که معمولاً در ایران مشتری ندارد، از جمله محصولاتی است که همواره به دیگر کشورها صادر میشده و بورس کالا وظیفه این مهم را برعهده داشته است.
بازار سنگ آهن در دنیا طی چند سال گذشته با رونق بسیار زیادی همراه بود و بسیاری از کشورها و شرکتها وارد فاز تولید این ماده معدنی شدند. در چنین دورهای صادرات سنگ آهن به کشورهای مصرفکننده بهویژه چین با رونق بسیاری همراه بود و در ایران نیز انواع محصولات سنگ آهنی با عیارهای گوناگون به این کشور صادر شد. این در حالی است که از سویی، برخی از فعالان صنعت فولاد معتقد بودند که با وجود ظرفیتهای خالی فولادی در کشور، نباید صادرات سنگ آهن خام صورت گیرد و این ماده معدنی باید در تولید فولاد کشور مورد استفاده قرار گیرد، از سوی دیگر تولیدکنندگان سنگ آهن اعتقاد داشتند که عمده سنگ آهن صادراتی، در داخل کشور مورد استفاده قرار نمیگیرد. چنین کشمکشهایی میان سنگ آهنیها و فولادیها باعث شد تا بورس کالا بهعنوان تشخیصدهنده صادراتی بودن سنگ آهن مشخص شود. بهطوری که سنگ آهن دانهبندی طی سال گذشته همواره در بورس کالا عرضه شد و در این رابطه نمودار ۱ نشان میدهد که از ابتدای سال ۹۵ تاکنون بیش از ۲ میلیون تن سنگ آهن دانهبندی از کشور صادر شده است. میزان عرضه سنگ آهن از سوی معادن تولیدکننده نیز طی این مدت حدود ۲ میلیون و ۴۰۰ هزار تن و میزان تقاضا بیش از ۸ میلیون تن بوده است که از اشتیاق فراوان متقاضیان برای خرید این محصول حکایت دارد.
در همین حال سه معدن سنگان، فلات مرکزی ایران و جلال آباد، عرضهکنندگان اصلی سنگ آهن دانهبندی در بورس کالا بودند. نمودار ۲ حاکی از آن است که سهم مجتمع سنگ آهن فلات مرکزی ایران بیش از سایر شرکتها بود. این شرکت در سال ۱۳۹۵ بیش از یک میلیون و ۴۰۰ هزار تن سنگ آهن دانهبندی شده با عیارهای گوناگون را در بورس کالای صادراتی عرضه کرد و طی این مدت، با تقاضای بیش از ۴ میلیون تن مواجه شد. در همین حال این شرکت توانست حدود یک میلیون و ۱۰۰ هزار تن از سنگ آهن خود را معامله کند و برای صادرات به فروش برساند. در همین رابطه مجتمع سنگ آهن جلال آباد نیز حدود ۴۹۰ هزار تن سنگ آهن دانهبندی را در بورس کالا عرضه کرد که با تقاضای ۲ میلیون تنی مواجه شد. در این میان شرکت سنگ آهن جلال آباد نیز توانست به میزان عرضه خود یعنی ۴۹۰ هزار تن، سنگ آهن دانهبندی را برای صادرات معامله کند و به فروش برساند. معدن سنگان نیز از قافله صادرات سنگ آهن از طریق بورس کالا عقب نماند و توانست حدود ۴۹۵ هزار تن سنگ آهن را در بورس کالای صادراتی عرضه کند. در مقابل عرضه این شرکت حدود یک میلیون و ۷۰۰ هزار تن تقاضا وجود داشت و مجتمع سنگان توانست ۳۸۵ هزار تن سنگ آهن دانهبندی را برای صادرات، معامله کند. لازم به ذکر است که معدن سورک نیز به عرضه ۱۱۰ هزار تن سنگ آهن دانهبندی در بورس کالا اقدام کرد، اما نتوانست معاملهای را صورت دهد.