شرکتهای بزرگ معدنی ایران در هفت ماه اول سال ۱۳۹۶ بالغ بر ۱۹۷.۵ میلیون تن محصولات معدنی تولید کردند که ۹.۱۷ درصد نسبت به مدت مشابه سال قبل از آن رشد داشته است. ایران ۶۸ نوع ماده معدنی دارد و حجم ذخایر تایید شده معدنی در این کشور برابر با ۳۷ میلیارد تن است و ذخایر معدنی بالقوه در این کشور برابر با ۵۷ میلیارد تن اعلام شده است. اما در میان فعالیتهای معدنی در ایران، فعالیتهای مرتبط با صنعت فولاد اهمیت بیشتری دارد زیرا ایران در میان تولید کنندگان بزرگ فولاد در خاورمیانه قرار دارد. در سطح جهانی هم ایران دوازدهمین فولادساز بزرگ دنیا است که جایگاهش نسبت به سال قبل ۲ رتبه ارتقا پیدا کرده است و در بزرگترین تولید کننده آهن اسفنجی در دنیا محسوب می شود. اما برای مطالعه فعالیتهای معدنی ایران در بخش فولاد باید به دو مساله توجه کرد. یکی فعالیتهای بالا دستی صنعت فولاد و دیگر فعالیت پایین دستی صنعت فولاد. فعالیتهای پایین دستی صنعت فولاد شامل تولید فراوردههای فولادی نیمه آماده در کشور می شود و برای اقتصاد اهمیت زیادی دارد.
فعالیتهای بالا دستی صنعت فولاد
کنسانترههای سنگ آهن بیشترین سهم را در مواد معدنی تولید شده در ایران دارند و در تولید فولاد هم جایگاه بسیار با اهمیتی را به خود اختصاص داده اند. در هفت ماه اول سال ۱۳۹۶ بالغ بر ۲۱.۸۸ میلیون تن کنسانتره سنگ آهن در ایران تولید شد که نسبت به مدت مشابه سال قبل با افزایش ۱۹ درصدی همراه بود. بیشترین سنگ آهن تولید شده در ایران در معدن گل گهر است. در بازه زمانی مورد مطالعه ۸.۰۳ میلیون تن سنگ آهن در این معدن تولید شد ولی پتانسیلهای موجود در این معدن بسیار زیاد است و به همین دلیل سرمایه گذاری در معدن گل گهر به منظور افزایش توان تولید در دستورکار صنعتگران ایران قرار دارد.
سنگ آهن اصلی ترین ماده در صنعت فولادسازی است و ایران هم در میان کشورهای بزرگ تولید کننده سنگ آهن است. از طرف دیگر، در این بازه زمانی۳.۵ میلیون تن گرانول و ۱۷.۹۶ میلیون تن گلوله های فولادی در ایران تولید شد. تولید گلوله های فولادی در ایران با رشد ۲۴ درصدی همراه بود و معدن گل گهر و شرکت فولاد مبارکه بزرگترین تولید کننده گلوله های فولادی در ایران بودند.
یکی دیگر از محصولات ارزشمند فولادی در ایران را می توان آهن اسفنجی دانست. ایران در هفت ماه اول امسال ۱۰.۷۶ میلیون تن آهن اسفنجی تولید کرد که ۲۴ درصد بیشتر از سال قبل بود. ایران بزرگترین تولید کننده آهن اسفنجی در دنیا است و بخش اعظم این محصول هم در شرکت فولاد مبارکه اصفهان تولید می شود. ایران برای حفظ توان تولید آهن اسفنجی در سالهای اخیر سرمایهگذاریهای زیادی انجام داده است ولی جذب سرمایههای خارجی را کلید تداوم جایگاهش در عرصه بین المللی می داند.
در بخش پایین دستی صنعت فولاد هم می توان به فراورده های فولادی نیمه آماده اشاره کرد که حجم تولید این محصول در هفت ماه اول امسال برابر با ۹.۵۷ میلیون تن بود. تولید فراورده های فولادی نیمه آماده در ایران ۱۴ درصد نسبت به سال قبل از آن رشد داشت و انتظار می رود این سرعت رشد در ماههای آتی هم ادامه داشته باشد. صنعت فولاد ایران یکی از صنایع زیرساختی و بسیار مهم برای کشور است و به همین دلیل است که برنامه افزایش توان تولید و جذب سرمایه های خارجی به منظور رساندن حجم تولید به مرز ۵۵ میلیون تن برای اقتصاد بسیار مهم است.