دیروز وزارت اقتصاد میزبان خبرنگارانی بود که برای شنیدن گزارش رئیس سازمان بورس اوراق بهادار تهران، به ساختمان باب همایون آمده بودند. «رئیس» با اشاره به وضعیت بازار سرمایه و رشد چشمگیر آن در شاخصه‌هایی همچون ارزش معاملات و تعداد دفعات معامله، اعلام کرد: بورس در وضعیت مناسبی به‌سر می‌برد و مباحث مربوط به خروج سرمایه از این بازار منتفی است. به گفته صالح آبادي، نقدينگي از بورس خارج نشده و درهمين بازار پارك شده‌است. صالح‌آبادی از ابزارهای جدید در بازار سرمایه خبر داد که انتشار یک تریلیون تومان اوراق خزانه اسلامی یکی از آنها بود.
صالح‌آبادي در جمع خبرنگاران عنوان كرد
نقدينگي از بازار خارج نمي‌شود
با اصلاح دستورالعمل معاملات نرخ عرضه اولي‌ها بر اساس حراج تعيين مي‌شود
گروه بورس _مسعود‌رضا طاهري: «افت شاخص بايد كارشناسي بشود و نمي‌توان بدون بررسي كارشناسانه دلايل افت آن را برشمرد. گزارش‌هاي 9ماهه ملاك نيست. نقدينگي از بازار سهام خارج نمي‌شود، بلكه در بازار پارك شده است.
شرايط افت شاخص شرايطي گذرا است و روند مثبت بازار از سر گرفته مي‌شود. ارزش بورس تهران از ابتداي سال تا‌كنون 138 درصد رشد ثبت كرده است. عرضه‌هاي اوليه بر اساس نياز و كشش بازار انجام مي‌شود. انتقال برخي شركت‌ها به بازار پايه فرابورس براي نظارت و شفافيت بيشتر است. هزار ميليارد تومان اوراق خزانه اسلامي به بازار سهام تزريق مي‌شود. دولت از بازار سهام همچنان حمايت خواهد كرد. 100 ميليارد دلار پروژه پتروشيمي تعريف شده است. آخرين خبرها از نشست‌هاي اخير پتروشيمي‌ها نشان از اهتمام به جذب سرمايه‌ها به بازار سهام دارد. بايد مزيت‌هاي رقابتي را در بخش پتروشيمي‌ها براي حضور در بازارهاي منطقه‌اي حفظ كنيم. حقوقي‌ها آمادگي دارند نقدينگي سنگيني را وارد بازار سهام كنند. بازار ايده تا قبل از پايان سال اجرايي مي‌شود. نرخ عرضه‌هاي اوليه از اين به بعد براساس حراج تعيين مي‌شود. استاندارد حسابداري بين‌المللي از سال 1394 به بعد در شركت‌هاي بورسي اجرايي مي‌شود. براي كارگزاران، اتاق معاملات تشكيل مي‌شود تا از پراكندگي آنها جلوگيري شود. قرار نيست در بازار سرمايه همواره شاخص مثبت باشد. ويژگي بورس نوسان است. اوراق استصناع تا پايان سال وارد بازار سرمايه مي‌شوند.»
اين خبرها مهم‌ترين تيترهايي بود كه از لابه‌لاي سخنان و برنامه‌هاي رئيس سازمان بورس اوراق بهادار تهران مورد اشاره قرار گرفت. به رسم هر سال معاونت‌هاي وزارت اقتصاد در آستانه ايام دهه فجر هر يك به ارائه گزارش عملكردي از حوزه تحت مديريت خود مي‌پردازند. روز گذشته در باب همايون نوبت به رئيس سازمان بورس اوراق بهادار رسيد تا رسانه‌ها را در جريان آخرين برنامه‌ها و خبرها قرار دهد و البته به پرسش‌هاي گوناگون خبرنگاران نيز پاسخ دهد.
رئيس سازمان بورس اوراق بهادار در پاسخ به پرسش «دنياي اقتصاد» تاثير برخي گزارش‌هاي 9 ماهه شركت‌ها بر روند منفي شدن شاخص بازار را در روزهاي اخير رد كرد و گفت از آنجا كه اين گزارش‌ها با احتياط تنظيم مي‌شوند و برخي از شركت‌ها در پيش‌بيني سود نرخ كمتري را اعلام مي‌كنند و برخي نرخ‌هاي بالاتري را اعلام مي‌كنند، نبايد اين گزارش‌ها را ملاك عمل قرار داد. دكتر علي صالح‌آبادي با بيان اينكه برخي از گزارش‌هاي شركت‌ها محافظه كارانه تنظيم مي‌شود و نبايد ملاك عمل در تحليل شاخص قرار بگيرد، از سرمايه‌گذاران خواست با مطالعه دقيق‌تري به بازار وارد شوند. او تاكيد كرد كه سود و زيان شركت‌ها مشخص است و حسب انتظار، بازار نرخ سهم را تعيين مي‌كند. او افزود: قرار نيست در بازار سرمايه همواره شاخص مثبت باشد. ويژگي بورس نوسان است. صالح‌آبادي درباره نحوه ارائه گزارش عملكرد 9 ماهه شركت‌ها گفت: با توجه به وضعيت رشد اقتصادي و ورود سرمايه‌گذاران خارجي شركت‌ها در سال آينده وضعيت بهتري خواهند داشت و اكنون نيز شرايط آنان كاملا عادي است و در اين باره شرايط رو به بهبود خواهد رفت و جاي هيچ نگراني وجود ندارد.
وي با توجه به اينكه سرمايه‌گذاران بايد به نكات مختلفي توجه كنند تاكيد كرد: بسياري از پروژه‌هاي شركت‌ها در سال 93 راه‌اندازي و به بهره‌برداري خواهند رسيد و در سود‌آوري شركت‌ها قطعا تاثير مثبت خواهند گذاشت، بنابراين سرمايه‌گذاران افزايش ظرفيت شركت‌ها را نيز مدنظر قرار دهند. رئيس سازمان بورس و اوراق بهادار در سي‌و‌ششمين نشست خبري خود با خبرنگاران كه در محل وزارت امور اقتصادي و دارايي برگزار شد، به بررسي روند بازار سهام پرداخت و گفت: ارزش بازار بورس تهران در مقايسه با سال گذشته از رشد 138 درصدي برخوردار شده است. صالح‌آبادي تصريح كرد: ارزش بازار بورس تهران هم‌اكنون به 406 هزار ميليارد تومان رسيده است كه نسبت به عدد 170 هزار ميليارد تومان در ابتداي سال رشد 138 درصدي را تجربه كرده است.
وي در ادامه افزود: ارزش بازار فرابورس هم‌اكنون به 97 هزار ميليارد تومان رسيده كه اين رقم در ابتداي سال، 50 هزار ميليارد تومان بوده و رشد 96 درصدي را در اين مدت در پي داشته است. به اين ترتيب ارزش بازار سرمايه از 220 هزار ميليارد تومان به 506 هزار ميليارد تومان رسيده است كه رشدي بالغ بر 5/2 برابر داشته است.
سخنگوي سازمان بورس و اوراق بهادار در‌خصوص رشد ارزش معاملات در سال جاري نسبت به دوره مشابه سال گذشته ابراز كرد: ارزش معاملات از 18 هزار و 300 ميليارد تومان به رقم 83 هزار و 700 ميليارد تومان رسيده كه از چهار برابر شدن نقدينگي در بازار سرمايه حكايت دارد. ارزش معاملات فرابورس نيز در مدت مشابه با رشد 5/2 برابري از 9 هزار و 700 ميليارد تومان به 24 هزار ميليارد تومان رسيده است.
نرخ عرضه اولي‌ها بر اساس حراج مشخص مي‌شود
صالح‌آبادي همچنين با اعلام اينكه با اصلاح دستور العمل معاملات در فرابورس، نرخ عرضه اوليه سهام در حراج مشخص مي‌شود و الزاما ديگر به نرخ اسمي 100 توماني عرضه نخواهد شد، گفت: اخيرا دستورالعمل معاملات بورس تهران و فرابورس اصلاح شد كه براساس آن، اين امكان فراهم شده تا اوراق اجاره يا مشاركت در عرضه اوليه خود بر اساس حراج معامله شوند.
كارگزاران در زير يك سقف
صالح‌آبادي افزود: هم‌اكنون 1050 ايستگاه معاملاتي وجود دارد كه تعداد مناسبي است، اما طرح‌هايي براي اين ايستگاه‌ها تعريف شده كه از جمله آن مي‌توان به تشكيل اتاق معاملات به پيشنهاد كانون كارگزاران اشاره كرد. صالح‌آبادي به پيشنهاد كانون كارگزاران مبني بر ايجاد اتاق معاملات ميان كارگزاران اشاره كرد و افزود: اين اتاق به تناسب نقاط جغرافيايي كشور براي تمركز معاملات و نظارت بيشتر كارگزاران در دست بررسي و راه‌اندازي است. وي توضيح داد: با تشكيل اتاق معاملات، پراكندگي كارگزاران از بين مي‌رود و به‌اين ترتيب چندين معامله گر در يك اتاق به كار خود مشغول مي‌شوند كه به اين ترتيب نظارت بهتري از سوي كارگزار روي معامله‌گران انجام مي‌شود.
راه‌اندازي بازار ايده تا پايان سال
سخنگوي سازمان بورس به فراهم شدن زمينه‌هاي بازار ايده در فرابورس اشاره كرد و گفت: دستورالعمل بازار ايده ابلاغ شده و فرابورس آماده انجام اولين معامله ايده در بازار سرمايه است. بازار ايده ظرفيت بالايي براي اتصال دانشگاه و صنعت دارد كه جوانان و مبتكران مي‌توانند نوآوري‌هاي خود را در اين بازار درج كنند و در معرض عرضه موقت يا دائم قرار بدهند، البته هيچ بازاري در كوتاه مدت به بلوغ نمي‌رسد و پيشرفت آن زمان مي‌برد.
پارك پول داريم
صالح‌آبادي در پاسخ به اين سوال كه با كاهش شاخص بورس چه ميزان نقدينگي از بازار سرمايه خارج شده است، گفت: خروج نقدينگي از بازار سرمايه نداشته‌ايم و با توجه به سهم‌هايي كه به فروش مي‌رود پارك پول داريم. بررسي‌ها نشان مي‌دهد كه پول از بازار سرمايه به ساير بازارها نرفته و اين سرمايه‌ها مترصد شرايطي هستند كه دوباره سهام بخرند.
اوراق خزانه اسلامي در بسته 1000 ميليارد توماني
رئيس سازمان بورس اوراق بهادار درباره زمان انتشار اوراق خزانه اسلامي و نحوه معاملات آن در بازار سهام اظهار كرد: اولين بسته اوراق خزانه اسلامي طبق قانون به ميزان 1000 ميليارد تومان از طريق فرابورس منتشر خواهد شد كه معاملات ثانويه آن نيز در اين بازار انجام مي‌شود. وي ادامه داد: اين اوراق نرخ سود مشخصي نخواهند داشت و امكان دارد در بازار فرابورس به زير قيمت اسمي هم معامله شوند و قيمت آن در بازار ثانويه فرابورس تعيين و سود سرمايه‌گذاران در آن مشخص خواهد شد. صالح‌آبادي گفت: اخيرا نيز شركت‌هاي تامين سرمايه كنسرسيومي براي بازارگرداني اين اوراق تشكيل داده و اعلام آمادگي كرده‌اند. وي با اشاره به اينكه اوراق استصناع نيز تا پايان سال منتشر خواهد شد، گفت: دستورالعمل اين اوراق در بازار سرمايه تصويب شده است. وي ادامه داد: اوراق مشاركت قابل تبديل به سهام نيز با توجه به آمادگي برخي شركت‌ها در دست پيگيري و انتشار است.
وي درباره اين اوراق تصريح كرد: اين اوراق بدون ريسك و با نرخ ثابت است و با قيمت‌هايي زير قيمت اسمي در بازار فروخته خواهد شد، اما در سر رسيد به نرخ اسمي خود تسويه خواهد شد. همچنين صالح‌آبادي در ادامه از تدوين دستورالعمل اوراق استصناع و ابلاغ آن خبر داد و گفت: انتشار اوراق استصناع تا آخر سال انجام مي‌گيرد؛ علاوه‌بر اين اوراق مشاركت قابل تبديل به سهم نيز آماده انتشار است. وي گفت: استانداردهاي بين‌المللي حسابرسي در هيات مديره سازمان تصويب شده و اولين صورت مالي مبتني بر استانداردهاي بين‌المللي از سال 1394 منتشر خواهد شد. راه‌اندازي صندوق‌هاي پروژه از ديگر برنامه‌هاي رئيس سازمان بورس براي روزهاي آتي بازار سرمايه است و در همين راستا اظهار كرد: به زودي صندوق‌هاي پروژه زمين و ساختمان و پتروشيمي در فرابورس راه‌اندازي مي‌شود.
صالح‌آبادي با اشاره به اينكه صندوق‌هاي پروژه در بخش‌هاي يادشده در آينده راه‌اندازي مي‌شود گفت: پس از اتمام دستورالعمل اين موضوع پذيرهنويسي و معاملات ثانويه آن اجرايي خواهد شد.
عرضه‌هاي خصوصي‌سازي
با هماهنگي سازمان بورس
رئيس سازمان بورس و اوراق بهادار در پاسخ به برخي ابهامات درباره عرضه‌هاي خرد سازمان خصوصي‌سازي تاكيد كرد: اين عرضه‌ها تنها با هماهنگي شركت بورس تهران، فرابورس و سازمان بورس متناسب با شرايط بازار انجام خواهد شد.
وي با بيان اينكه طبق رايزني‌هاي انجام شده، خريد توسط حقوقي‌هاي بازار در كف قيمتي سهام شركت‌ها انجام خواهد شد، گفت: بسياري از حقوقي‌ها خودشان با مراجعه به سازمان اعلام كرده‌اند كه حاضرند نقدينگي‌هاي سنگيني با توجه به قيمت‌هاي ايجاد شده وارد بازار كنند.
3 روش بهره بردن از اوراق
فروش تبعي
صالح‌آبادي با اشاره به اينكه انتشار اوراق اختيار فروش تبعي به بيمه سهام شركت‌ها كمك مي‌كند، گفت: اين اوراق حداقل با سود بانكي برابر است و از اطمينان خاطر بالايي براي سرمايه‌گذاران برخوردار خواهد بود. وي در توضيح بيشتر در خصوص اين اوراق گفت: اوراق فروش تبعي كمك مي‌كند كه بازدهي مشخصي براي سرمايه‌گذاران تا تاريخ مشخصي تضمين شود. دارنده اين اوراق بايد همزمان سهام مربوطه را داشته باشد و به 3 طريق مي‌تواند از مزاياي آن استفاده كند.
در صورتي كه قيمت در مهلت تعيين شده از قيمت اوراق تبعي بالاتر بود كه جاي نگراني براي دارنده اين اوراق وجود ندارد. اما اگر قيمت سهام از قيمت تضمين شده كمتر شود، در سررسيد و مهلت تعيين شده يا مي‌توان به فروشنده اين اوراق سهام خود را به نرخ تضميني بفروشد، يا ما به التفاوت نرخ را بگيرد و يااينكه به جاي ما به التفاوت قيمت از فروشنده اوراق تبعي سهام بگيرد. وي ادامه داد: اخيرا هلدينگ نفت، گاز و پتروشيمي تامين، سنگ‌آهن گل‌گهر و چادرملو براي انتشار اين اوراق اعلام آمادگي كرده و برخي از آنان نيز با قيمت‌هاي خوبي منتشر شده است. صالح‌آبادي گفت: در صورت افزايش نرخ سهم پس از موعد اوراق سود آن متعلق به سرمايه‌گذار خواهد بود.
ليست عرضه اولي‌ها تا پايان سال
وي ادامه داد: بنا داريم با توجه به شرايط بازار و تا پايان سال عرضه‌هاي اوليه شركت‌هايي از جمله نفت سپاهان، هلدينگ سيمان بانك ملي، آهن و فولاد ارفع، فولاد هرمزگان، گروه سرمايه‌گذاري بانك مسكن، نيروگاه برق عسلويه مپنا و پالايش كرمانشاه در بورس و فرابورس به تناسب سهام شناور و ديگر مولفه‌ها انجام شود.
سخنگوي سازمان بورس و اوراق بهادار همچنين با تاكيد بر اينكه هيچ عرضه‌اي در بورس دستوري نبوده است، گفت: سازمان بورس به عنوان ناظر بازار عرضه‌هاي سازمان خصوصي‌سازي را رصد كرده كه متناسب با آن انجام شود. همچنين طبق قانون بودجه سازمان خصوصي‌سازي مكلف است، تا بخشي از سهام را به صورت خرد و بلوكي عرضه كند.
صالح‌آبادي تاكيد كرد: در صورتي كه عرضه‌هاي خصوصي‌سازي بخواهد مشكلي براي بازار ايجاد كند، عرضه نخواهد شد، چرا كه معتقديم بايد متناسب با بازار انجام شود.
وي درباره شرايط كلي بازار سهام و چشم‌انداز آن در آينده خاطرنشان كرد: همانطور كه رئيس‌جمهور در اجلاس داووس اشاره كردند، سرمايه‌گذاري‌هاي خارجي در بازار جذب خواهد شد و دولت همچنان علاقه‌مند است كه سرمايه‌گذاري‌ها از طريق بازار سرمايه انجام شود كه اين كار منافاتي با نظام بانكي هم نخواهد داشت. صالح‌آبادي تاكيد كرد: درباره عرضه مابقي سهام هلدينگ سهام پتروشيمي خليج فارس، عرضه خرد منتفي شده و عرضه مابقي آن بر حسب شرايط بازار به صورت بلوكي خواهد بود.
وي ادامه داد: در سال‌هاي آينده با توجه به گفته رئيس‌جمهور حدود صد ميليارد دلار پروژه پتروشيمي در كشور برنامه‌ريزي شده كه با ايجاد مشوق‌هاي لازم سرمايه‌گذاري‌هاي خارجي وارد بازار مي‌شود.
رئيس سازمان بورس اوراق بهادار با توجه به اينكه جاي نگراني در خصوص سرمايه‌گذاري در كشور وجود ندارد، گفت: تصميمات در كشور با توجه به سخنان رئيس‌جمهور با هدف ايجاد جذابيت در صنايع مختلف اتخاذ مي‌شود تا در مقايسه با ساير كشورهاي منطقه داراي مزيت رقابتي باشد.
صالح‌آبادي درباره شائبه دستكاري قيمت‌ها در بازار پاسخ داد: بازار سرمايه به قدري بزرگ شده كه بازار خودش قيمت‌ها را تعديل مي‌كند و با توجه به ارتقاي سهام شناور شركت‌ها نسبت به سال گذشته امكان دستكاري بسيار كاهش يافته است.
وي ادامه داد: برخي شركت‌ها كه شائبه دستكاري قيمت داشتند و سهام شناور آنان در حد پاييني بود طبق تصميم فرابورس به بازار توافقي كه شركت‌ها در آن پذيرش نمي‌شوند، منتقل خواهند شد و به آنان فرصتي داده شده تا ضمن ارائه اطلاعات شفاف، سهام شناور خود را متناسب با بازار افزايش دهند.
صالح‌آبادي گفت: بازار توافقي با توجه به ماده 99 قانون برنامه توسعه تشكيل شده و در آن شركت‌ها تنها درج شده و پذيرش نشده‌اند و براي انجام مراحل پذيرش بايد مدارك لازم را به كميته پذيرش ارائه دهند تا شرايط معاملات به صورت حراج را داشته باشند و به بازارهاي اول و دوم فرابورس يا بورس تهران ارتقا پيدا كنند. سخنگوي سازمان بورس و اوراق بهادار در پاسخ به سوالي درباره دليل استعفاي جمعي از مديران كانون كارگزاران تاكيد كرد: ظاهرا مشكلاتي در اين كانون به وجود آمده بود كه به نظر مي‌رسد، اين موضوع برطرف شده است.
وي در واكنش به اين سوال كه طي روزهاي اخير نقدينگي‌هاي زيادي از بازار خارج شده گفت: چنين چيزي صحت ندارد، چرا كه در عرضه اوليه تيپيكو نقدينگي‌هاي بسيار بالايي جذب شد، بنابراين هيچ نقدينگي از بازار خارج نشده و حتي با توجه به اعلام آمادگي حقوقي‌ها نقدينگي بسيار سنگيني در آينده نزديك براي خرید سهام در قيمت‌هاي ارزنده وارد بازار مي‌شود.
وي درباره نحوه پذيرهنويسي موسسات اعتباري براي تبديل به بانك گفت: در صورت ارائه مجور بانك مركزي به موسسات اعتباري براي تبديل شدن به بانك، اين اقدامات در بازار سهام نهايي خواهد شد.
سخنگوي سازمان بورس و اوراق بهادار با اشاره به اينكه شركت‌هاي بورسي به لحاظ بنيادي مشكلي ندارند، گفت: قطعا شرايط در آينده بهتر خواهد بود و ريزش‌هاي فعلي بازار نيز گذراست.
صالح‌آبادي در پاسخ به سوالي مبني بر وضعيت صندوق توسعه بازار و آخرين اقدامات درباره افزايش منابع آن گفت: در حال رايزني براي افزايش منابع صندوق توسعه بازار هستيم تا در مواقع لازم حمايت‌هاي بيشتري از بازار داشته باشيم.
وي درباره زمان عملياتي شدن سهام عدالت گفت: سهام عدالت يكسري زيرساخت‌هاي فني لازم داشت كه آماده شده و حضور بيش از 40 ميليون سهامدار جديد نيازمند آمادگي و انجام عمليات‌هاي ويژه‌اي بود، بنابراين راهكارهاي مختلفي براي
عملياتي شدن سهام عدالت و معاملات آن راهكارهاي مختلفي به سازمان خصوصي‌سازي ارائه شده و هم‌اكنون در هيات دولت در حال بررسي است.
سخنگوي سازمان بورس و اوراق بهادار با اشاره به برگزاري جلسه بورس با پتروشيمي‌ها گفت: قرار است بر اساس اصولي تصميم گيري‌ها انجام شود، يكي از اين اصول اين است كه بايد قيمت‌هايي كه تعيين مي‌شود باعث جذب سرمايه‌ها به بازار سرمايه گردد و مزيت‌هاي رقابتي در بين كشورهای منطقه نيز حفظ شود. رئيس سازمان بورس و اوراق بهادار اضافه كرد: در بازار پايه فرابورس برخي سهم‌ها با نوسانات غيرعادي مواجه مي‌شوند، در برنامه پنجم براي اينكه بازار غير متشكل سهام نداشته باشيم و معاملات بيرون از بازار انجام نشود و اين معاملات با حداقل‌هايي در بازار سرمايه انجام شود، برنامه داريم.
خدشه‌اي به مالكيت سهام شبه دولتي‌ها وارد نيست
وي در پاسخ به سوال ديگري مبني بر اينكه وزير اقتصاد در ابتداي فعاليت خود در دولت يازدهم مطرح كرد كه سهام‌هايي كه به شبه دولتي‌ها فروخته شده دوباره در بازار عرضه خواهد شد، گفت: خير، چنين نيست. هر كس هر سهمي را در بازار خريداري كرده باشد اين سهم متعلق به وي است و هيچ خدشه‌اي در مالكيت سهام‌هايي كه واگذار شده وجود ندارد و مالكيت آنها به قوت خود باقي است و در آينده اميد است كه نهادهاي عمومي سهام خود را به بخش‌هاي واقعي خصوصي بفروشند.