ک اقتصاددان گفت: دولت برای توسعه اقتصادی باید ایجاد فضای کسب‌وکار مناسب، جذب سرمایه خارجی و شفافیت را در پیش بگیرد؛ البته دولت در این راه‌ها قدم گذاشته، اما اقدامات انجام‌شده کافی نیست.
مهدی پازوکی سه نکته مذکور را شاه‌کلید حل مشکلات اقتصاد ایران عنوان کرد و گفت : «مشکل امروز دولت، بحران رکود در اقتصاد کشور است، نتیجه مشکلات عدیده‌ای که از دولت قبل به دولت یازدهم به ارث رسیده است و بی‌انضباطی‌های اقتصادی که در سال‌های گذشته روی‌داده، بر روی نظام تصمیم‌گیری و تصمیم‌سازی دولت برای رفع رکود تأثیر گذاشته است.»
او گفت: «یکی از ایراداتی که به دولت کنونی وارد است این که باید بی‌انضباطی اقتصادی شکل‌گرفته در دولت قبل که در سه بُعد بی‌انضباطی مالی، پولی و اداری اقتصاد ایران را فراگرفته بود را به سمت نظم اقتصادی نهادینه‌شده سوق می‌داد.»
او افزود: «دولت یازدهم خیلی برای بهبود شرایط تلاش میکند، اما به‌اندازه تلاش خود موفق نیست؛ برای اینکه دولت به‌طور شفاف ابعاد مشکلات را برای مردم بازگو نمی‌کند.»
راه دوم؛ بهبود فضای کسب‌وکار
او مشکل دوم اقتصاد را فضای کسب‌وکار نامناسب عنوان کرد و افزود: «در فضای نامناسب، بروکراسی پیچیده، قوانین متعدد و ناکارآمد فساد بازتولید می‌شود؛ در این شرایط فضا برای کسب‌وکار ناامن، نامناسب و مقرون‌به‌صرفه نیست. بهبود فضای کسب‌وکار سنگ‌بنای دیگر اقتصاد است.»
او تصریح کرد: «برای مناسب شدن فضای کسب‌وکار، قوه قضاییه باید با دولت تعامل و همکاری کند چراکه دراین‌باره قوه قضاییه نقش اصلی، اساسی و بی‌بدیلی دارد. با این تعامل دولت می‌تواند فضای مناسب کسب‌وکار را از طریق افزایش شفافیت، افزایش رقابت و نفی انحصار ایجاد کند.»
قدم سوم؛ جذب سرمایه خارجی
شاه‌کلید سوم جذب سرمایه خارجی است؛ استاد اقتصاد دانشگاه علامه طباطبایی گفت: «برای افزایش سرمایه‌گذاری که وابسته به فضای کسب‌وکار است باید اول زمینه برای سرمایه‌گذاری داخلی فراهم شود و دولت سیستم بانکی را به سمت افراد کارآفرین و واحدهای موجود هدایت کند. وقتی سرمایه‌گذاری داخلی شروع به افزایش کرد با توجه به مزیت‌های اقتصاد ایران (نیروی کار تحصیل‌کرده ارزان و انرژی ارزان) سیگنالی به سرمایه‌گذاری خارجی خواهد بود که به جذب سرمایه‌گذاری خارجی خواهد انجامید.»
مانع اصلی خود فساد است
او فساد را مانع اصلی رشد اقتصادی دانست و گفت: «ریشه فساد در اقتصاد دولتی و رانتی است؛ هرگونه انحصار در اقتصاد فساد به دنبال خواهد داشت، زیرا رانت خود انحصار است؛ در فضای رانت اقتصاد واقعی و شفاف توان رشد و شکوفایی ندارد.»
او تصریح کرد: «در فضای رانتی طبقه جدیدی در اقتصاد رشد میکند که نه دغدغه تولید ملی دارد و نه دغدغه رشد و پیشرفت کشور. باید این سیستم غلط اصلاح شود، زیرا سلامت یک جامعه عامل توسعه‌یافتگی است.»
برای سنجش فساد و سلامت اداری چه باید کرد؟
او گفت: فساد به سوءاستفاده از قدرت و موقعیت در جهت کسب منفعت شخصی یا منافع گروهی اشاره دارد. فساد، تجلی نوعی از رفتار مقامات دولتی (خواه سیاستمداران، خواه مستخدمان کشور) است که در آن با سوءاستفاده از قدرت عمومی محوله به آن‌ها، به‌طور نادرست و غیرقانونی، خود و نزدیکانشان را منتفع می‌سازند؛ این فساد در دو سطح جزئی و کلان اتفاق می‌افتد. مهدی پازوکی، اقتصاددان فساد و شفافیت را لازم و ملزوم هم می‌داند؛ فساد میل به عدم شفافیت دارد و هر جا که عدم شفافیت باشد، فساد در آنجا رشد میکند.
این استاد دانشگاه توضیح داد: فساد شکل‌های مختلفی دارد مانند: دریافت پول و انواع پاداش‌ها برای انعقاد قرارداد، تخطی از دستورالعمل‌ها برای رسیدن به منافع شخصی، استفاده از اموال دولت به‌صورت شخصی، نادیده گرفتن فعالیت‌های غیرقانونی، دخالت در فرآیند دادخواهی، استخدام دوستان و اقوام، کم‌فروشی، نادیده گرفتن مالیات‌های افراد مشمول مالیات و... و. مهم‌ترین اشکال فساد، که می‌توان آن‌ها را جزو انواع اصلی رفتار مفسدانه نامید، عبارت‌اند از ارتشاء، اختلاس، کلاه‌برداری، پارتی‌بازی و اخاذی. او راه مبارزه با همه نوع فساد را شفافیت، اجرای درست قانون آزادی اطلاعات می‌داند.
فساد اعتماد عمومی را نشانه می‌گیرد
به اعتقاد پازوکی، فساد اداری به‌عنوان یک مساله عمومی، امروزه نه به‌عنوان پدیدهای اجتناب‌ناپذیر، بلکه واقعیتی رنج‌آور تقریباً در همه کشورها، اعم از توسعه‌یافته و یا درحال‌توسعه و در سطح دولت‌های ملی و محلی مطرح است و نظام‌های اداری در بیشتر کشورها در رأس کانون‌های آسیب‌پذیر و آماج آسیب‌های ناشی از این پدیده بوده و هستند.
اما آثار این پدیده شوم به گفته پازوکی فقط اقتصادی نیست؛ آثار فساد ابعاد اجتماعی و فرهنگی دارد و فساد به باور و اعتماد عمومی ضربه می‌زند. پازوکی گفت: «فساد مستقیم اعتماد عمومی را که تنها سرمایه اجتماعی است، نشانه می‌گیرد و این مسئله خیلی خطرناک است.»
او با اشاره به راههای مبارزه با فساد گفت: اگر راه اول مبارزه با فساد شفافیت است، راه‌حل دوم شناخت فساد و راههای بروز آن است. «در دنیا برای مبارزه با فساد سازمان‌هایی وجود دارد که در آن افراد آموزش‌دیده و متخصص کار می‌کنند. در آنجا هرکسی به خود اجازه نمی‌دهد که مدعی مبارزه با فساد باشد، مبارزه با فساد راهکار و علم نیاز دارد و ناظر باید شناخت به ابعاد مسئله داشته باشد.»
پازوکی تصریح کرد: «آزادی دسترسی به اطلاعات، شفافیت، محیط کسب‌وکار مناسب و قانون‌گرایی از شاخص‌هایی است که می‌تواند به مبارزه با فساد اداری و اقتصادی کمک کند.»