مسیریابی ارز در سال آینده

آینده بازار ارز در سال 96 با توجه به تحولات داغ این بازار در سال جاری مورد تردید فعالان است. تحلیلگران مالی معتقدند در سال آینده دو سیکل سیاسی و اقتصادی در شکل‌گیری روند بازار موثرند. سیکل سیاسی متاثر از انتخاباتی است که در ایران و اروپا برگزار خواهد شد و تاثیر بسزایی در نرخ دلار در کشور خواهد داشت. همچنین اقدام عملی ترامپ در مواجهه با برجام در سال آینده محک خواهد خورد. در سال 96 نگاه فعالان بازار ارز به تصمیم رئیس‌جمهور آمریکا در موافقت یا رد تعلیق تحریم‌های هسته‌ایعلیه ایران خواهد بود. در سوی دیگر روند نرخ تورم و سیاست بازگشت به نظام ارزی تک‌نرخی، ساختار سیکل اقتصادی حرکت دلار را شکل خواهد داد. این‌ها از جمله عوامل تعیین‌کننده بازار ارز هستند. اما با این تفاسیر بازار ارز در سال آینده چه سمت و سویی پیدا خواهد کرد، آیا روند کنونی حفظ خواهد شد، یا دلار تغییر مسیر می‌دهد؟ منظور از تغییر مسیر افزایش نوسان در نظام کنونی چند نرخی یا بازگشت به نظام ارزی یکسان البته در یک نرخ بالاتر است.این سوالات کلیدی در همایش «چشم‌انداز اقتصاد ایران در سال 1396» پاسخ داده می‌شود. گروه رسانه‌ای «دنیای اقتصاد» برای چهارمین سال پیاپی با گردهمایی خبرگان مالی سعی دارد از طریق تحلیل رفتار بازیگران بازار، تصمیمات فعالان را با ضریب اطمینان بیشتری همراه کند.

واکاوی حرکت گذشته

در اولین گام برای تحلیل بازار ارز و پیش‌بینی حرکت آینده آن باید نگاهی به مسیر گذشته انداخت. به اعتقاد کارشناسان آگاهی از عوامل بحران‌زا می‌تواند واکنش صحیح فعلان در بازار را بیمه کند. بازاری که از ابتدای سال 1395 تا اواخر آبان دوران آرامی را گذراند و برای سفته‌بازان نوسان چندانی نداشت، در ماه آخر پاییز دچار تکانه‌های شدید شد. طوری که سقف‌ تاریخی نرخ دلار در دوران پرتلاطم آذر و دی شکسته شد و نرخ برابری دلار در مقابل ریال رقم 4135 تومان را لمس کرد. در برداشت اولیه می‌توان برای صعود نرخ ارز دو علت متصور شد. علت اول می‌تواند ناشی از افزایش نرخ مصوب در بودجه دولت باشد. در سال 1395 نرخ ارز 3 هزار تومانی در بودجه به تصویب رسیده بود، اما هیات دولت این نرخ را در بودجه سال آینده با 10 درصد افزایش در رقم 3300 تومان تصویب کرد. عامل دوم می‌تواند منسوب به تحولات ایالات متحده آمریکا باشد. بزرگترین اقتصاد جهان با یک اتفاق غیرمنتظره در دی ماه روبه‌رو شد. انتخاب چهل و پنجمین رئیس‌جمهور ایالات متحده همراه با بروز تردیدهای بسیاری در فعالان اقتصادی در سرتاسر دنیا بود. دونالد ترامپ با موضع‌گیری‌های عجیب و اقدامات نامتعارف این تردیدها را در مورد وضعیت آینده اقتصاد جهان تشدید کرد. فعالان بازار ارز در کشور به‌طور ویژه‌ای تحت تاثیر این اتفاقات قرار داشتند. میزان اثرگذاری تصمیمات ترامپ باید توسط تحلیلگران مورد توجه باشد. برخی تحلیلگران معتقدند تصمیم دونالد ترامپ در تعلیق یا تمدید تحریم‌های هسته‌ای می‌تواند نقطه عطف بازار ارز کشور در سال آینده باشد.

مولفه تعیین‌کننده بازار 96

پس از صعود دلار به قله تاریخی، انتقادات زیادی به دولت و بانک‌مرکزی وارد شد. با ایجاد این انتقادات بانک مرکزی وارد عمل شد و ظرف بیش از یک ماه توانست نرخ ارز را پایین بیاورد. مساله‌ای که چندان به مذاق تولیدکنندگان و صادرکنندگان خوش نیامد و انتقاداتی از سوی آنها را در پی داشت. اما کارشناسان و تحلیلگران معتقدند مهم‌ترین پارامتر تعیین‌کننده نرخ ارز در سال آتی، تداوم قدرت و خواست دولت برای پایین نگه داشتن نرخ ارز است. از مهم‌ترین عوامل دیگر تعیین‌کننده، مسائل سیاسی حاشیه‌ای نرخ ارز است. این مسائل به یک سری انتخابات‌های دیگر چه در ایران و چه در اروپا گره خورده‌اند. انتخابات رئیس‌جمهوری سال بعد در ایران و به قدرت رسیدن راستگراهای افراطی در اروپا به‌خصوص فرانسه به‌عنوان یکی از اعضای 1+5 که می‌تواند به ترامپ بسیار نزدیک شود، می‌تواند تاثیرات جدی بر آینده نرخ ارز در ایران داشته باشد. همچنین در سیکل اقتصادی تصمیم دولت برای یکسان‌سازی نرخ ارز در سال آینده مساله تعیین‌کننده‌ای در روند بازار است.