بازار داخلی ارز در اولین روز هفته جدید شاهد خروج دلار از سایه بازارهای جهانی طلا بود. پیش از شروع هفته جاری، بازار ارز تحتتاثیر دو تحلیل قرار داشت که وابسته به افزایش بهای اونس در بازارهای جهانی میان معاملهگران داخلی شکل گرفته بود. برخی فعالان اعتقاد داشتند، دلار تحتتاثیر ورود احتمالی سکهبازان به بازار ارز در مسیر افزایشی قرار خواهد گرفت، حال آنکه عدهای دیگر باور داشتند سکهبازان برای بالا بردن دامنه نوسان فلز گرانبهای داخلی وارد بازار ارز نخواهند شد. این گروه برخلاف مفسرانی که به افزایش بهای دلار تحتتاثیر رشد قیمت اونس جهانی امیدوار بودند، اعتقاد داشتند حباب سکه بالاست و این موضوع میتواند مانعی در برابر تحرکات احتمالی سکهبازان در بازار ارز باشد. روز شنبه، تحلیل این دسته از معاملهگران محقق و دلار از سایه اونس جهانی خارج شد. در واقع در اولین روز هفته، دلار نه تنها برخلاف دید گروه اول نوسان افزایشی را تجربه نکرد، بلکه با کاهش 7 تومانی از محدوده 3 هزار و 780 تومان خارج شد و به قیمت 3 هزار و 775 تومان رسید تا رکورد جدیدی نیز در بازار ارز به ثبت برسد. آخرین بار شاخص ارزی در تاریخ 6 آذرسال جاری درمحدوده 3 هزار و 770 تومان قرار داشت. به گفته فعالان، محدود بودن تقاضا در بازار و نوسانات جزئی نرخ حواله درهم در کنار عرضه بازارساز از عواملی بودند که موجب شدند دلار از کانال معاملهگران سکه و اونس متاثر نشود. در حالی که روز شنبه بازار ارز تحتتاثیر افزایش بهای اونس در بازارهای جهانی و اثرات احتمالی آن در بازار داخلی قرار نگرفت، سکه تمام بهار آزادی با تکیه بر این متغیر جهانی از مرز یک میلیون و 200 هزار تومان پس از 2 هفته عبور کرد. روز شنبه سکه تمام بهار آزادی با افزایش 7 هزار تومانی به قیمت یکمیلیون و 206 هزار تومان رسید. آخرین بار فلز گرانبهای داخلی 24 بهمن در کانال یک میلیون و 200 هزار تومان قرار داشت. همچنین سکههای کوچکتر ربع و نیم به افزایش بهای اونس واکنش شدیدتری نشان دادند و هر کدام 81هزار تومان رشد کردند.
بیتوجهی به اونس
روز شنبه، معاملهگران بازار ارز به نوسانات بهای اونس در بازارهای جهانی توجهی نکردند. این اتفاق در حالی رخ داد که عدهای از فعالان انتظار داشتند، در اولین روز هفته سکهبازان وارد بازار ارز شوند و با افزایش خرید دلار ارزش سکه دپویی خود را بالاتر ببرند. استدلال این دسته آن بود که بهای سکه در روز شنبه تحتتاثیر افزایش اونس ظرفیت رشد بیشتر را دارد و در این مسیر، آنها میتوانند با بالا بردن قیمت دلار، سکه را با رشد بیشتری مواجه کنند. با این حال، روز شنبه بازار ارز با این دسته از معاملهگران همسو نشد. به گفته فعالان، روز شنبه برخلاف انتظار این دسته دلار نوسان چندانی نداشت و عمدتا در محدوده 3 هزار و 770 تومان حرکت کرد. به گفته حاضران در بازار یکی از مهمترین عللی که موجب شد دلار تحتتاثیر طلای جهانی قرار نگیرد، وجود تقاضای محدود در این بازار بود. به گفته عدهای از بازیگران ارزی، وضعیت دلار هماکنون در بازار ارز «رنج» است. منظور از رنج (range) در ادبیات معاملهگران بازار عمدتا بازه محدودی است که دلار در آن حبس شده است. در واقع معاملهگران بازار اعتقاد دارند شاخص ارزی در روزهای گذشته نوسان خاصی نداشته و نشانههای افزایش نوسان را نیز از خود نشان نداده است. در نتیجه در دامنه محدودی نوسان میکند و به اصطلاح آنها رنج شده است. چنین دیدگاهی نسبت به وضعیت بازار انتظارات معاملهگران را تحتتاثیر قرار داده و انگیزه آنها را برای نوسانگیری کاهش میدهد. در کنار این، روز شنبه بازارساز خیلی زود وارد بازار شد و با نرخ 3 هزار و 763 تومان اقدام به عرضه ارز کرد. این موضوع نیز موجب شد که معاملهگران با احتیاط بیشتری برای خرید اقدام کنند.
انتظارات متناقض
اگرچه روز شنبه قیمت دلار تحتتاثیر معاملهگران سکه قرار نگرفت، عدهای معتقدند با توجه به انتظارات افزایشی برای اونس جهانی ممکن است روند قیمت در روزهای آینده تغییر کند. به گفته فعالان، در بازار داخلی این انتظار وجود دارد که بهای اونس در هفته جاری نیز به افزایش قیمت خود ادامه دهد و درصورتیکه این اتفاق رخ دهد، روند بازار داخلی از جهات مختلفی ممکن است تحتتاثیر قرار بگیرد. عدهای همچنان معتقدند با افزایش بهای اونس ممکن است سکهبازان وارد بازار ارز شوند و با خرید دلار سعی کنند ارزش سکه را بالاتر ببرند. این عده باور دارند، ورود تقاضای فصلی مسافرتی جدید به بازار ارز نیز میتواند موجب شود که سکهبازان با اطمینان بیشتری برای نوسانگیری وارد بازار ارز شوند. این در حالی است که عده دیگری باور دارند، درصورتیکه با افزایش بهای اونس قیمت دلار تحتتاثیر تحرکات سکهبازان رشد نکند، ممکن است روندهای دیگری شکل بگیرد. آنها باور دارند؛ درصورتیکه روند کمنوسان دلار و افزایش بهای سکه ادامه پیدا کند، ممکن است معاملهگران بازار سبزه میدان برای کسب سود وارد بازار ارز شوند. همانطور که مشاهده میشود انتظارات بسیار متفاوتی در بازار وجود دارد که عمدتا تحتتاثیر عبور اونس از مرز هزار و 250 دلار در بازار داخلی شکل گرفته است. حال اگر برخلاف بیشتر انتظارات اونس در مسیر کاهشی قرار بگیرد، به همان اندازه انتظارات نیز تغییر خواهد کرد.
متغیرهای کوتاهمدت
در این شرایط اگر اثر اونس را بهطور مثال در روزهای آینده بر بازار ارز خنثی فرض کنیم، قیمت تنها میتواند تحتتاثیر افزایش تقاضای فصلی مسافرتی رشد کند. این در حالی است که بازارساز بهنظر میرسد با توجه به ذخایر موجود بتواند پاسخگوی تقاضای یاد شده باشد. در این شرایط ممکن است قیمت به نوسانات محدود فعلی ادامه دهد. البته همچنان افزایشیهای بازار به بازگشت قیمت به سطح بالاتر امیدوار هستند؛ این در حالی است که اتفاقاتی در سطح سیاستگذاری نیز در حال وقوع است که میتواند روند قیمت دلار را تحتتاثیر قرار دهد. در آخرین خبرها، غلامعلی کامیاب معاون ارزی بانک مرکزی اعلام کرد: «سیاست کنونی بر تسهیل معاملات تجاری با ارزهای محلی و پیمان ارزی متمرکز است.» وی در سفری که به مالزی و دیدار با مسوولان بانکی این کشور داشت، عنوان کرد که بانکهای مالزیایی میتوانند در صورت تمایل طرف ایرانی به انتقال ارز، این وجوه را به صورت یوآن چین یا ین ژاپن منتقل کنند. درست است که این تغییرات در سال جاری به احتمال زیاد رخ نخواهد داد، ولی از آغاز سال 95 و با اجرایی شدن آنها، مسیر تقاضا در بازار داخلی تحتتاثیر آن میتواند تغییرات جدیدی را تجربه کند.
جهت حرکت اقتصاد ایران در سال 96
اقتصاددانان سناریوهای مختلفی برای حرکت اقتصاد در سال آتی ترسیم میکنند. سناریوهایی که برآمده از اتفاقات سیاسی و اقتصادی سال 96 هستند. برای اعتبارسنجی سناریوهای مختلف باید با نگاهی علمی عوامل مهم در شکلگیری اقتصاد ایران را شناسایی کرد. با بررسی عوامل تاثیرگذار و گذاشتن تحلیلها در کنار یکدیگر، برآیندی کلی از سمت وسوی اقتصاد ایران در سال آینده بهدست میآید. یکی از محورهای اصلی که در اقتصاد ایران نقش جدی بازی میکند، بازار ارز است. به عقیده کارشناسان مالی، بازار ارز در سال آتی متاثر از تحولات سیاسی و اقتصادی پیشرو خواهد بود. انتخابات ریاستجمهوری ایران و تصمیم ترامپ در موافقت یا رد تعلیق تحریمهای هستهای از مهمترین عوامل سیاسی تاثیرگذار هستند. همچنین روند نرخ تورم و تصمیم دولت برای یکسانسازی نرخ ارز، ضلع اقتصادی شکلدهنده بازار ارز خواهند بود.