عملکرد فراتر از انتظار تولیدکنندگان نفت شیل و رشد ناگهانی تولیدات لیبی و نیجریه موجب شده که بسیاری از موسسات بین‌المللی برآورد خود از آینده قیمت نفت را کاهش دهند. در این میان، گلدمن ساکس به اوپک هشدار داده که اگر سیاست‌های خود را تغییر ندهد و توافق برای کاهش تولیدات را تعمیق نبخشد، بازار نفت کف حمایتی 40 دلاری را نیز واگذار خواهد کرد. کارشناسان این بانک به اوپک توصیه می‌کنند که این اقدام باید بدون اطلاع قبلی و به‌‌صورت غافلگیرانه انجام شود تا نتیجه‌بخشی موردنظر برای رشد قیمت‌ها را داشته باشد.
گلدمن ساکس می‌گوید اوپک «باید» بازار نفت را با تصمیمات خود «شوکه» کند، وگرنه شاهد رسیدن قیمت نفت به سطوح کمتر از 40 دلار خواهیم بود. روز گذشته مجددا موجی از ناامیدی بازار نفت را فراگرفت و با وجود اینکه در شروع بازگشایی معاملات الکترونیکی، قیمت نفت برای صعود خیز بر‌داشته بود، با اعلام برخی خبرها در مسیر کاهشی قرارگرفت. مجموع این اخبار حول و حوش ناامیدی به بازار نفت بود، برخی بانک‌های بین‌المللی گزارش‌هایی از بازار نفت ارائه دادند که در آنها وضعیت بازار نفت ناامیدکننده توصیف شده و برآوردها از بهای نفت به شدت کاهش یافته بود. گلدمن ساکس یکی از این بانک‌ها است؛ گلدن ساکس به اوپک توصیه کرد اگر تولیدات خود را به یکباره کاهش ندهد و بازار نفت را شوکه نکند، به زودی شاهد معامله شدن نفت در کانال 30 دلار خواهیم بود.
این اظهارات در حالی مطرح می‌شود که بازار نفت نسبت به موثر بودن توافق اوپک و متحدانش بر بازار نفت امیدی ندارد و افزایش تولید نفت لیبی و نیجریه به‌عنوان دو عضو معاف از توافق بر شدت نگرانی‌ها افزوده است، اوپک این دو کشور را به نشست آتی کمیته نظارت بر توافق دعوت کرده است، با این حال کارشناسان ورود لیبی و نیجریه به توافق را کافی نمی‌دانند و بر این باورند که کاهش تولید باید تعمیق یابد. این در حالی است که عربستان اعلام کرده تولیدات خود را در ماه ژوئن 190 هزار بشکه افزایش داده و به بیش از سطح توافق رسانده است. این خبر بازار را بیش از پیش در نگرانی فرو برده است. به گزارش «دنیای اقتصاد» قیمت نفت خام آمریکا تا لحظه تنظیم این گزارش (ساعت 16 به وقت تهران) 45 سنت کاهش یافت و به 95/ 43 دلار بر بشکه رسید. نفت برنت نیز با 48 سنت کاهش در قیمت 4/ 46 دلار بر بشکه معامله شد.
هشدار برای تداوم کاهش قیمت‌ها
کارشناسان بانک گلدمن ساکس در آخرین گزارش این بانک از لزوم کاهش بیشتر تولیدات اوپک خبر دادند تا شاهد رسیدن قیمت‌ها به زیر 40 دلار نباشیم. اما توصیه آنها همراه با دستورالعملی است، آنها بر این باورند که اوپک این اقدام را به‌دور از قیل و قال‌های رسانه‌ای و به یکباره انجام دهد تا بازار را از اقدام خود شوکه کند. چراکه هر اعلامی پیش از تصمیمات اوپک می‌تواند موجب افزایش سرمایه‌گذاری‌ها در نفت و بی‌اثر شدن این تصمیم شود.
شاید این توصیه گلدمن ساکس به آخرین نشست رسمی اوپک و تصمیم برای تداوم کاهش تولید اشاره دارد. بعد از این نشست اوپک اعلام کرد که توافق برای کاهش تولید را 9 ماه دیگر تمدید کرده است. با این حال این اعلام نه تنها موجب افزایش قیمت‌ها نشد بلکه به افت بیشتر بازار نفت نیز منجر شد. چراکه اعضای اوپک از مدت‌ها پیش از نشست گمانه‌ها برای تمدید توافق را در رسانه‌ها مطرح کردند و بازار هیچ تریدی درخصوص اتخاذ چنین تصمیمی نداشت و حتی انتظار می‌رفت اوپک توافق را تعمیق بخشد و وقتی این انتظار برآورده نشد، قیمت‌ها در سراشیبی سقوط قرار گرفت.گلدمن‌ساکس بر این باور است که اگر اوپک دست به چنین اقدامی نزند و موجودی انبارهای نفتی رو به کاهش مداوم نگذارد، در شرایطی که شاهد رشد روز‌افزون حفاری‌ها در صنعت نفت آمریکا هستیم، رسیدن قیمت نفت به زیر 40 دلار در بشکه ناگزیر خواهد بود. به گزارش بلومبرگ، گلدمن ساکس در گزارش ماه گذشته خود پیش‌بینی قیمت نفت خام آمریکا را در سه ماه سوم سال جاری میلادی از 55 به 5/ 47 دلار بر بشکه کاهش داد و حال گزارش جدید این بانک از افزایش احتمال کاهش هرچه بیشتر قیمت‌ها خبر می‌دهد.
کارشناسان این بانک می‌گویند: «صبر معامله‌گران برای دیدن شواهد متعادل شدن بازار نفت در آمارهای کاهش موجودی انبارهای نفتی تمام شده و حال تغییر موجودی‌ها هم بر بازار اثر چندانی نخواهد داشت و از طرفی نگرانی‌ها نسبت به میزان عرضه و تقاضای نفت در سطح بالایی قرار دارد. بنابراین ما معتقدیم رشد قیمت نفت نیازمند شواهدی عینی‌تر و مستقیم‌تر در بازار نفت است.» به این معنا که بازار نیازمند مشاهده تحولات در عرضه و تقاضای بازار فیزیکی است. گلدمن ساکس با اشاره به نشست پیش‌روی کمیته ویژه نظارت بر توافق، اعلام کرده است که هنوز فرصت برای کاهش بیشتر تولیدات از سوی اوپک وجود دارد. اما اوپک باید به یکباره و بدون اعلام‌های قبلی این اقدام را انجام دهد تا بازار نفت را شوکه کند.به گزارش رویترز، روز گذشته به غیر از گلدمن‌ساکس، برخی دیگر از بانک‌ها چشم‌انداز ناامیدکننده‌ای پیش روی بازار نفت ترسیم کردند. رئیس استراتژیک بازارهای کالایی بانک بی‌ان‌پی پاریباس اعلام کرده است که شرایط بنیادین بازار نفت در بدترین شکل ممکن قرار دارد. بانک بی‌ان‌پی پاریباس پیش‌بینی قیمت نفت در سال جاری و سال آینده را به شدت کاهش داد. این بانک برآورد قیمت نفت خام آمریکا و برنت را برای سال جاری به ترتیب 8 و 9 دلار کاهش داد و به 49 و 51 دلار بر بشکه رساند. برآورد این بانک از قیمت نفت‌خام آمریکا در سال آینده نیز 16 دلار کاهش یافته و به 45 دلار رسیده است. بارکلیز نیز برآورد خود از بهای نفت در سال جاری و 2018 را به 52 دلار بر بشکه رساند، این در حالی است که برآورد قبلی این سازمان به ترتیب 55 و 57 دلار بوده است.
لیبی و نیجریه مشکلات را حل می‌کنند؟
در گزارش گلدمن ساکس گریزی هم به تولید نفت لیبی و نیجریه، دو عضو مورد بحث این روزهای اوپک زده است. بر اساس این گزارش، تولید نفت این دو کشور در هفته‌های اخیر بیشتر از سطح انتظارات گلدمن ساکس بوده و موجب افزایش تولید نفت اوپک در دو ماه گذشته شده است. این دو کشور به نشست کمیته فنی نظارت بر اجرای توافق که 24 جولای در سن‌پترزبورگ برگزار می‌شود دعوت شده‌اند، تا بلکه سقفی بر تولید نفت این کشورها نیز گذاشته شود. نشست قبلی کمیته نظارت بر اجرای توافق در ماه مه یعنی درست زمانی که بازار نفت بعد از 10 ماه مجددا وارد فاز خرسی شده بود، برگزار شد. دلیل افت قیمت نفت در آن زمان، از دست رفتن باور کارشناسان و معامله‌گران به موثر بودن توافق اعلام می‌شد.
حال به نظر می‌رسد ناامیدی‌ها حتی نسبت به آن زمان بیشتر شده است. به‌طوری‌که برخی کارشناسان بر این باورند که قرار گرفتن لیبی و نیجریه در توافق برای متعادل کردن بازار نفت نیز کافی نیست. این دو کشور که به دلیل مشکلات داخلی در چند سال اخیر کمتر از توان و ظرفیت خود نفت تولید می‌کردند، در توافق 30 نوامبر اوپک از توافق کنار گذاشته شدند. با وجود اینکه درگیری‌های داخلی سال‌ها تولید نفت این دو کشور به خصوص لیبی را در سطوح پایینی نگه داشته بود، اما در عین ناباوری آنها در 6 ماه گذشته به خصوص در دو ماه اخیر توانستند رشد قابل توجهی در تولیدات خود لحاظ کنند، به‌طوری‌که تولید نفت لیبی بعد از چهار سال برای اولین بار به بالای یک میلیون بشکه در روز رسیده است. بلومبرگ در این خصوص نوشته است: «رشد تولید لیبی و نیجریه کاهش تولید عربستان به‌عنوان بزرگ‌ترین عضو این سازمان را به‌طور کامل خنثی کرده است، تولید این دو کشور در ماه مه و ژوئن در مجموع 440 هزار بشکه افزایش یافته درحالی که بر اساس توافق عربستان از ابتدای سال 460 هزار بشکه کاهش داده است.»یک کارشناس بازار نفت در همین رابطه به بلومبرگ گفته است: «این ساده نیست بگوییم که قرار دادن لیبی و نیجریه در توافق و پذیرش سقف تولید از سوی این دو کشور برای بازار نفت کافی است. اوپک و متحدانش باید خود را برای کاهش بیشتر تولیدات آماده کنند.» از سویی یکی از کارشناسان در گفت‌وگو با بلومبرگ، اعلام کرده که هرگونه تغییر در سطح تولید اوپک می‌تواند توافق را کاملا از کنترل خارج کند و دست بردن در سهمیه اعضا را به باز کردن درب قوطی پر از پروانه تشبیه کرده است.
در این میان رویترز به نقل از برخی منابع آگاه اعلام کرده که اعضای اوپک برای افزایش فروش نفت به مشتریان خود به خصوص در آسیا تحت فشار هستند و این شرایط را در اوپک بغرنج‌تر کرده است. بر اساس این گزارش، عربستان اخیرا با برخی مشتریان هندی و جنوب شرق آسیا دیدار کرده و به آنها وعده تامین کامل میزان نفت درخواستی آنها را داده است. همچنین برخی اخبار نشان می‌دهد این کشور به دبیرخانه اوپک اعلام کرده که سطح تولیدات خود را در ماه ژوئن 190 هزار بشکه افزایش داده و به بیشتر از سقف تعهداتش در اوپک رسانده است. حال باید دید تصمیم بعدی اوپک چه خواهد بود و تصمیمات این سازمان به کجا خواهد رسید. محمد بارکیندو، دبیرکل اوپک در آخرین اظهارات خود اعلام کرد که اوپک کاهش بیشتر تولید را در دستور کار ندارد. این اظهارات می‌تواند دو برداشت داشته باشد یا اینکه هیچ اجماعی برای انجام کاهش بیشتر تولید در اوپک وجود ندارد، یا اینکه اوپک نمی‌خواهد اشتباه گذشته خود را مرتکب شود و نمی‌خواهد مانند آنچه گلدمن ساکس گفته با اعلام‌های پیش از اقدام موجب بی‌اثر شدن تصمیمات خود شود.