در سالهای تحریم روند سرمایهگذاری در بخشهای مختلف صنعتی روند نزولی داشت که حال با رفع تحریمهای بینالمللی شاهد آشتی سرمایهگذاران با بخش صنعت هستیم. در کنار سرمایه محققشده برای پروانههای بهرهبرداری صادره در خرداد ماه شاهد رشد 67 درصدی سرمایه پیشبینیشده برای جوازهای تاسیس صادره نیز بودهایم. براساس آمار اعلام شده از سوی وزارت صنعت، معدن و تجارت در بهار امسال هرچند پروانه بهرهبرداری صنعتی صادره رشد نزدیک به 5درصدی را در کارنامه خود ثبت کرده است، اما در همین دوره زمانی سرمایهگذاری محقق شده برای این پروانههای صادره افتی بیش از 18 درصد داشته است. افتی که میتوان آن را به درخواست برای سرمایهگذاری در صنایع کوچک و متوسط در سه ماه منتهی به خرداد ماه تعبیر کرد. به گفته فعالان این بخش زودبازده بودن SMEها از یکسو و کم سرمایهبر بودن این صنایع از سوی دیگر موجب شده شاهد گرایش سرمایهگذاران برای سرمایهگذاری در این صنایع باشیم. همچنین ارزیابیها نشاندهنده آن است که در دوره زمانی مذکور کوچکها و متوسطها وارد فاز رونق شدهاند و روند رو به رشدی را در سه ماهه اول 96 تجربه کردهاند.
روند صدور پروانههای صنعتی
براساس آمارهای اعلام شده در سه ماهه نخست سال جاری، در مجموع هزار و 183 فقره پروانه بهرهبرداری صنعتی در کشور صادر شده که این میزان در مقایسه با مدت مشابه سال قبل رشد نزدیک به 5 درصدی را تجربه کرده است. آمارهای منتشر شده نشان میدهد مجموع پروانههای بهرهبرداری صنعتی صادر شده در مدت مشابه سال قبل برابر با هزار و 130 فقره بوده است. از سوی دیگر آمار ارائه شده از رشد نزدیک به 30درصدی پروانه بهرهبرداری صنعتی در خرداد نسبت به اردیبهشت سال جاری حکایت دارد که سیر صعودی صدور پروانه بهرهبرداری صنعتی در مدت زمان مورد بررسی به جوازهای تاسیس سرایت کرده؛ بهطوری که در مدت زمان مذکور صدور جوازهای تاسیس نیز با رشد 12 درصدی همراه بوده است. براساس آمارهای وزارت صنعت، معدن و تجارت در مدت زمان مورد بررسی در مجموع 3829 فقره جواز تاسیس در کشور صادر شده است. روند صدور جواز تاسیس در خرداد ماه نیز برابر با 1524 فقره بوده که نسبت به اردیبهشت سال جاری رشدی دو دهم درصدی داشته است.
رشد صورت گرفته در صدور پروانه بهرهبرداری صنعتی و جواز تاسیس در حالی رقم خورده است که در مدت زمان مورد بررسی سرمایه پیشبینی شده برای این دو بخش افت را تجربه کرده است. براساس آمارهای اعلام شده در سه ماهه اول سال 96، درمجموع بیش از 56 هزار و 733 میلیارد ریال سرمایه برای پروانه بهرهبرداری صنعتی صادره محقق شده است که این رقم در مقایسه با سرمایه محقق شده در مدت مشابه سال قبل افت 18 درصدی داشته است. آمارها همچنین نشان دهنده آن است که در مدت زمان مشابه سال قبل سرمایه محقق شده برای پروانه بهرهبرداری صنعتی صادره بیش از 69 هزار و 383 میلیارد ریال بوده است. علاوه بر سه ماه نخست سال جاری، سرمایه محقق شده برای پروانه بهرهبرداری صنعتی صادره در خرداد نسبت به اردیبهشت سال جاری نیز با تغییراتی همراه بوده است؛ تغییراتی که نشان میدهد صدور پروانه بهرهبرداری صنعتی در مدت زمان مورد بررسی با رشد نزدیک به 105 درصدی همراه بوده است. روندی که نشان میدهد برخلاف مجموع سرمایهگذاری محقق شده در سه ماه نخست سال جاری در خردادماه پروانههای بهره برداری صادره به صنایع بزرگ اختصاص داشته و این امر جهش صادراتی در خرداد ماه را به همراه داشته است. از سوی دیگر با توجه به آمار مذکور میتوان گفت جوازهای تاسیس صادره در خرداد ماه نیز رشد نزدیک به 21 درصدی پیشبینی سرمایهگذاری داشتهاند که این امر را نیز میتوان به صدور جواز برای صنایع بزرگ تعبیر کرد.
وضعیت سرمایههای پیشبینی شده
هرچند در خرداد ماه شاهد رشد سرمایهگذاری در این بخش بودهایم اما در بهار سال جاری سرمایه پیشبینی شده برای جواز تاسیس صادره نیز از افت سرمایهگذاری بینصیب نبوده بهطوری که این بخش نیز در مدت زمان مورد بررسی نسبت به مدت مشابه سال قبل افتی 2 درصدی را تجربه کرده است؛ بهطوری که مجموع سرمایهگذاری پیشبینی شده در مدت زمان مورد بررسی برای این بخش بیش از 344 هزار میلیارد ریال بوده است. علاوه بر آمارهای سه ماهه نخست سال، بررسی سرمایهگذاری پیشبینی شده در خرداد ماه نسبت به اردیبهشت سال جاری نیز بیش از 133 هزار میلیارد ریال بوده که رشدی 67 درصدی داشته است.
علاوه بر این آمارها نشان میدهد رشد صدور پروانه بهرهبرداری صنعتی و جوازهای تاسیس در سه ماه منتهی به خرداد ماه از رشد اشتغال محقق شده و پیشبینی شده حکایت دارد؛ بهطوری که برای هزار و 183 فقره پروانه بهرهبرداری صنعتی صادره 16 هزار و 104 نفر شغل محقق شده که در مقایسه با مدت مشابه سال قبل رشدی 20 درصدی را به همراه داشته است. در خرداد ماه نسبت به فروردین سالجاری نیز روند اشتغال محقق شده همانند پروانه بهرهبرداری صنعتی مثبت بوده و رشدی بیش از 54 درصدی را ثبت کرده است. در کنار پروانه بهرهبرداری صنعتی صادره اشتغال محقق شده نیز جوازهای تاسیس صادره هم از رشد بینصیب نبوده است؛ بهطوری که برای 3829 فقره جوازهای تاسیس در مجموع 87 هزار و 971 نفر اشتغال پیشبینی شده است که در مقایسه با مدت مشابه سال قبل رشدی 14 درصدی را ثبت کرده است. همچنین آمارها نشان میدهد در خرداد ماه نسبت به اردیبهشت سال جاری نیز اشتغال پیشبینی شده رشد 5 درصدی داشته، بهطوری که در این مدت ایجاد 34 هزار و 97 نفر شغل برای جواز تاسیس پیشبینی شده است.
همچنین آمارهای وزارت صنعت، معدن و تجارت بیانگر این موضوع است که طی سه ماهه ابتدای سال جاری بیشترین تعداد پروانه بهرهبرداری صنعتی صادره در بین استانهای کشور مربوط به استان «اصفهان» با 116 فقره و کمترین تعداد آن با 5 فقره به استان خراسان جنوبی تعلق دارد. بالاترین میزان سرمایهگذاری مندرج در پروانههای بهرهبرداری صادره را نیز استان کرمان با بیش از 9 هزار میلیارد ریال سهم 16 درصدی به خود اختصاص داده است. علاوه بر آن بالاترین اشتغال ایجاد شده را استان اصفهان با 2536 نفر به خود اختصاص داده است. همچنین دادههای آماری نشان میدهد بیشترین پروانه بهرهبرداری صادره با تعداد 186 فقره متعلق به گروه صنعتی محصولات غذایی و آشامیدنیها بوده و بالاترین سرمایهگذاری محقق شده در ساخت فلزات اساسی با 11 هزار و 347 میلیارد ریال بوده که حدود 20 درصد از سرمایهگذاری کل کشور را به خود اختصاص داده است. بیشترین اشتغال ایجاد شده در گروه محصولات غذایی و آشامیدنیها نیز 3359 نفر بوده است. از سوی دیگر متوسط سرمایهگذاری برای راه اندازی یک واحد در این دوره برابر با 84 میلیارد ریال بوده است.