روایت سقوط
روایت ثبت بیشترین کاهش دلار در سال 96، از انتهای روز پنج‌شنبه آغاز شد. در آخرین روز هفته گذشته، در ساعات ابتدایی روز قیمت دلار تا نزدیکی مرز 3 هزار و 800 تومان بالا رفت. با این حال، در ساعات پایانی بازار، این ارز تا نقطه 3 هزار و 786 تومان پایین آمد. حتی این ارز در معاملات پشت خطی افت بیشتری را تجربه کرد. روز جمعه، افت دلار بیشتر شد و بهای این ارز از محدوده 3 هزار و 780 تومان پایین رفت و روی نقطه 3 هزار و 775 تومان قرار گرفت. البته روز جمعه بازار ارز به‌طور رسمی تعطیل بود و قیمت در معاملات فردایی در حال افت بود. اما بیشترین میزان افت در روز شنبه به ثبت رسید. ساعت 11 درحالی که نتایج ابتدایی انتخابات ریاست‌جمهوری انتشار یافته بود و حکایت از پیروزی حسن روحانی داشت، معامله‌گران ارزی معاملات خود را با قیمت 3 هزار و 770 تومان آغاز کردند. این قیمت 16 تومان پایین‌تر از روز پنج‌شنبه و 5 تومان کمتر از روز جمعه بود. در حالی که برخی از معامله‌گران انتظار داشتند، شاخص ارزی در این محدوده (3770 تومان) مقاومت محکمی را از خود بروز دهد، چنین اتفاقی رخ نداد و این ارز افت بیشتری را تجربه کرد. ساعت 12 ظهر قیمت روی نقطه 3 هزار و 764 تومان قرار گرفت؛ ساعت یک بعدازظهر، قیمت وارد محدوده 3 هزار و 750 تومان شد و در نهایت ساعت 3 بعدازظهر با قیمت 3 هزار و 748 تومان به کار خود پایان داد. این قیمت 38 تومان پایین‌تر از قیمت بسته‌شده روز پنج‌شنبه بود و موجب شد شاخص بازار ارز به کمترین قیمت از 2 اردیبهشت برسد.پس از این ساعت، نوسانات شاخص بازار ارز ادامه یافت و حتی این ارز نقاط پایین‌تری را نیز لمس کرد. با این حال، بیشتر معاملات یاد شده در فضای غیر‌رسمی بازار صورت می‌گرفت. به گفته فعالان، بخشی از معامله‌گران قصد داشتند، با خالی‌فروشی زمینه افت بیشتر دلار را فراهم کنند.
سه‌گانه سقوط
روز سه‌شنبه، مهم‌ترین موضوع مورد بحث معامله‌گران ارزی، نتایج انتخابات ریاست‌جمهوری بود. در واقع همزمان با افت قیمت دلار تحت‌تاثیر افزایش فروش‌های ارزی، عده‌ای از معامله‌گران مشغول صحبت در مورد نتایج انتخابات بودند. گروهی، افت قیمت دلار در روز شنبه را وابسته به ادامه ساز و کارهای فعلی در 4 سال آینده دانستند. به گفته این دسته، قیمت دلار در 4 سال گذشته نوسانات زیادی را تجربه نکرد. در واقع، شاخص بازار ارز در دولت یازدهم در بیشتر مقاطع سال با یک رشد آرام مسیر حرکت خود را ادامه داد و در نهایت در سال 96 در کانال 3 هزار و 700 تومان آرام گرفت. شدت نوسانات در دو ماه گذشته به اندازه‌ای محدود شد که قیمت به‌ندرت نوسان دو رقمی را به ثبت رساند. این عده براساس تجربه گذشته، انتظار دارند قیمت دلار در آینده نیز نوسان چندانی را تجربه نکند. این در حالی است که عده دیگری انتظار داشتند، با تغییر وضع موجود نوسانات قیمت رشد کند. این عده که می‌توان به آنها لقب نوسان‌گیران و سفته‌بازان اختلال‌زا داد، تمایل داشتند با تغییر وضع موجود سود بیشتری را کسب کنند. آنها روزهای سه‌شنبه و چهارشنبه وارد بازار شدند و قیمت را حدود 30 تومان بالا آوردند؛ چراکه انتظار داشتند، روز شنبه با تغییر دولت قیمت افزایش بیشتری را تجربه کند. در واقع، این دسته در روزهای انتهایی هفته گذشته به پیشواز افزایش قیمت رفته بودند. نوسان‌گیران، سال‌های 90 و 91 را سال‌های مطلوب توصیف می‌کنند که بازار از نظر آنها رونق داشت. به گفته این گروه در آن سال‌ها اکثر بازیگران نوسان‌گیر به ثروت‌های کلانی دست پیدا کردند، حال آنکه در 4 سال گذشته، بسیاری ناچار شدند از بازار ارز مهاجرت کنند. این گروه احساس می‌کنند با ادامه وضعیت فعلی، بازار دچار رکود خواهد بود، چرا که زمینه نوسان‌گیری در آن محدود است.
روز شنبه انتظار سفته‌بازان اختلال‌زا محقق نشد تا این دسته ناچار شوند بخشی از ارز خریداری شده خود در انتهای هفته را به فروش برسانند. در واقع، اعلام نتایج ریاست‌جمهوری که حاصل آن پیروزی حسن روحانی بود، موجب شد دو دسته از معامله‌گران در فاز فروش قرار بگیرند. دسته اول که انتظار داشتند وضعیت کم نوسان گذشته ادامه پیدا کند و دسته دوم که به‌دلیل خریدهای سنگین انتهای هفته گذشته ناچار به قرارگیری در موقعیت فروش شدند. با این حال جدا از عامل انتخابات، یک موضوع دیگر نیز در انتظارات بازیگران بازار ارز اثرگذار بود. به گفته فعالان، صدور تمدید تعلیق تحریم‌های هسته‌ای ایران ازسوی دولت ترامپ در انتهای هفته گذشته، فضای بازار ارز در ابتدای هفته جاری را تحت‌تاثیر قرار داد. به گزارش «ایرنا» در این اطلاعیه آمده بود:«ایالات‌متحده آمریکا به‌منظور ادامه اجرای تعهدات خود مبنی‌بر لغو تحریم‌ها در جهت توافق‌نامه هسته‌ای همچنان به تعلیق تحریم‌های خود علیه ایران ادامه می‌دهد.»
به گفته فعالان، این موضوع نیز موجب شد انتظارات سفته‌بازان ارزی برای بالا رفتن میزان نوسان کاسته شود. پیش از این تحریم‌ها در سال‌های 90 و 91 اثر بسیار مخربی بر بازار ارز داشت و به همین دلیل معامله‌گران نسبت به آن حساسیت دارند. همچنین روز شنبه، نرخ حواله درهم در مسیر کاهشی قرار گرفت و این موضوع نیز موقعیت معامله‌گران در بازار ارز داخلی را تحت‌تاثیر قرار داد. نرخ حواله درهم و دلار به‌طور سنتی با یکدیگر رابطه مستقیم دارند و کاهش یکی زمینه افت دیگری را فراهم میکند.
بازگشت دلار؟
به گفته شماری از بازیگران بازار ارز، قیمت دلار در اولین روز هفته بیشتر تحت‌تاثیر هیجانات روانی در مسیر کاهشی قرار گرفت و بیشترین افت خود در سال جاری را به ثبت رساند. این عده انتظار دارند، دلار در روزهای آینده با کاهش جو روانی حاضر بر بازار به مسیر عادی خود بازگردد و از کف قیمت 28 روزه بلند شود. این عده باور دارند، قیمت دلار پیش از انتخابات بیشتر تحت‌تاثیر عرضه بازارساز قرار داشت و روز شنبه نیز تحت‌تاثیر متغیرهای روانی افت کرد. به این ترتیب، آنها معتقدند با کاهش عرضه بازارساز، قیمت ظرفیت رشد بیشتری را خواهد داشت.
